پیمان عارف، دانشجوی دوره فوق لیسانس علوم سیاسی در دانشگاه تهران، از جمله دانشجویان سه ستاره ای است که از تحصیل بازمانده؛ درزمانی که نشانه هایی از نرمش دانشگاه در قبال ادامه تحصیل اوپس از حکم دیوان عدالت اداری مشاهده شد به گفت و گو با وی پرداختیم. او به عنوان سخنگوی کمیته پی گیری وضعیت دانشجویان سه ستاره در این گفت و گو شرکت کرده است.
قرار بود وضعیت ستاره دار ها تا عید فطر حل شود، عاقبت نتیجه چه شد؟
بله قرار بود ما از رسانه ای کردن مساله بپرهیزیم و در عوض مساله به شکلی حل شود. در واقع طی دیداری که با یکی از افراد تاثیر گذار جریان اصولگرا که نقطه ثقل آنها در دانشگاه امام صادق است داشتیم ایشان به ما قول دادند مشکل را حل خواهند کرد اما وی روز یکشنبه به ما اعلام کرد علی رغم گفت و گو و رایزنی با وزارت اطلاعات و کمیسیون گزینش استاد و دانشجوی وزارت علوم، متاسفانه موضع وزارت اطلاعات همچنان بر عدم تحصیل ماست.
اما انگار وضعیت شمافرق کرده؟
بله، این فرد هم اعلام کرده بود که در میان لیست دانشجویانی که ما در اختیارش گذاشته بودیم، وزارت اطلاعات تنها در مورد من موضع نرم تری گرفته و وزارت علوم هم با ثبت نام من مشکلی نداشته است. دیوان عدالت اداری هم بر اساس شکایتی که ارایه کرده بودم حکم کمیسیون گزینش استاد و دانشجو را در مورد من نقض کرده و اکنون همه چیز به موضععباسعلی عمید زنجانی، رئیس غیر دانشگاهی دانشگاه تهران بستگی دارد. وی پیش از این در موارد متعدد، در قبال چنین آرایی از دستگاه قضایی ایستادگی کرده است.
دانشجویان دیگری هم به دیوان عدالت اداری شکایت کرده اند؟
بله، شکایت آنها طی بیست روز اخیر ارائه شده، در حالی که من در اردیبهشت گذشته شکایت کرده بودم.
حالا چه واکنشی نشان خواهید داد؟ برنامه شما چیست؟
ما همچنان به تداوم فضای رسانه ای موجود دامن خواهیم زد. همچنین دو نامه با امضاهای متعدد در حال تهیه شدن است. یک نامه با بیش از هزار امضا در اعتراض به عملکرد وموضع کمیسیون گزینش استاد و دانشجو و در خصوص دانشجویان ستاره دار باز مانده از تحصیل و نامه دیگری هم به امضای اساتید دانشگاهها. همچنین در آینده نامه دیگری هم در خصوص وضعیت دانشجویان بازمانده از تحصیل تهیه خواهد شد تا افکار عمومی را درجریان وضعیت خود قرار دهیم.
به نظر شما این نامه ها تاثیر گذار خواهد بود؟
به نظر ما فضای رسانه ای بسیار موثر است؛ چون لایه های عقلانی جناح راست به فضای رسانه ای توجه دارند. از این رو ما امید داریم که لایه های عقلانی جناح راست در این زمینه پیشقدم شوند. آنها نفوذ بسیاری دارند و یقینا می توانند تاثیر گذار باشند. ل این جناح حتی اگر نتوانند روی نومحافظه کاران تاثیر بگذارند در قوه قضاییه و دیوان عدالت اداری و دیگر مراکز می توانند موضع گیری های قانونی داشته باشند.
روی بدنه جنبش دانشجویی هم حساب کرده اید؟
ما دوست نداریم فضا به سمتی برود که بخواهیم در اعتراض به این روند جنبش دانشجویی را وارد جریان کنیم. قصد ما این نیست که کنش منتقدانه خودمان را از قالب کنش رسانه ای و کنش حقوقی فراتر ببریم. در عین حال هم وقتی از کسی حقی اینچنین بدیهی سلب می شود طبیعتا امکان های مختلفی را به عنوان گزینه های پیش رو مورد سنجش قرار می دهد و سعی می کند از تمام امکانهای خود بهره ببرد. جنبش دانشجویی از مهمترین امکانهای ما است اما به طور یقین از آخرین گزینه هایی خواهد بود که ما از آن بهره خواهیم برد. سعی ما این است که حتی الامکان چنین نکنیم.
با آغاز انتخابات شوراها تمام اخبار دیگر از جمله همین مساله دانشجویان ستاره دار تحت الشعاع قرار خواهد گرفت. در آن صورت چگونه می خواهید این فضای رسانه ای را حفظ کنید؟ در دوران انتخابات شاید شما تیتر یک نشوید.
به نظر من این مساله آنقدر عمیق است که بر وجدان جنبش دانشجویی تاثیر گذار باشد. بخصوص اگر انتخابات از سنخ انتخابات هایی باشد که در چند سال اخیر در ایران شاهدش بودیم. بنابراین پیش بینی ما این است که این مسئله نمی تواند از میزان حساسیت و وجدان دانشجویی بکاهد. هر چند که به گمان من تا زمان برگزاری انتخابات ها فاصله زمانی قابل توجهی داریم و در این فاصله مناسبت هایی را که به منزله هویت دانشجویی شده است در پیش داریم که می توانیم به همان مناسبت ها اعتراض کنیم. مثل 18 آبان سالروز صدور حکم اعدام برای هاشم آغاجری، 16 آذر به عنوان روز دانشجو. اعتراض در این روز ها به منزله کنش تحول خواهانه جنبش دانشجویی ایران قلمداد می شود.
منظور شما این است که در این مناسبت ها توان تحمیل هزینه هایی را به جریان نو محافظه کار دارید؟
طبیعتا همینطور است. هر چند که دانشجویان سه ستاره و ممنوع از تحصیل هم مستقیما وارد این جریان نشوند، این اتفاق خواه نا خواه سبب می شود جنبش دانشجویی اعتراض خودش را در این روز ها نسبت به مساله ای چنین مهم نشان دهد.
به نظر شما این نوع رفتار با دانشجویان می تواند در رفتار آنها در قبال انتخابات پیش رو تاثیر گذار باشد؟
بله، قطعا تاثیر گذار خواهد بود. جنبش دانشجویی و همچنین طبقه متوسط در ایران در دوران اصلاحات دچار نوعی توهم زدگی شد. این توهم که از آن تحت عنوان خط تحریم یاد شد یعنی “بگذار خراب شود تا بهتر شود”، در نهایت موجب انتخابات ریاست جمهوری گذشته شد؛ اما فضایی که پس این دوره حاکم شد دقیقا آنچیزی بود که محمد خاتمی در تالار شهید چمران دانشگاه تهران در قبال اعتراض عده ای از همان دانشجویان توهم زده گفت: “بله من نمی توانم به وعده هایم عمل کنم اما امید وارم پس از من افرادی بیایند که بتوانند به وعده هایشان عمل کنند.” در طول یک سال اخیر جنبش دانشجویی ایران با وضعیت بسیار سختی درجریان پروژه حذف خود از دانشگاه ها مواجه بود. اینها همه موجب توهم زدایی از جنبش دانشجویی شد. به هر حال این فضای واقع بینانه تری است که بر جنبش دانشجویی حاکم می شود. جنبش دانشجویی در حال فاصله گرفتن از نگاههای سابق خودش است و به مرور نگاه بهتری می یابد. این نگاه منطقی تر و دانشجویی به هر حال در کنش های اجتماعی جنبش تاثیر خواهد گذاشت. یکی از این تاثیر ها تغییر نگاه دانشجویی از خارج به درون است. اما همچنان استراتژی دوری از کانونهای قدرت ادامه دارد.
این نگاه به درون تاکنون چه نتیجه هایی داشته است؟
یکی از ملموس ترین نتایج چنین نگاهی این بود که اکنون جنبش دانشجویی به سیاست نگاه به داخل و پتانسیل های داخل کشور روی آورده است. جنبش دانشجویی و کل نیروهای تحول خواه دانشجویی اکنون دستیابی به اهداف دموکراتیک و مردمی را در راهکارهای داخلی جستجو می کند. اکنون تحلیلهایی در این جنبش پدیدار شده است که مهاجرت برخی از لیدرهای جنبش دانشجویی به خارج از کشور را خالی از شکست و ضرر ارزیابی نمی کند. این تحلیل کارنامه چنین مهاجرتهایی را چندان قابل دفاع نمی داند. از این رو جنبش دانشجویی دیگر به دنبال استفاده از امکانهای جهانی به آن معنای سابق نیست.
می خواهی بگویی که دیگر شاهد مهاجرت لیدرهای جنبش دانشجویی به خارج از کشور نخواهیم بود؟
نه به شکل چند سال اخیر. لیدر های جنبش اکنون با تمام هزینه های احتمالی که در ایران گریبانگیر آنان خواهد بود، در کشور حضور خواهند داشت. در این راستا ممکن است به زندان بروند و یا سه ستاره شوند و از تحصیل بازمانند و یا شاید در تامین معاش شخصی خود با مشکل مواجه باشند، اما در ایران می مانند.
با این جواب قصد داری به حاکمیت هم پیامی داده باشی؟
بله، پیام من هم این است که دیگر از کشور خارج نخواهیم شد. در ایران می مانیم حتی اگر از بهترین دانشگاههای جهان پذیرش داشته باشیم.