تبعیض مثبت در مسیر توسعه‌یافتگی

امیر کلهر
امیر کلهر

زنان تقریبا نیمی از جمعیت دنیا را تشکیل و حدود دو سوم از کارهای دنیا را انجام می‌دهند، بااین‌حال آن‌ها تنها ۱۰‌درصد از درآمدهای جهانی را به دست می‌آورند و کمتر از یک‌درصد از دارایی جهان را در اختیار دارند. این موضوع نشان‌دهنده این است که بیشتر کار آن‌ها بی‌مواجب و اغلب در ارتباط با وظایف خانه‌داری مانند به‌دنیاآوردن و پرورش کودکان، نظافت خانه و غیره است، حتی زنانی که کارهای خارج از خانه هم انجام می‌دهند و شغلی برای خود دارند تقریبا با دستمزد پایین مشغول به کار هستند. درباره تحصیل هم از یک میلیارد بی‌سواد در جهان، دو سوم آنان زنان هستند و بیش از ۶۰ درصد از کودکان محروم از آموزش ابتدایی را دختران تشکیل می‌دهند. در مجموع به‌نظر جیمز گرانت، مدیر وقت یونیسف: “حق کار، حق امنیت اجتماعی، حق قانونی، حق مالکیت و حتی آزادی‌های سیاسی و مدنی به‌احتمال زیاد جملگی به یک کروموزوم سنگدل بستگی دارد که بین انسان مرد با زن تفاوت قائل می‌شود.” متاسفانه در اکثر کشورهای درحال توسعه مردان را بر زنان ترجیح می‌دهند. این موارد شامل گسترش آموزش نوین، افزایش سوادآموزی، شهرنشینی و رشد اقتصادی هستند، اما بااین‌حال در طول زمان، توجه روزافزون در جهان درحال توسعه بر موقعیت توسعه‌ای زنان متمرکز شده است. طبیعی است وقتی زنان نقشی در حوزه تصمیم‌گیری ندارند از پیشرفت و نقش سازنده آن‌ها جلوگیری می‌شود. سال‌هاست که فعالان حوزه زنان در کشورمان در تلاش هستند که با مشارکت فعال در عرصه جامعه مدنی بتوانند نسبت به آگاهی‌رسانی به جامعه بکوشند تا نقش فعالی در ایجاد این ذهنیت که سیاست مردانه نیست ایفا کنند. برگزاری جلسات، کمپین‌ها و همایش‌های مختلف اقداماتی از این دست بوده است. حال که دولت یازدهم فضایی را برای فعالیت‌های مدنی و اجتماعی به وجود آورده است و از طرفی انتخابات دهمین پارلمان در اسفندماه در پیش است، فعالان زنان شروع به کار کرده‌اند تا نقش پررنگ‌تری در فضای سیاسی کشور داشته باشند. می‌خواهند که زنان توانمند در مجلس حضور داشته باشند و حضور آن‌ها باعث شود که قوانین متعادل‌تری درخصوص مسائل مربوط به زنان امکان تصویب پیدا کنند. کشورهای توسعه‌یافته هم زمانی موقعیت فعلی کشور ما را در روبه‌روشدن با خواسته‌ها و مطالبات زنان داشته‌اند، دراین میان یکی از روش‌هایی که این کشور‌ها برای رفع تبعیض‌ها در پیش گرفتند استفاده‌کردن این کشورها از اختصاص سهمیه یا اعمال تبعیض مثبت برای حضور زنان در انتخابات بود. کشورهای توسعه‌یافته حتی زنان را در مشاغل مدیریتی کلان و میانی به کار گرفتند تا نشان دهند که عرصه مدیریت و سیاست زن و مرد نمی‌شناسد. در انتخابات هم برخی از کشورها قانون انتخابات را به‌این صورت اصلاح کرده‌اند که به زنان سهمیه‌ای اختصاص دادند برای اینکه بتوانند به کرسی‌های پارلمان دست پیدا کنند. درواقع اختصاص این سهمیه یکی از راهبردهای به کار گرفته شده و موفق در جوامعی است که دراین زمینه توانسته‌اند به رشد برسند و از طرف دیگر به کارگیری این ظرفیت خودش زمینه‌ای را در ساختار کشورها برای توجه به مطالبات نیمی از جمعیت کشورشان ایجاد می‌کند؛ مطالباتی که ارتباط مستقیم با توسعه مدنی و سیاسی کشورها و تحقق پیشرفت را ایجاد می‌کند.

منبع: روزنامه بهار