گرد هم آیی 130 کشور جهان که برای احیای پیکر فرسوده پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای در روز دوشنبه تشکیل می شود با شکست مواجه خواهد شد، مگر آنکه ایران پیشنهاد آخرین دقیقه افریقای جنوبی را بپذیرد و از مخالفت با دستور جلسه این گردهم آیی دست بردارد.
قرار است در گردهم آیی 11 ماه مه اولویت های مباحثی که در کنفرانس های سالیانه مطرح می شوند و در نهایت به تجدید نظر در پیمان مزبور در سال 2010 خواهد انجامید، تعیین و مورد تصمیم گیری قرار گیرد.
لیکن گردهم آیی یادشده در مورد چگونگی رسیدگی عملی به اختلافات، به سرعت با مشکل مواجه شد که دلیل آن بحث در مورد کشمکش های موجود میان کشور های غربی و ایران برای متقاعد کردن ایران به پیروی از پیمان مزبوربود، که جای بحث در باره تحکیم پیمان مزبور را گرفت.
یک دیپلمات اروپایی گفت : “من فکر می کنم باید در روز دو شنبه تصمیمی گرفته شود و نمی توانیم صرفا به دلیل مخالفت ایران با دست خالی به خانه برویم.”
پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای تمام اعضای خود را که فاقد بمب هسته ای هستند موظف می سازد که در راه تولید آن تلاش نکنند، و در عین حال این حق را برای تمام اعضا قائل می شود که از انرژی هسته ای برای مصارف صلح آمیز استفاده کنند. این پیمان همچنین پنج قدرت هسته ای بعد از جنگ جهانی دوم را موظف می سازد سلاح های هسته ای خود را طی مراحلی نابود سازند.
ایران آمریکا را در ایجاد بن بست در این مذاکرات مقصر می شمارد و ایالات متحده را متهم می سازد به اینکه کلمات و متن دستور جلسه را به نوعی انتخاب کرده است که نتیجه آن تخطی ایران از مفاد پیمان تلقی شود. ایران همچنین از کشور های غربی به دلیل عدم پیگیری نابودی سلاح های هسته ای خود نیز انتقاد کرد.
آمریکا به این اتهامات پاسخی نداده است و خود را از بحث کنار کشیده است. یک دیپلمات غربی گفت بسیاری از کشور های در حال توسعه از مواضع ایران راضی نیستند و افریقای جنوبی برای حل موضوع مجبور به دخالت شده است.
افریقای جنوبی پیشنهاد کرده بود معنی جمله مورد بحث - یعنی “تاکید مجدد بر لزوم پیروی ازپیمان”- روشن شود و این نکته به آن اضافه شود که پیروی از “همه” مفاد پیمان ضروری است. هدف از این پیشنهاد این بود که به ایران اطمینان داده شود که قدرت های بزرگ هم موظف به رعایت پیمان در نابود کردن سلاح های هسته ای خود خواهند بود.
ژاپن که ریاست جلسه را بر عهده دارد سعی خواهد کرد وفاق عمومی در این مورد را در روز دوشنبه فراهم آورد. ایران قول داده است آن را مورد تجدید نظر قرار دهد.
منبع: نیویورک تایمز، 7 مه