برزو درآگاهی- رامین مستقیم
روز سه شنبه خبرهای بد بر سر احمدی نژاد فرود آمدند: مجلس ایران قسمت های شاخص بودجه پیشنهادی او را رد کرد، یکی از متحدانش نتوانست ریاست مجلس خبرگان را از دست روحانی قدرتمند دیگر بیرون بکشد، و سرانجام این که نخست وزیر سابق هم برای شرکت در انتخابات خردادماه آینده اعلام آمادگی کرد.
مجموعه این رویدادها از ضعف های متعدد محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران و برتری رقیبان وی در آستانه انتخابات خردادماه خبر می دهد. انتخاباتی که می تواند بر روابط کشور با غرب و نیز حال و هوای سیاست داخلی تأثیر چشمگیری بگذارد.
فصل انتخابات در ایران با آغازی غیر معمول و پیش از موعد همراه بوده که بر اهمیت نتایج آرای 22 خرداد 1388 دلالت می کند. تحلیلگران می گویند انتخابات بر پاشنه مسائل اقتصادی اولیه می چرخد و ممکن است از هر رأی گیری دیگری در تاریخ ایران، داغ تر و غیر قابل پیش بینی تر باشد؛ و این تا حدی بدلیل تغییر محتوای سیاسی ایران درنتیجه عوامگرائی و پوپولیسم احمدی نژاد است.
یک دیپلمات غربی در تهران که نخواست نامش فاش شود، گفت: “احمدی نژاد سیاست را به پدیدۀ معمولی تبدیل کرده است. قبل از احمدی نژاد، سیساتمداران غیرشفاف سخن می گفتند. اکنون آنها باید میان مردم بروند و موضوع را برایشان توضیح دهند.“
احمدی نژاد تقلا می کرد لایحه بودجه را تا پیش از آغاز سال نوی ایرانی- که از 21 مارس آغاز می شود و کشور را به مدت دو هفته در تعطیلی فرو می برد- از تصویب مجلس بگذراند. اما اعتماد مجلس که تحت کنترل اکثریت محافظه کاران است، چنان از وی سلب شده که تعدادی از بندهای اقتصادی این لایحه با مخالفت نمایندگان مواجه شده است.
نمایندگان مجلس ظرف دو روز گذشته بندهای اصلی لایحه بودجه احمدی نژاد را تصویب کرده اند اما پیشنهاد وی برای قطع یارانۀ سوخت و افزایش پرداخت نقدی را که ممکن است سبد رأی او را پر کند، اما از سوی دیگر سبب تشدید تورم و افزایش شدید بهای کالاهای اساسی شود، رد کرده اند.
ده ها اقتصاددان نیز برعلیه طرح وی صحبت کرده اند؛ آنها نگرانند این طرح به ضرر مردمی باشد که همین حالا هم با تورم و بیکاری دست و پنجه نرم می کنند.
بیژن بیداد تحلیلگر اقتصادی و مقام سابق بانک مرکزی ایران گفت: “تحت چنین شرایطی، سرازیر کردن پول نقد به تشدید تورم منجر می شود که با توجه به اوضاع شکننده اقتصادی فعلی، به اغتشاش سیاسی منتهی خواهد شد. مجموعه حاکم بر کشور به اندازه کافی عاقل است که نظام را در معرض خطر قرار ندهد.“
تحلیلگران پیش بینی می کنند احمدی نژاد ظرف هفته های آینده سعی می کند با مجلس مقابله کند. احمد بخشایشی محقق سیاسی در تهران می گوید: “قضیه تمام شده نیست. نبرد میان مجلس و احمدی نژاد ادامه خواهد یافت.“
آیت الله محمد یزدی، یکی از متحدان احمدی نژاد، نیز در رقابت با روحانی قدرتمند آیت الله هاشمی رفسنجانی برای تصاحب کرسی ریاست مجلس خبرگان شکست خورد.
این شورا مجموعه ای از روحانیون است که بر انتخاب و عملکرد رهبر عالی نظارت می کند. درحال حاظر رهبری ایران برعهده آیت الله علی خامنه ای 69 ساله است که تصمیم گیرندۀ نهائی در همه مسائل سیاسی و امنیتی است.
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، هاشمی توانست 51 رأی از 79 رأی موجود را به خود اختصاص دهد.
شیوه احمدی نژاد که برخی آنرا همراه خودبزرگ بینی و لاف زنی توصیف می کنند، به دور شدن بخش عظیمی از نهادهای کشور منجر شده که لزوماً از نظر سیاسی با وی دچار اختلاف نظر نیستند. احمدی نژاد برای برچیدن حصارهای موجود با رقیبان محافظه کار خود، دیدارهائی را در ظرف هفته های گذشته با محمد باقر قالیباف شهردار تهران، اعضای حزب ائتلاف محافظه کار اسلامی و روحانیون قم ترتیب داده است.
با این حال، ناظران بر امور ایران می گویند ممکن است برای اینکار خیلی دیر شده باشد.
تحلیلگر یک شرکت نفتی خارجی در تهران گفت: “او در پی مصالحه است و می گوید می خواهم تغییر کنم. او متوجه مشکلات هست. اما سه ماه قبل از انتخابات، کمی برای اینکار دیر است.“
چالش جدید برای احمدی نژاد در روز سه شنبه به وقوع پیوست، زمانیکه میر حسین موسوی نخست وزیر سابق برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری و جلب اعتماد مجدد عموم اعلام آمادگی کرد.
در بیانیه موسوی که روی وب سایت شبکه تلویزیونی انگلیسی زبان پرس تی وی ایران قرار داده شده، آمده است: “کشور از نظر نیروی کار کارآمد و مدیران با تجربه دچار تنگنا شده است. فقر منابع انسانی از فقر واقعی بدتر است.”
ایران از سال 1989، پست نخست وزیری در کشور را حذف کرده است.
موسوی در کنار محمد خاتمی رئیس جمهور سابق و مهدی کروبی رئیس مجلس سابق، سومین نامزد اصلاح طلبی است که احمدی نژاد را به چالش می کشد. خاتمی اعلام کرده درصورت ورود موسوی- یار نزدیک وی- به صحنه ممکن است از نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری صرفنظر کند.
بیداد گفت: “محبوبیت احمدی نژاد خیلی کم است، درحالیکه محبوبیت موسوی و خاتمی تااینجای کار بسیار زیاد است.“
وی گفت: “اما باید به خاطر داشت رقابت های انتخاباتی در ایران نه مانند غرب و نه مانند شرق با احترام و میانه روی نسبت به رقیبان همراه نیست. من تصور می کنم سخنان نیش دار و جنگ های لفظی شدیدی در پیش است.“
منبع: لس آنجلس تایمز- 11 مارس