رابرت اف ورث، نازیلا فتحی
دو گردهمائی گسترده در پایتخت ایران در روز دوشنبه که شهر را عملاً از حرکت بازداشت، تهران را به صحنه نمایش طرفداران محمود احمدی نژاد و رقیب عمدۀ وی در خیابان ها در آستانه انتخابات ریاست جمهوری روز جمعه تبدیل کرد.
ناظران سیاسی می گویند این گردهمائی ها ظرف یک دهه گذشته، در نوع خود بزرگترین بوده است.
انتخابات ایران همواره با آسان گیری در رفتار و گفتار عمومی همراه می شود، اما به گفته بسیاری از افراد، انتخابات امسال متفاوت است؛ که البته بخشی از آن هم به دلیل سرکوب اجتماعی چهار سال گذشته در دوره احمدی نژاد بوده است.
ماشاء الله شمس الواعظین نظریه پرداز سیاسی و مدیر مسؤول سابق برخی روزنامه های اصلاح طلب می گوید: “چیزی که الان در حال اتفاق افتادن است، بیش از حد معمولی است که قبل از انتخابات باید رخ بدهد. این، نمایش اعتراض و نارضایتی از سوی مردم است. آنها به نمایش نارضایتی خود مشغول اند و بسیار احساس قدرت می کنند.”
ستاد آقای احمدی نژاد، گردهمائی گسترده ای را در مصلای مرکزی تهران در بعدازظهر روز دوشنبه ترتیب داد؛ جائی که هزاران نفر از حامیان پر سر و صدای وی در تلاش برای مقابله به مثل با راهپیمائی گسترده شبانه از سوی طرفداران آقای میر حسین موسوی- رقیب جدی احمدی نژاد- گردهم آورده شدند.
اما گردهمائی احمدی نژاد، با حضور بزرگتر و خود جوش حامیان موسوی روبرو شد که با دریائی از انسان ها، رفت و آمد در امتداد کیلومترها از یک خیابان بزرگ در تهران را به حالت تعطیل درآورد.
این گردهمائی ها از حال و هوای غیر معمول در فضای انتخاباتی ایران حکایت می کنند، آن هم در شرایطی که نامزدها به تبادل اتهامات کم نظیر علیه یکدیگر در صحنه سیاسی مشغول اند. برخوردهای خیابانی در ظرف چند روز گذشته رخ داده اما با دخالت پلیس روبرو نشده است. تحلیلگران می گویند دلیل عدم دخالت پلیس این است که نمی خواهند اعتراض کنندگانی را که اغلب از جمعیت حوان تشکیل شده، مهار گسیخته کنند.
به نظر می رسد این گردهمائی ها، اسباب تعجب و غافلگیری مسؤولان ایران را فراهم آورده است. آیت الله علی خامنه ای رهبر عالی ایران در پیامی که از تلویزیون دولتی ایران پخش شد، علیه هرگونه تنش بیشتر هشدار داد.
آیت الله خامنه ای گفت: “نمی خواهم درباره مردمی که به خیابان می آیند حرفی بزنم، اما نباید به منازعه یا برخورد میان طرفداران نامزدها تبدیل شود.”
همایش روز دوشنبه توسط طرفداران آقای موسوی تا حدودی تحت تأثیر عصبانیت موجود از احمدی نژاد به وجود آمد؛ زیرا برنامه ریزی ستاد احمدی نژاد در تعیین تاریخ برگزاری گردهمائی شان به نحوی بود که تاریخ گردهمائی موسوی را تغییر داد. موسوی قصد داشت در همان مصلائی سخنرانی کند که روز دوشنبه میزبان احمدی نژاد بود. در عوض، طرفداران آقای موسوی به تشکیل یک زنجیر طولانی از جنوب به سوی شمال پایتخت دست زدند، درحالیکه اکثر آنها رنگ سبز را به نشانه نماد همایش موسوی به نمایش گذاشته بودند.
جمعیت موجود در گردهمائی احمدی نژاد به اندازه ای متراکم بود که وی نتوانست برای ایراد سخنرانی در جایگاه مستقر شود و بسیاری از طرفدارانش نیز خیلی زود محل را ترک کردند. در همین حال، هزاران حامی موسوی کمی آنطرف تر، خیابان را مملو از خود کردند و وضعیت رفت و امد در خیابان ها با چنان اختلالی همراه شد که مردم از میان خودروهای متوقف شده حرکت می کردند.
مخالفان آقای احمدی نژاد هفته ها از این موضوع ابراز نگرانی کرده اند که دولت به تقلب در انتخابات دست خواهد زد. به گزارش تعدادی از وب سایت های اصلاح طلب، گروهی از کارکنان وزارت کشور روز جمعه نامه ای را منتشر کردند که در آن، از صدور اجازه توسط یک روحانی برجسته نزدیک به احمدی نژاد برای دست کاری در نتایج انتخابات به نفع وی صحبت شده بود.
منبع: نیویورک تایمز- 8 ژوئن
