معصومه طرفه
اگر به مطبوعات ایران در چند هفته گذشته نگاهی بیاندازید و فکر کنید این کشور در حالتی پرتنش به سر می برد، به بیراهه نرفته اید. فهرست بلندبالای جنگ افزارهای نظامی آماده شلیک به سوی «دشمن»، تکان دهنده است.
درحالی که تحریم های تنبیهی در حال اثرگذاری هستند، ایران همچنان با تهدید یک حمله نظامی از سوی اسرائیل روبروست. در عین حال، آمریکا نیز احتمال استفاده از گزینه نظامی را از روی میز برنداشته است. به نظر می رسد افتتاح نیروگاه هسته ای بوشهر در روز شنبه که از سوی اسرائیل اقدامی «غیرقابل قبول» خوانده شد، بر وخامت اوضاع افزوده است.
علی فدوی فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران روز دوشنبه از تولید دو قایق تندروی مجهز به تجهیزات موشک انداز خبر داد. وی گفت ایران در دفاع موشکی هدایت شونده، «به قدرت بی همتایی» دست یافته است. این موشک ها نسخه جدیدی از موشک های ذولفقار 1 و سراج 1 هستند. به گفته احمد وحیدی، وزیر دفاع ایران، این قایق ها در زمینه سرعت بالا، «بی رقیب» هستند. وی به «دشمنان» ایران هشدار داد که با «آتش بازی نکنند.»
ایران همچنین روز شنبه از بمب افکن های بدون سرنشینی رونمایی کرد که از سوی رئیس جمهور ایران، به عنوان «سفیر مرگ تهران برای دشمنان» توصیف شدند.
در حالیکه دنیا در روز یکشنبه شاهد افتتاح نیروگاه هسته ای بوشهر بود، تلویزیون ایران به دفعات تصاویری از تازه ترین موشک زمین به زمین قائم 1 را به نمایش گذاشت که در ادامه موشک های سجیل و شهاب تولید شده است.
در همین حال، آیت الله علی خامنه ای رهبر علی ایران نیز بر «حفظ وحدت» میان ارکان نظام پافشاری کرد. وی در سخنان روز پنجشنبه خود علیه هرگونه مخالفت «تعمدی» علیه دولت، خصوصا از سوی «نزدیکان نظام» هشدار داد و از آنها خواست که در ماه رمضان «توبه و استغفار» کنند.
تنش داخلی میان جناح راست «مصلحت گرا» به رهبری علی لاریجانی رئیس مجلس ایران از یک سو و محمود احمدی نژاد رئیس جمهور تندرو از سو ی دیگر، بر کسی پوشیده نمانده است. لاریجانی مانع از به ثمررسیدن چندین پیشنهاد سیاسی احمدی نژاد شده و رئیس جمهور نیز در عوض، از اجرای قوانین مجلس سر باز زده است که باعث شده است که لاریجانی شخصاً برای اجرای قوانین مصوب مجلس وارد صحنه شود.
صادق لاریجانی رئیس قوه قضائیه و بردار رئیس مجلس نیز آشکارا نسبت به دخالت احمدی نژاد در امور قضایی و فقدان «زبان مناسب سیاسی» او در مواجهه با مسائل داخلی و خارجی انتقاد کرده است. حامیان احمدی نژاد نظیر فاطمه آلیا عضو دست راستی مجلس از قوه قضائیه به دلیل زمینه چینی حملات علیه رئیس جمهور انتقاد کرده اند. مخالفان احمدی نژاد از حمایت احمد توکلی عضو برجسته مجلس، محسن رضایی فرمانده سابق سپاه پاسداران و نیز محمد باقر قالیباف شهردار تهران برخوردارند. ضمناً دو مخالف بالقوه دیگر به نام های علی مطهری و حسن خمینی نیز وجود دارند که هر دو، پسران آیت الله های سرشناس هستند.
مخالفان فعالانه در پی برکناری اسفندیار رحیم مشائی رئیس دفتر رئیس جمهور هستند. اما احمدی نژاد همین اواخر پست مهم نماینده رئیس جمهور در امور خاورمیانه را به مناصب دیگر آقای مشایی افزود. وی به عنوان مهره احمدی نژاد برای انتخابات ریاست جمهوری بعدی شناخته می شود. قانون اساسی مانع از ریاست جمهوری احمدی نژاد برای دور سوم می شود. احمدی نژاد نیز به نوبه خود توانسته است حمایت گروهی موسوم به رایحه خوش خدمت را جلب کند.
نزاع میان حاکمان ایران جدی و مداوم بوده است. رسانه های رسمی محافظه کار دست به پوشش رسانه ای این تنش ها زده اند زیرا کانون های قدرت، گروه های مافیایی خاص خود را در رسانه ها دارند.
خبرگزاری فارس که به سپاه پاسداران نزدیک است، از قول احمد کریمی اصفهانی یکی از بازاریان قدرتمند کشور، انتقاداتی را نسبت به زبان «غیر دیپلماتیک» احمدی نژاد وارد کرد، شیوه ای که «تحریک کننده» است و به وضع تحریم های بین المللی منجر شده است. اصفهانی می گوید: «اگر رهبران ما اینقدر نزاع نمی کردند، غرب نمی توانست از معضلات داخلی برای توجیه تحریم ها استفاده کند.»
عدم ثبات ناشی از تحریم های تنبیهی، سبب تشدید تنش در طبقات بالای نظام شده است. رهبر عالی ایران هشدار داد: «زیر سایه تهدید تحریم ها، هیچکس نباید به گونه ای سخن بگوید که نشانگر وجود تنش میان مجلس، قوه قضائیه و دولت باشد.»
به نظر می رسد از جمله تأثیرات دیگر تحریم ها، تجدید رویکرد رژیم به ایالات متحده باشد. احمدی نژاد و منوچهر متکی اخیراً به دفعات از تمایل خود برای گفتگو خبر داده اند. اما آنچه اهمیت بسیار بیشتری داشت، چراغ سبز آیت الله خامنه ای بود. وی در بخش هایی از سخنان روز پنجشنبه خود که اتفاقاً مورد توجه چندانی هم قرار نگرفت، گفت: «گفتگو با آمریکا تحت شرایط تهدید و فشار نمی تواند گفتگو نامیده شود. ما از برقراری گفتمان استقبال می کنیم اما نه با آمریکایی که خواهان گفتگو زیر فشار، تهدید و تحریم است. اگر آنها (آمریکایی ها) از نردبان ابرقدرتی شان پائین بیایند و تحریم و تهدید را متوقف کنند، آماده گفتگو با آنها هستیم.»
درحالی که شرایط آبستن تغییرات است، برداشتن این دو گام غیرعاقلانه به نظر می رسد: اول اینکه ایالات متحده فریب شرایط را بخورد و گفتگوها را پیش از تأثیر کامل تحریم ها آغاز کند. دوم اینکه تصمیمی از سوی اسرائیل و یا ایالات متحده برای حمله به تأسیسات هسته ای ایران گرفته شود. هر دوی این اقدامات به نفع تندروها خواهد بود. ادامه سیاست فعلی و در عین حال حصول اطمینان از نظارت دقیق آژانس بین المللی انرژی هسته ای بر تأسیسات هسته ای ایران، می تواند عاقلانه ترین واکنش ممکن باشد.
منبع: گاردین- 24 اوت
