جان هیوگز
در منطقه کوچک خاک آلود و محصور در 60 مایلی شمال بغداد، 3800 مخالف رژیم ایران مشکل بزرگی را جلوی پای رئیس جمهور بعدی آمریکا گذاشته اند.
اعضای سازمان مجاهدین خلق که زمانی از دل عراق دوره صدام حسین به عملیات نظامی علیه حکومت تهران دست می زدند، پس از اشغال آن کشور خلع سلاح شده و تحت حمایت نیروهای نظامی آمریکا درآمده اند. خبری که از برخی منابع عراقی درباره استخدام نیروهای عراق برای “محافظت از این اردوگاه و نه تخلیه آن” به گوش می رسد، بر پیچیدگی اوضاع افزوده است.
اما اکنون بحث خروج نیروهای آمریکا از عراق به میان آمده است. ایران با فرض خروج قریب الوقوع آمریکائی ها، به اعمال فشار برای استرداد جنگجویان شاخه نظامی شورای مقاومت به تهران و یا حداقل تحویل آنها به دولت عراق دست زده است که به اعتقاد آنها، از تصمیم ایران پیروی خواهد کرد. طبیعتاً مخالفان ایران از این در هراسند که سرنوشت آنها با زندانی شدن، شکنجه و یا مرگ گره خواهد خورد.
اعم از اینکه مک کین رئیس جمهور بعدی باشد یا اوباما، روابط آمریکا با ایران مهمترین چالش بین المللی پیش رو خواهد بود. با افزایش غنی سازی اورانیوم به بهانه برنامه صلح آمیز هسته ای از سوی ایران، زمان با سرعت بیشتری در گذر است. این درحالی است که آمریکا و شمار زیادی از کشورهای دیگر تهران را به پیگیری فن آوری تسلیحات هسته ای متهم می کنند. هر دو نامزد ریاست جمهوری آمریکا دیدگاه های خاص خود را در برخورد با ایران دارند، اما در عین حال بر عدم توسعه تسلیحات هسته ای ایران متفق القول هستند.
تحویل مجاهدین به ایران با سرنوشت محتومی که در انتظارشان است، سر و صدای زیادی را در افکار عمومی آمریکا و نیز در کنگره آن کشور بدنبال خواهد شد. مجاهدین در کنگره پشتیبانانی دارند. درواقع آنها از سوی برخی منابع آمریکائی، افتخار برملا ساختن اولین اطلاعات دقیق راجع به تأسیسات مخفی هسته ای ایران را کسب کرده اند. از طرف دیگر، طفره رفتن از خواست تهران نیز می تواند به تحت الشعاع قرار گرفتن مذاکرات گسترده تر به منظور کاستن از تنش موجود در روابط ایران- آمریکا شود.
دریافت پناهندگی از آمریکا، یک راه حل مشهود برای این معضل تلقی می شود. اما مشکل این است که اعضای مجاهدین که تحت معاهده ژنو با عنوان “افراد تحت حمایت” در “اردوگاه اشرف” نگهداری می شوند، عملاً در فهرست سازمان های تروریستی وزارت خارجه آمریکا جای گرفته اند. ضمناً آنها متهم به اشغال سفارت آمریکا در تهران در سال 1979 هستند.
دادگاه های انگلستان و کشورهای اروپائی، حکم به خروج نام سازمان مجاهدین از فهرست مربوط به سازمان های یاد شده داده اند.
روند معقول دیپلماتیک ایجاب می کند کاخ سفید گزینه نظامی را در تاکتیک اعمال فشار علیه ایران همواره یک گزینه محتمل فرض کند. هر دو نامزد ریاست جمهوری هم بازتابی از این موضع را نشان داده اند. واقعیت این است که هم وزارت خارجه و هم پنتاگون می دانند ترتیب دادن یک حمله نظامی علیه تأسیسات هسته ای ایران، یک فاجعه سیاسی بوده و نمی تواند انهدام آن دسته از مراکز قرارگرفته در اعماق زمین را تضمین کند. بنابراین پیش بینی می شود وزارت خارجه طرفدار دیپلماسی باشد و در همین راستا برخی مشوق های صلح آمیز را به بوته آزمایش سپرده است. زمزمه های بازگشائی دفتر حفاظت از منافع آمریکا در ایران نیز می تواند قدمی به سوی افتتاح سفارتخانه و به رسمیت شناختن دیپلماتیک محسوب شود. در گزارش ها آمده محمود احمدی نژاد از چنین رویدادی استقبال خواهد کرد.
رویداد دیگر هم اعزام یک دیپلمات برجسته آمریکائی- به نام ویلیام برنز معاون وزیر خارجه- به نشست رو در روی گروه شش با ایرانی ها بود. بعد از آن بود که آقای برنز پیشنهاد مبادلات ورزشی برای برقراری پل ارتباطی را داد. تیم بسکتبال ایران هم برای بازی با تیم های ام بی ای، راهی سالت لیک سیتی و دالاس شد.
مسؤولان مختلف عراقی که برخی از آنها به ارتباط داشتن با ایران متهم می شوند، از اوائل ماه ژوئن زمزمه ”اخراج” مجاهدین از عراق ظرف شش ماه را سر داده اند. این یک جدول زمانی جالب است، زیرا به طور اتفاقی با آخرین ماه عمر دولت بوش همزمان است.
گزینه پیش روی بوش یا رئیس جمهوری بعدی اصلاً آسان نیست. یک راه، خروج نیروهای محافظ آمریکائی از اردوگاه اشرف و تحویل مجاهدین به نیروهای عراقی، و احتمالاً در نهایت به ایران است. این برخلاف قوانین کمیساریای پناهندگان سازمان ملل درخصوص حمایت از افرادی است که در صورت بازگشت به کشورشان، در معرض خطرات جدی قرار می گیرند.
راه دیگر این است که مجاهدان به عنوان پناهنده به آمریکا منتقل شوند. عمل به این گزینه مستلزم گرفتن تصمیم دیگری است: نادیده انگاشتن انتصاب آنها به عنوان تروریست. عده ای که طرفدار این گزینه هستند می گویند اگر کره شمالی می تواند از فهرست خارج شود، چرا مجاهدین ایران نشوند؟
این تصمیمی است که اصول انساندوستانه و منافع ملی را دربرابر یکدیگر قرار می دهد.
منبع: کریستین ساینس مانیتور- 18 سپتامبر