از رای دماوند تا مذاکرات هسته ای در ویکی لیکس
سکوت مهاجرانی؛ و داستان سه جزیره ایرانی
فرشته قاضی
عطالله مهاجرانی سکوت اختیار کرده و دادن هرگونه توضیحی درباره سندهای منتشر شده ویکی لیکس در ارتباط با دریافت پول از سوی عربستان را به “زمانی مناسب” موکول کرده؛ سایت ها و رسانه های امنیتی و حکومتی داخلی هم چشم بردیگر سند ویکی لیکس که نشانگر کوتاه آمدن جمهوری اسلامی در قبال جزایر سه گانه ایرانی در دوران احمدی نژاد در ازای حمایت امارات متحده عربی از بشار اسد است، بسته اند.این در شرایطی است که در هزاران سند محرمانه یا فوری که اکثرا با سربرگ وزارت خارجه عربستان از سوی ویکی لیکس منتشر شده، از “رای دماوند” محمد خاتمی، سفرفائزه هاشمی به عربستان، مذاکرات هسته ای، روابط جمهوری اسلامی با القاعده و اخوان المسلمین و همچنین آرژانتین تا منصور ارباب سیار که در امریکا به اتهام برنامه ریزی برای عملیات تروریستی بازداشت شد، سخن رفته است.
ویکی لیکس روز جمعه بیش از ۶۰ هزار سند به زبان عربی منتشر کرد که شامل ترجمه منابع مختلف، تحلیل مقام ها، بخصوص سفرا وسفارت خانه های عربستان در کشورهای مختلف و افشای رابطه ها و سیاست های عربستان در قبال سایر کشورها است. از ۶۰ هزار سندی که تاکنون منتشر شده بیش از ۱۲۸۸ سند به ایران مربوط می شود؛ اسنادی که تاکنون دو مورد آن خبرساز شده و مورد نقد و اعتراض ایرانیان در فضاهای مجازی قرار گرفته؛ دریافت کمک مالی عطالله مهاجرانی، وزیر ارشاد دوران اصلاحات از عربستان و چشم پوشی جمهوری اسلامی از جزایر سه گانه ایرانی.
یکی از این سندها براساس نوشته علی مهتدی در توییتر، از درخواست جمهوری اسلامی از امارات برای حمایت از بشار اسد حکایت دارد. براساس این سند جمهوری اسلامی به امارات متحده عربی پیشنهادکرده که در قبال سکوت ایران درباره جزایر سه گانه، از بشار اسد حمایت کند. علی مهتدی نوشته است که امارات نه تنها این پیشنهاد را قبول کرده بلکه برای دریافت پول نفت به ایران کمک کرده که تحریم ها را دور بزند.
جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی، سه جزیره ایرانی در خلیج فارس، سالهاست مورد مناقشه دو کشور ایران و امارات هستند. امارات مدعی مالکیت این جزایراست، اما ایرانیان با اسناد تاریخی از هویت ایرانی این جزایر دفاع می کنند؛ جزایری که مدت هاست مناقشه بر سر آنها به جریانی سیاسی تبدیل شده و حالا اسناد ویکی لیکس نشان می دهد که جمهوری اسلامی برای دفاع و حمایت از بشار اسد تا بدان جا پیش رفته که حاضر شده به ادعای اماراتی ها درباره مالکیت جزایر سه گانه اعتراض نکرده و سکوت اختیار کند.
فرهمند علی پور، دیگر روزنامه نگار حوزه خاورمیانه اما نوشته این سند نشان می دهد که ایران در خصوص سیاست امارات در قبال سوریه این کشور را مورد فشار قرار داده است. ایران از امارات خواسته با دخالت نظامی در سوریه مخالفت کند. امارات هم که فشار ایران را دیده، امیدوار شده که شاید بتواند موضع ایران را در زمینه جزایر ۳ گانه نرم تر کند.
براساس نوشته وی، نویسنده و دیپلمات سعودی نویسنده این سند، تحلیل و برداشت خود از وضعیت را نوشته و از “امید” اماراتی ها خبر داده: موافقت امارات با روسیه و ایران برای صادرات نفت ممکن است که به این خاطر باشد که اماراتی ها امید داشته اند تا در آینده بتوانند با ایران بر سر جزائر اشغال شده مذاکره کنند.
رسانه های حکومتی تاکنون نسبت به این سند سکوت اختیار کرده اند.
سند دیگر اما حاکی از پرداخت بیش از ۶۵ هزار پوند برای هزینه تحصیل و سکونت فرزند عطالله مهاجرانی در لندن از سوی عربستان است. براساس سندی که ویکی لیکس منتشر کرده با دستور سعودالفیصل، وزیر خارجه کشور عربستان، وزارت دارایی این کشور این هزینه را پرداخت کرده است. در این سند از مهاجرانی به عنوان وزیر سابق فرهنگ ایران اسم برده شده. عطالله مهاجرانی تاکنون در این زمینه سکوت اختیار کرده و به بی بی سی گفته است که در زمان مناسب پاسخ خواهد داد. اما سندها درباره مهاجرانی تنها به پرداخت هزینه های تحصیل پسر وی برنمی گردد. براساس سند دیگری که منتشر شده سعودالفیصل در نامه ای به وزیر حج عربستان خواهان فراهم شدن مقدمات دعوت از مهاجرانی برای شرکت در کنفرانس بزرگ حج در سال ۹۱ شده. همچنین سنددیگری نشان می دهد که عربستان برای عضویت مهاجرانی در شورای مرکزی موسسه جهانی ادیان وگفتگوی تمدن ها اعمال نفوذ کرده است. علی مهتدی، روزنامه نگار ساکن پاریس در توییتر نوشته است که علاوه بر سندمربوط به تامین هزینه های تحصیلی و سکونت پسر مهاجرانی در لندن، ۵ سنددیگر در ارتباط با او منتشر شده است.
مشخص نیست در قبال هزینه های تحصیل فرزند مهاجرانی و حمایت های دیگر از خود او از سوی عربستان، این کشور چه خواسته ای از این مقام سیاسی سابق جمهوری اسلامی داشته اما سایت الف نوشته است که این ۶۵ هزار پوند با درخواست خود مهاجرانی پرداخت شده است؛ خواسته ای که بهانه ای شده تا رسانه های حکومتی آن را دستمایه حمله به جنبش سبز قرار داهند تا جایی که سایت رجانیوز، از رسانه های مخالف دولت و وابسته به دلواپسان که مخالفان مذاکرات هسته ای ایران با گروه ۵ +۱هستند، با عنوان “پازل بازار پشتیبانی مالی آل سعود از فتنه گران تکمیل می شود” مدعی شده است که “ششم مرداد ۱۳۸۹ آن روزی که آیت الله جنتی در خطبه های نماز جمعه تهران برای نخستین بار فاش کرد که آل سعود یک میلیارد دلار به سران فتنه داده است تا بوسیله آن سبزها کار براندازی جمهوری اسلامی ایران را تمام کنندموجی از مظلوم نمایی و تکذیب های مختلف از سوی رسانه های این جریان در داخل و خارج از کشور آغاز شد اما شاید کمتر کسی تصور می کرد چند سال بعد حتی سند بورسیه شدن فرزند عطا مهاجرانی وزیر ارشاد دولت اصلاحات توسط رژیم آل سعود نیز منتشر شود”.
روزنامه کیهان هم عطالله مهاجرانی را یکی از معترضان معرفی کرده و سند منتشر شده را نشانگر “ارتباط فتنه گران با دربار آل سعود” دانسته. این روزنامه همچنین با اشاره به سند منتشر شده درباره فائزه هاشمی نوشته است: در یکی از اسناد منتشر شده ویکی لیکس با عنوان «زیبای صورتی» به سفر فائزه هاشمی رفسنجانی برای شرکت در ضیافت شامی در ریاض پرداخته شده است.این سند در رده اسناد محرمانه ویکی لیکس قرار دارد و مربوط به سال ۱۹۹۹است.در بخشی از این سند آمده است: فائزه رفسنجانی، دختر رئیس جمهور سابق ایران، به عنوان معاون رئیس کمیته ملی المپیک ایران… در ضیافت خصوصی شام در ریاض در تاریخ ۱۳ ژوئن، که توسط همسر ولیعهد تدارک دیده شده بود، او به مدت ۳۰دقیقه برای میزبانان سخنرانی کرد آن هم درحالی که تغییرات فائزه، او را غیرقابل شناسایی ساخته بود. او با کت و شلوار ملروز و مویی کوتاه در این مراسم حاضر شده بود.
در سند دیگری به “رای دماوند” اشاره شده؛ رایی که سیدمحمد خاتمی در انتخابات مجلس شورای اسلامی در شهر دماوند به صندوق رای انداخت؛هرچند این رای باطل اعلام شد اما انتقادات شدیدی از سوی معترضان متوجه او ساخت. براساس این سند تحلیل سفارت عربستان در ایران این بوده که این رای از سوی امریکایی ها به عنوان شکست جنبش سبز تلقی و زمینه ساز و عامل مهمی برای مذاکرات امریکایی ها با جمهوری اسلامی بوده.
دولت عربستان پس از انتشار بیش از ۶۰ هزارسند به زبان عربی از سوی ویکی لیکس، دسترسی به ویکی لیکس را در این کشور ممنوع کرده و از شهروندان خود خواسته این اسناد را به اشتراک نگذارند. ویکی لیکس اعلام کرده که بیش از ۵۰۰ هزار سند درباره عربستان منتشر خواهد کرد.