افغان ستیزی در منابع حکومتی

بهروز صمدبیگی
بهروز صمدبیگی

» قاتل خواندن با رنگ و لعاب کارشناسی

گزارشگر شبکه اول تلویزیون آلمان پس از بازی ایران و نیجریه، زیر فشار انتقادات سختی قرار دارد. او سازمان‌دهی تیم ملی ایران را در مقابل تیم نیجریه زیر سئوال برده و ایرانی‌ها را، جنوبی(کشوری در جنوب) خطاب کرده بود و حالا حتی موقعیت شغلی‌اش هم به خطر افتاده است. اما همزمان در ایران، خبرگزاری مهر در گزارش و مصاحبه‌ای، مهاجران خارجی و افغان‌ها را عامل نیمی از جرایم وجنایات هولناک و آسیب‌های اجتماعی کشور معرفی کرده است؛این خبرگزاری به سازمان تبلیغات اسلامی تعلق دارد.  

 

“ارتکاب قتل های فجیع برایشان آسان‌تر است”!

اشتفن زیمون، گزارشگر آلمانی در دردسر نسبتا بزرگی افتاده است. کسی به این کار ندارد که آیا اساسا ایرانی‌ها و اهالی نیجریه، بیننده گزارش تلویزیون آلمان بوده‌اند یا نه، معترضان می‌گویند که این اظهارات نژادپرستانه و ناشی از روحیه خودبرتربینی است و حتی عذرخواهی شبکه را هم کافی نمی‌دانند. خبرگزاری مهر، وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی اما به راحتی تریبون را در اختیار فردی به نام مجید ابهری قرار داده تا بگوید: “مهاجرین غیر ایرانی به دلیل گسترش حاشیه نشینی و ایجاد محلات اقماری در کنار کلانشهرها، منشا ۴۰ درصد از ناهنجاری‌ها و آسیب‌های اجتماعی هستند.”

ابهری یک آسیب‌شناس اجتماعی است که با کمیسیون اجتماعی مجلس و نیروی انتظامی همکاری می‌کند و مدیریت “مرکز پژوهشی بنیاد علوم رفتاری” را نیز برعهده دارد؛ همان مرکزی که به ارائه آمارهای جنجالی شهرت دارد. آمارهایی مانند ۷۰ درصد مشتریان زنان خیابانی متاهل هستند، ۱۵ درصد از طلاق‌ها به دلیل برنامه‌های فارسی‌وان است، ۹۰ درصد ازدواج‌هایی که دختر چهار سال یا بیشتر از پسر بزرگتر است به طلاق منجر می‌شود، خانواده ۷۰درصد کودکان کار، خانه و ماشین دارند و…

این بار این کارشناس مسائل اجتماعی، جرایم خشن، قتل‌های دلخراش، سرقت‌های منجر به آزار، تجاوزهای جنسی، توزیع مواد مخدر، کودکان خیابانی و متکدیان را ناهنجاری‌هایی معرفی کرده که مهاجران در ایجاد آنها به میزان ۴۰ درصد موثرند. او اضافه کرده است: “متاسفانه علاوه بر مهاجرین افغانی، افرادی از کشور پاکستان و بعضی از کشورهای آفریقایی علاوه بر ایجاد اخلال در امنیت اجتماعی، عامل بروز و گسترش بعضی از بیماریهای ویروسی و میکروبی هستند.”  

 به گفته ابهری، “بسیاری از این مهاجرین به شکل غیرقانونی وارد کشور شده، مشخصات خود را به دروغ اعلام کرده و بعد از ارتکاب جرم، به سادگی از یک شهر به شهر دیگر می‌روند و یا از کشور خارج می‌شوند.”

این استاد دانشگاه برای “ کاهش آمار جرایم ناشی از حضور مهاجرین”، سختگیری در صدور مجوز اقامت و کار، تشدید مجازات ازدواج با مهاجرین بیگانه به خاطر جلوگیری از وقایع ناخوشایند برای زنان ایرانی، و کنترل دقیق مراکز صنعتی و خدماتی را پیشنهاد داده است.

گزارشی با عنوان “ارتکاب ۱۰۰ قتل توسط اتباع خارجی درسال گذشته” یکی دیگر از تولدیات خبرگزاری مهر با همین نگاه بود. مهر با این توصیف که “به راحتی وارد کشور می‌شوند، دست به جنایت می‌زنند و محترمانه از کشور فرار می کنند” خواستار توجه به “جنایات هولناک” مهاجران افغان است: “طی سال های اخیر ارتکاب جرایم، بخصوص جرایم خشن از سوی اتباع افغانستان به معضلی برای پلیس و دستگاه قضایی تبدیل شده است. این مجرمان به راحتی مرتکب تجاوز، قتل و سرقت شده و بدون اینکه ردی از خود باقی بگذارند از کشور فرار می کنند. سال گذشته نزدیک به ۱۰۰ فقره قتل از سوی اتباع خارجی در کشور رخ داد که افاغنه عاملان اغلب این جنایات بودند.”

در این گزارش به چند نمونه از قتل‌های به وقوع پیوسته توسط اتباع کشور افغانستان شامل مثله کردن و کشتن زن و فرزند اشاره و بر هولناک بودن آنها تاکید شده، در حالی که این گونه قتل‌ها به کرات توسط ایرانی‌ها نیز اتفاق افتاده است.

نویسنده به سراغ حسین اصغرزاده، قاضی جنایی تهران هم رفته و از زبان او نوشته است: “وقوع جنگ در کشور افغانستان باعث شده شرایط این کشور بر روی اتباع آن تاثیر گذاشته و افرادی که در چنین محیط هایی بزرگ شده اند ارتکاب قتل های فجیع برایشان آسان‌تر باشد. همچنین اتباع افغان به دلیل دوری از خانواده و فرزندانشان دچار مشکلات روحی و روانی می شوند.”

این قاضی علاوه بر ایراد اتهام آسان بودن ارتکاب قتل‌های فجیع برای افغان‌ها، آمار داده که “۷۰ درصد قربانیان قتل های افاغنه از اتباع افغان بوده و حدود ۳۰ درصد آنها ایرانی هستند”. او همچنین توضیح داده است: “عموما افاغنه اهل جنایت نیستند اما متاسفانه تعداد کمی از آنها مرتکب جرم می شوند که از لحاظ کیفیت جنایت هایشان هولناک و فجیع است. قاتلین افغان اغلب قربانیان خود را با ضربات شدید و با تعداد بالا به قتل می‌رسانند.”

دکتر احمد رضایی، جرم شناس از این هم فراتر رفته و گفته است: “شرایط روحی اتباع مهاجر افغان به گونه‌ای است که این افراد در زمان جنایت‌های خود از فجیع‌ترین روش‌ها استفاده می‌کنند. آنها حتی پس از قتل هم آرام نشده و برای از بین بردن جسد اقدام به مثله کردن یا آتش زدن آن می‌کنند.”

البته این جملات را هم اضافه کرده تا کمی نظرش را تعدیل کرده باشد: “ باید متذکر شوم که بحث ما درباره مهاجران غیرقانونی است و این افراد مجرم تعداد کمی از اتباع افغان در ایران را تشکیل می‌دهند. در حال حاضر ایرانیان و اتباع افغان در کشور با یک رابطه دو طرفه در حال زندگی در کنار هم هستند.”

 

از حمله نظام آبادی‌ها تا مصوبه شورای آق‌بابا

افغان ستیزی یک رویه تازه و جدید در ایران نیست اما در سال‌های گذشته به رسانه‌ها راه پیدا کرده و در برخی موارد اعتراض و واکنش فعالان مدنی را هم به دنبال داشته است. اتفاقاتی مانند اعلام ممنوعیت ورود افغان‌ها به مراکز تفریحی در جشن سیزده‌به‌در و یا ممنوعیت ثبت‌نام دانش‌آموزان افغان در یک مدرسه ابتدایی در یزد که با خبررسانی در رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی، ملغی شد.

اما در یک نمونه تاسف‌بار، فروردین ماه امسال، افغانستانی‌های ساکن یک روستا در استان قزوین، مورد حمله و ضرب و جرح شدید قرار گرفتند و از خانه‌هایشان آواره شدند. این موضوع بیش از دو ماه بعد و پس از ورود رسانه‌های فارسی زبان خارج از ایران، به صورت محدود در رسانه‌های داخلی منعکس شد.

این هجوم گسترده در پی شایعه تجاوز به یک دختر ۱۵ ساله و کم توان ذهنی از سوی یک افغانستانی رخ داد. مرکز حامیان حقوق بشر به نقل از یکی از ساکنان روستای نظام‌آباد گزارش داد که “مردم به تلافی و خودسرانه به خانه افغانستانی‏ها حمله کردند. اموالشان را تخریب کردند، از خانه‎هایشان بیرونشان کردند. پلیس هم شاهد بود.”

یک مقام مسئول محلی هم با تایید این حمله عنوان کرد: “بعد از این ماجرا، مقام‏های محلی به ساکنان افغان توصیه کردند که به خاطر حفظ امنیت جانی‏شان روستا را ترک کنند و نزدیک به ۱۰۰ خانوار افغان هم تا به امروز روستا را ترک کرده‏اند اما هنوزحدود ۳۰ خانوار افغان در روستا سکونت دارند.”

این مهاجران به جای اینکه از سوی نیروهای انتظامی حمایت شوند، با توصیه مقامات محلی خانه و زندگی و مایملک خود را رها کرده و از این روستا گریخته‌اند.

وبسایت الف هم به تازگی با حضور در منطقه، روایت حمله و غارت منازل افغان‌های نظام آباد را تایید کرده است. حتی با گذشت سه ماه از حادثه، معدود باقی‌ماندگان در روستا حاضر به مصاحبه نبوده و گفته‌اند: “اگر بفهمند به شما چیزی گفته‌ایم، ما را اذیت می‌کنند.”

تنها یکی از آنها توضیح داده که “فرصت نکردم لوازم منزلمان را ببرم؛ وقتی حمله کردند فقط زن و بچه ام را برداشتم و فرار کردم. وقتی برگشتم دیدم خانه را غارت کرده اند و هیچ چیزی برایم نگذاشتند. ده سال کار کردم یک شبه همه را به باد دادند”.

آنها به اداره اتباع خارجه قزوین هم شکایت کرده‌اند اما از رسیدگی خبری نیست.

شورای روستای آق‌بابا در چند کیلومتری وقوع این حادثه نیز متاثر از این اتفاق، خواستار اخراج اهالی افغانستانی این روستا شده است. در مصوبه شورای روستا آمده است: “مقرر گردید اتباع افغانی ساکن روستا که دارای دانش آموز هستند، حداکثر تا پایان سال تحصیلی که خرداد ۹۳ است در آقابابا باشند و پس از اتمام این تاریخ همگی از آقابابا خارج شوند.”

پرویز کاوه، سردبیر روزنامه “هشت صبح” چاپ کابل پیش از این در گفت‌وگو با روزآنلاین تحلیل کرده بود که “برخی از افراد در پی ایجاد فاصله در بین مردمِ دو کشور هستند و تلاش می‌کنند تا زمینه را برای ایجاد سوءتفاهم بین ملت‌های ایران و افغانستان میسر کنند. بدون شک حکومت ایران در بسیاری از موارد مانند اخراج افغان‌ها از ایران، به این روند کمک می‌کند و این ذهنیت را تقویت می‌کند که مردم ایران جلوی آزادی افغان‌ها را بگیرند.”

به گفته او “برخی از عملکردهای حکومت‌ ایران، برخورهای نژادپرستانه را دربین مردم ایران ترویج می‌کند. همچنین ضمانت‌های قانونی برای حمایت از مهاجرین افغان که در ایران به سر می‌برند وجود ندارد و دولت همواره به دنبال تحت فشار قرار دادن اتباع افغان به عناوین مختلف است… از وقتی که دولت دست به اقداماتی در برابر مهاجرین افغان زد، می بینیم برخورد برخی از ایرانی‌ها در مسیری حرکت‌ می‌کند که سیاست‌های دولت در حرکت است.”

  عکس آرشیوی: گروهی از مهاجران افغانستانی که به کشورشان برگردانده می‌شوند