جوانی و خلاقیت در برابر سرکوب

نویسنده

» نگاه ال پائیس به فیلم بهمن قبادی

منوئل کوئه یار

موسیقی غربی از داخل اتومبیل به گوش می رسد، ولی ناگهان با یک حرکت سریع راننده قطع می شود. تعدادی مأمور انتظامی در خیابان ایستاده اند و به اتومبیل ها علامت می دهند. اینجا تهران است، پایتخت ایران. اینجا شنیدن موسیقی غربی و یا گوش کردن به صدای یک خواننده زن جرم محسوب می شود.

کسی که این خاطره را برایمان بازگو می کند یک گربه پارسی است، یک دانشجوی زبان اسپانیایی در دانشگاه تهران که ازطریق راهنمایی تور امرار معاش می کند. او از توریست هایی که از ایران دیدن می کنند می خواهد که دیسک یا نواری موسیقی به او بدهند. شوخی نمی کند، تاکنون به آهنگ های “رولینگ استون” گوش نداده. بهمن قبادی آخرین فیلم خود را به چنین اشخاصی اختصاص داده: “کسی از گربه های پارسی خبر نداره!” فیلمی مابین مستند و قصه که در آن کارگردان کردتبار و علاقه مند به موسیقی به زیرزمین ها می رود تا نشان دهد که در زیرزمین های ایران بیش از هزار گروه آهنگساز جوان علی رغم محدودیت هایی که از سوی حکومت اعمال می شود درحال فعالیت اند.

او که در سال ۲۰۰۴ در جشنواره سن سباستین اسپانیا جایزه بزرگ صدف طلایی را به خاطر فیلم “لاک پشت ها هم پرواز می کنند” از آن خود کرده می گوید: “من به زیرزمین ها رفتم و دنیای عجیب و جالب توجهی را در آن یافتم که با دنیای اطراف متفاوت بود. ما ازطریق بانیان و قهرمانان این دنیا وارد آن شدیم: آهنگسازانی واقعی که وطن خود را به خاطر اینکه بتوانند افکار خود را بیان کنند ترک کرده اند. درحقیقت، موسیقی یک شیوه بیان هنرمندانه است که در زمان خلق شدن نیاز به مخاطب دارد، ولی با این حال، هیچ کس در زمان خلق موسیقی این قهرمانان به آن گوش نمی دهد. به همین دلیل، زمانی که برای اولین بار وارد این دنیا شدم، با خودم گفتم باید آن را به تصویر بکشم.”

اشکان کوشانژاد، بازیگر و آهنگساز، خاطرنشان می سازد که “هرآنچه بیننده در فیلم می بیند واقعی است و اتفاق افتاده”. او می گوید: “حتی مکان های فیلمبرداری نیز واقعی اند و هر آنچه در این مکان ها دیده می شود به واقع زندگی شده است. این فیلم به اصطلاح یک فیلم زیرزمینی است و ما آن را در مدت ۱۷ روز با سرعت فیلمبرداری کردیم. ما لحظه به لحظه فیلمبرداری را زندگی کرده ایم. به علاوه، کارگردان نیز درگیر مسایل مربوط به گرفتن مجوز بود. مسؤولان فکر می کردند که فیلم دیگری درحال ساخته شدن است.”

در ایران موسیقی زیرزمینی حرف های زیادی برای گفتن دارد و این فیلم جالب و مخالف دیدگاه حکومت را باید دید. باید دید که چطور بسیاری از جوانان ایرانی در کشور خود حتی نمی توانند آواز بخوانند. ولی آنها بیکار ننشسته اند و این کار را در زیرزمین ها ادامه می دهند.

 

منبع: ال پائیس، ۱۷ آوریل