پنجاه کتاب درگذرگاه رنج

نویسنده
متین آرش‌پور

» روایت

احمد نوری‌زاده در نزدیک به چهل و پنج سال فعالیت فرهنگی و ادبی خود نزدیک به پنجاه کتاب به زبان فارسی و ارمنی از خود به جای گذاشته است که برخی از آن‌ها از اهمیت بیشتری برخوردارند و جایگاه ویژه‌ای در پژوهش‌های فرهنگی دارند.

 

نخستین تجربه‌های ادبی و ترجمه‌ها

اولین کتابی که از وی به طور مستقل انتشار یافت، مجموعه شعری از “گالوست خانتس” شاعر نامدار ارمنی‌تبار ایرانی بود که با نام “قدرت معجزه‌گر” از سوی انتشارات گوتنبرگ به در دهه‌ی ۱۳۵۰ وارد بازار کتاب شد. پس از آن مجموعه دیگری از این شاعر، با نام “سلام بر تو ای انسان” را آماده چاپ کرد که توسط انتشارات دنیا به چاپ رسید. بعدها به مرور آثاری از، “هراچیا کوچار” و دیگران را ترجمه کرد که با نام‌های زیر به خوانندگان پارسی زبان عرضه کرد:

-  پائیز در پرواز، ترجمه‌ی مجموعه اشعار واراند، شاعر نامدار معاصر ایرانی ـ ارمنی

 

پژوهش‌های ادبی

صد سال شعر ارمنی از مهم‌ترین پژوهش‌هی او در زمینه‌ی شعر ارمنی است.در گفتگویی که با او داشتم در مورد شکل گیری و نگارش این کتاب گفت: “من در دهه‌ی ۱۳۶۰ در پی مجالی که به دست آوردم، نشستم صد سال آثار منظوم ارمنی را بررسی کردم. ادبیات ارمنی را باید به سه بخش تقسیم کرد. یک، ادبیات ملی است که در آن‌جا شاعران در مورد مضامین ملی و قهرمان ملی و اساطیر صحبت می‌کنند. بخش دیگر ادبیاتی است که در دوره‌ی حکومت شورایی تولید شده و اون نیز مختصات و ویژگی‌های خودش را دارد. همانند و نزدیک به ادبیاتی که در دیگر بخش‌های شوروی پیشین تولید می‌شد و به جای مانده است. در این شعرها انسان محور آفرینش ادبی قرار دارد انسانی که نظام فکری شورایی و کمونیستی شرح می‌داد. بخش سوم  شعرهایی هستند که مضامین کلی‌تر و جهان شمولی دارند و از درد مشترک انسان صحبت می‌کنند.  این دسته‌ی سوم است که مورد توجه من در این کتاب قرار گرفته است. تصور من هم این بود که تنها این دسته اش اشعار ارمنی است که از طریق ترجمه قابل انتقال به خواننده‌ی فارسی زبان قابل ارائه است”.

صد سال شعر ارمنی که در سال ۱۳۶۹ توسط انتشارات چشمه به دوستداران آثارش عرضه شد. چاپ اول این کتاب پس از چندسال نایاب شد. این کتاب در برگیرنده ترجمه ۵۰۰ شعر و منظومه از ۷۲ شاعر نامدار ارمنی جهان است و خواننده با مطالعه پیشگفتار ۱۵۰ صفحه‌ای کتاب با برخی جنبه‌های تاریخ و فرهنگ هزاران ساله ارمنستان آشنا خواهد شد.

تاریخ و فرهنگ ارمنستان ، اثری پژوهشی دیگری است که از او در ۴۰۰ صفحه از سوی نشر چشمه منتشر شده است.

 

داستان و رمان

 

در شب تنهایی و زمستان جهان ، مجموعه سروده‌های احمد نوری‌زاده است که در سال ۱۳۸۶ از سوی نشر نگاه وارد بازار کتاب شد.

در گذر گاه رنج یک رمان سه جلدی