شکار غیرمجاز و حیوان‌آزاری زیاد شده

بهروز صمدبیگی
بهروز صمدبیگی

» ناآگاهی مردم، نقص قانون، بی توجهی مسئولان

تنها یک روز پس از اینکه متهمان به کشتن یک گوزن زرد نادر دستگیر و روانه زندان شدند، عکسی از کشتار هفت روباه و چیدن اجساد آنها در کنار جاده در رسانه‌ها منتشر شده است. همزمان فیلمی از آزار بی‌رحمانه و کشتن یک گونه نادر کفتار منتشر شده که در کنار اخبار متعددی از این دست، نگرانی‌های بسیاری را در مورد حیات وحش ایران پدید آورده است. معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست هم از آغاز بررسی جرایم شکار و صید، با حضور متخصصان حقوقی و طبیعی خبر داده است.

 

شکنجه و قتل یک کفتار نادر

وبسایت تابناک فیلمی را منتشر کرده که در آن جمعی چند نفره با چوب و چنگم به جان یک بازمانده از کفتارهای منقرض‌شده راه راه افتاده‌اند و هر از چندگاهی از زدن دست می‌کشند و به سگ‌هایشان دستور حمله می‌دهند. لااقل دو تن از حاضران هم با موبایل مشغول فیلم‌برداری از این حیوان‌آزاری دلخراش هستند. کفتار که پایش توسط زنجیری بسته شده راه فرار ندارد و پس از دقایق طولانی مقاومت مقابل ضرب و شتم و حمله سگ‌ها جان می‌دهد. (لینک فیلم؛ هشدار: تصاویر دلخراش است)

به نوشته این وبسایت، لهجه افراد حاضر در فیلم مربوط به استان اصفهان و محل وقوع، بیابانی شبیه به مناطق حفاظت شده‌ متعددی که در این استان واقع است.

کفتار راه راه، تنها عضو خانواده کفتارسانان در ایران است که جز در ناحیه خزری، در دیگر نقاط کشور می‌زیست، ولی اکنون در بسیاری از مناطق منقرض شده و آماری از شمار بازماندگان و مناطق زیست آن‌ها در دست نیست. نکته قابل توجه این است که هیچ مستندی بر وقوع حمله این حیوان به انسان گزارش نشده؛ اما ظاهر ترسناک و عادت مردار خواری کفتار موجب شده که از قدیم، برخی کفتار را آفت بدانند. در حالی که این حیوان لاشه‌خوار است و در پاکسازی طبیعت نقش کارسازی داشته و مانع شیوع بیماری‌های مسری می‌شود.

 

پیام‌رسانی با جنازه هفت روباه؟

محل این کشتار برخلاف مورد قبلی مشخص است و دست بر قضا باز هم در استان اصفهان. افرادی هفت قلاده روباه را با شلیک گلوله کشته، دمشان را بریده و اجسادشان را ردیف در کنار جاده‌ای در شهرستان کمشچه در حاشیه شهر اصفهان چیده‌اند.

به گزارش خبرگزاری مهر، بروز چنین کشتاری کم سابقه و غیرمنتظره نیست اما معمولا شکارچیان غیرمجاز به منظور عدم پیگرد قانونی، پس از کشتار سعی در مخفی یا معدوم کردن باقیمانده لاشه، آثار و هرگونه ردی از بروز تخلف خود دارند. بنابراین چیدن لاشه حیوانات کشته شده در کنار هم، آن هم در مکانی در معرض دید همگان، عجیب و بی سابقه است. (عکس: 1، 2، 3 )

پیش از این، کشتن گوزن زرد پارک پردیسان، در چند قدمی سازمان محیط زیست، مشکوک ارزیابی شده بود. حمیدرضا میرزاده، فعال محیط زیست در این زمینه به روزآنلاین گفته بود: “می‌گویند که گوزن توسط برخی شکارچیان کشته شده و به نوعی با این کار سعی شده که به ابتکار و مسئولان سازمان بفهمانند که اگر پروانه صادر نشود، ما می توانیم حتی زیرگوش سازمان محیط زیست هم شکار کنیم.”

او توضیح داده بود که گوزن با اسلحه شکاری گلوله زنی (یا اصطلاحا خفیف) کشته شده است. استفاده از این نوع سلاح برای شکار هم نیاز به مهارت دارد و با توجه با اینکه این کار در شب انجام شده به نظر می‌رسد که فرد ضارب، تیرانداز ماهری بوده است. معمولا چنین مهارتی در تیراندازی در شکارچیان باسابقه دیده می شود و همین مسئله باعث شده که گمانه زنی‌ها برای عاملان این اتفاق به طرف حامیان افراطی شکار برود.

معصومه ابتکار، رییس سازمان محیط زیست هم با تایید این فرضیه که شکار گوزن پارک پردیسان، پیامی به سازمان محیط زیست بود، تاکید کرد که این سازمان در مقابله با شکار غیر مجاز کوتاه نمی‌آید.

در نهایت روز دوشنبه؛ ۷ بهمن ماه خبر داده شد که شکارچیان گوزن زرد روانه زندان شده‌اند اما جزئیات بیشتری در این زمینه منتشر نشده است.

 

قتل و عام گرازها و جریمه پایین

اما هفته پرماجرای حیات وحش ایران به همین جا ختم نمی‌شود؛ چرا که پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران خبر داد روز سه‌شنبه نیروهای یگان محیط زیست شهرستان سردشت، حین گشت زنی در عرصه‌های طبیعی این شهرستان، متوجه لاشه پنج چند گراز وحشی در اطراف روستای ساوان شدند. در تحقیقات صورت گرفته، یک فرد روستایی شناسایی و به کشتن این گرازها اعتراف کرد. (عکس: 1، 2، 3 )

شکارچی دستگیر شده باید به ازای هر گراز کشته شده مبلغ ۲۰۰ هزار تومان بپردازد که حتی برابر با مبلغ گوشت این حیوان نیست چه برسد به جبران ارزش‌های اکولوژیکی گراز.

به گزارش این پایگاه تخصصی، گراز با زیر و رو کردن خاک برای تغذیه از ریشه گیاهان، به عنوان عامل شخم زدن خاک در طبیعت به شمار می رود و با این عمل ضمن ایجاد تخلخل، موجب افزایش کیفیت خاک شده و بذر گیاهان را که بر روی زمین ریخته شده در زیر خاک فرو می‌برد. همچنین گراز با میزان زاد و ولد بالا، طعمه بسیار مناسبی برای گوشتخواران بخصوص پلنگ به شمار می رود. بنابراین حذف گراز از طبیعت یک منطقه، می‌تواند باعث بروز مشکلات بسیار در آن اکوسیستم شود.

 

خشونت با حیوانات، متاثر از خشونت در جامعه

سازمان محیط زیست نسبت به روند صعودی این گونه اخبار تاکنون واکنش چندانی نشان نداده است. گویا اقدام عملی سازمان، آغاز بررسی جرایم شکار و صید با حضور متخصصان حقوقی و طبیعی بوده است. احمد علی کیخا، معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست با اعلام این خبر، روند افزایشی کشتار و شکار غیر مجاز حیات وحش را تایید می کند و می‌گوید که پیگیر افزایش جرایم صید و شکار غیرمجاز هستند.

رییس انجمن حمایت از حیوانات هم معتقد است که در موارد شکار غیرمجاز، فشار مالی و مشکلات اقتصادی و سودهای کلانی که در شکار و قاچاق حیوانات وجود دارد، موثر است: “وقتی در مناطقی فرصت‌های شغلی مناسبی وجود نداشته باشد این احتمال که افراد به شکار حیوانات به عنوان راهی برای امرار معاش نگاه کنند بسیار بیشتر می‌شود.”

به گفته سید جاوید آل داوود، خشونت علیه حیوانات بی‌ارتباط با خشونت‌هایی که در سطح جامعه و بین افراد رواج دارد نیست : “ اینها معضلات اجتماعی است که باید با همدیگر مورد بررسی قرار بگیرد اما هیچ حرفی از خشونت علیه حیوانات به میان نمی‌آید. وقتی در رسانه‌ها جایی برای آشنایی با حیوانات وجود ندارد و مدام این نگاه تقویت می‌شود که حیوانات موجوداتی هستند که نباید از آنها نگهداری کرد و باید از آنها دور ماند یا صرفا برای تامین منافع باید نگهداری شوند نه از سر محبت و توجه، طبیعتا آزار و کشتار آنها هم ممکن می‌شود.”

برهان ریاضی، یک پژوهشگر محیط زیست هم تاکید می‌کند که مردم چندان مقصر نیستند، چون به آنها آموزش داده نشده و فرهنگ‌سازی نشده است: “ ما هنوز با سنت‌هایمان زندگی می‌کنیم و شرایط دنیای جدید به ما آموزش داده نشده است. ما هنوز فکر می‌کنیم انسان باید از طبیعت استفاده سودجویانه کند و آن را در خدمت خودش دربیاورد. وقتی ما باورهای تاریخ گذشته و غلط را اصلاح نکردیم و به آنها آموزش ندادیم که هر کدام از جانداران در چرخه حیات چه اهمیتی دارند و چطور مستقیم و غیرمستقیم با زندگی ما انسان‌ها در ارتباطند، نمی‌توان از آنها توقع داشت در حفظ این چرخه تلاش کنند.”

نمونه‌هایی از آزار و قتل حیوانات در دو سال اخیر – منبع: خبرآنلاین تاریخ شرح اتفاق برخورد با متخلفان

شرح اتفاق شهریور ۱۳۹۰ یک قلاده خرس مادر به همراه دو توله‌اش در روستای شمس‌آباد ونک شهرستان سمیرم به طرز هولناکی کشته شدند. انتشار فیلم این کشتار افکار عمومی را جریحه‌دار کرد و واکنش‌های زیادی را به همراه داشت. سازمان محیط زیست خواستار اشد مجازات برای متهمان بود اما ۱۶ ماه پس از انتشار فیلم، دادگاه متهمان را فقط به ۱۸ ماه حبس و پنج سال استفاده نکردن از اسلحه شکاری محکوم کرد. این حکم غیابی و در شرایطی صادر شد که یکی از متهمان متواری و دیگری به قید وثیقه آزاد بود و در جلسه دادگاه حضور نداشت.

یک قلاده خرس مادر به همراه دو توله‌اش در روستای شمس‌آباد ونک شهرستان سمیرم به طرز هولناکی کشته شدند. انتشار فیلم این کشتار افکار عمومی را جریحه‌دار کرد و واکنش‌های زیادی را به همراه داشت. شهریور ۱۳۹۰ افراد سودجو در تالاب تپراق‌کندی پارس‌آباد مغان واقع در شمال استان اردبیل سم ریختند تا با این روش ماهی صید کنند. به گفته رئیس اداره محیط زیست این شهرستان این سموم شیمیایی بیش از ۶ هزار قطعه ماهی را تلف کرد. دو نفر شناسایی و تحویل مراجع قضایی شدند.

افراد سودجو در تالاب تپراق‌کندی پارس‌آباد مغان واقع در شمال استان اردبیل سم ریختند تا با این روش ماهی صید کنند. به گفته رئیس اداره محیط زیست این شهرستان این سموم شیمیایی بیش از ۶ هزار قطعه ماهی را تلف کرد. مهر ۱۳۹۱ یک قلاده خرس قهوه‌ای که به قصد خوردن آب در استخر افتاده بود، با ضربات اجسام سخت از پا درآمد. کارشناسان اداره حفاظت محیط زیست و شبکه دامپزشکی شهرستان در محل حاضر شده و پس از معاینه لاشه و تایید نحوه کشته‌شدن حیوان صاحب باغ را به عنوان متهم اصلی تحویل مقامات قضایی دادند.

یک قلاده خرس قهوه‌ای که به قصد خوردن آب در استخر افتاده بود، با ضربات اجسام سخت از پا درآمد. بهمن ۱۳۹۱ دو رأس شوکای کمیاب و باردار در منطقه حفاظت شده بولا در مازندران کشته شدند. چهار شکارچی متخلف دستگیر شدند.

دو رأس شوکای کمیاب و باردار در منطقه حفاظت شده بولا در مازندران کشته شدند. آبان ۱۳۹۲ کشتار پرندگان مهاجر آبزی، کنار آبزی و غیر آبزی که به منطقه فریدون‌کنار مهاجرت می‌کنند به صورتی که به گزارش فعالان محیط زیست، تنها در چهار روز (از تاریخ ۱۴ تا ۱۷ آبان ماه) دست کم دو هزار غاز خاکستری مهاجر خرید و فروش شده‌اند. ———

کشتار پرندگان مهاجر آبزی، کنار آبزی و غیر آبزی که به منطقه فریدون‌کنار مهاجرت می‌کنند به صورتی که به گزارش فعالان محیط زیست، تنها در چهار روز (از تاریخ ۱۴ تا ۱۷ آبان ماه) دست کم دو هزار غاز خاکستری مهاجر خرید و فروش شده‌اند. دی ۱۳۹۲ یک توله پلنگ در جاده گچساران - دیل با یک خودرو برخورد کرد و به دلیل خونریزی داخلی مرد. ————

یک توله پلنگ در جاده گچساران - دیل با یک خودرو برخورد کرد و به دلیل خونریزی داخلی مرد. دی ۱۳۹۲ نیروهای یگان حفاظت محیط‌زیست شهرستان شاهرود در منطقه شکار ممنوع تپال، سه شکارچی را به همراه لاشه یک قوچ وحشی دستگیر کردند. مسوول جمعیت «دیده‌بان طبیعت شاهرود» که برای اولین‌بار این خبر به‌ نقل از او منتشر شد می‌گوید محمدعلی اینانلو، چهره شناخته‌شده محیط زیستی در این شکار نقش داشته اما رییس اداره محیط‌زیست شاهرود می‌گوید برادر محمدعلی اینانلو و سرایدار منزلش در این کار نقش داشته‌اند نه خود او. به گفته او پرونده توسط مقامات قضایی تحت بررسی است و به‌زودی رای بدوی در این زمینه توسط دادگاه صادر می‌شود.

نیروهای یگان حفاظت محیط‌زیست شهرستان شاهرود در منطقه شکار ممنوع تپال، سه شکارچی را به همراه لاشه یک قوچ وحشی دستگیر کردند. دی ۱۳۹۲ به یک پلنگ عظیم الجثه گلوله شلیک شد که درنهایت منجر به قطع نخاع و مرگ دلخراش این پلنگ شد. دو نفر که پدر و پسر و از اهالی یکی از روستاهای منطقه دوهزار تنکابن بودند، در این رابطه شناسایی تحویل مقامات قضایی شدند. برای متهمان در دادگاه قرار مجرمیت صادر شده و متهمین با دستور قاضی پرونده تا روشن شدن ابعاد ماجرا روانه بازداشتگاه شدند.

به یک پلنگ عظیم الجثه گلوله شلیک شد که درنهایت منجر به قطع نخاع و مرگ دلخراش این پلنگ شد. دی ۱۳۹۲ لاشه یک قلاده پلنگ در منطقه چرزو از توابع شهرستان گچساران در استان کهگیلویه و بویراحمد در محلی نزدیک به نقطه‌ای که اوایل همان ماه یک توله پلنگ بر اثر برخورد با خودرو تلف شد، مشاهده شد. علت‌ مرگ،‌ جنسیت و سن این پلنگ مشخص نشد چون زمانی که محیط بانان برای بررسی موضوع به محل مربوطه رفتند متوجه شدند لاشه پلنگ توسط افراد ناشناس سوزانده شده است. ————

لاشه یک قلاده پلنگ در منطقه چرزو از توابع شهرستان گچساران در استان کهگیلویه و بویراحمد در محلی نزدیک به نقطه‌ای که اوایل همان ماه یک توله پلنگ بر اثر برخورد با خودرو تلف شد، مشاهده شد. علت‌ مرگ،‌ جنسیت و سن این پلنگ مشخص نشد چون زمانی که محیط بانان برای بررسی موضوع به محل مربوطه رفتند متوجه شدند لاشه پلنگ توسط افراد ناشناس سوزانده شده است. دی ۱۳۹۲ یک راس گوزن زرد با شلیک افراد متخلف در منطقه فنس‌کشی شده داخل پارک پردیسان تهران تلف شد. دو نفر به عنوان مظنونین اصلی به دستگاه انتظامی معرفی شدند و سازمان محیط‌ زیست وعده پیگیری این موضوع را داده است.

یک راس گوزن زرد با شلیک افراد متخلف در منطقه فنس‌کشی شده داخل پارک پردیسان تهران تلف شد. بهمن ۱۳۹۲ در اثر بارش برف و سرمای شدید، بسیاری از پرندگان باغ پرندگان شیراز یخ زده و مردند. مدیر کل محیط زیست استان فارس اعلام کرد مسئولان باغ پرندگان که امکانات گرمایشی لازم را تدارک ندیده بودند مقصرند اما مسئول باغ می‌گوید از سال 89 درگیر تهیه گاز شهری است.

در اثر بارش برف و سرمای شدید، بسیاری از پرندگان باغ پرندگان شیراز یخ زده و مردند.