شلیک افراد مسلح نا‌شناس در بلوار آزادگان زاهدان به سوی عابران پیاده که موجب زخمی شدن چهار نفر شد، چندمین اقدام خشونت بار طی هفته‌های گذشته در استان سیستان و بلوچستان است؛ جمعه شب، همچنین ساعاتی قبل از این حادثه بمبی دست‌ساز در حوالی مسجد جامع سراوان منفجر شد، اما به گفته خبرگزاری‌ها تلفاتی برنداشت.
چه ارتباطی بین این حوادث و بمب‌گذاری اخیر در زاهدان و اعدام سه نفر از اعضای خانوادهٔ ریگی بعد از آن حادثه وجود دارد؟ سوالی که خبرگزاری‌های حکومتی مطرح کرده و در پاسخ به آن نیز حسینعلی شهریاری، نماینده زاهدان گفته است تحقیقات نهادهای مربوطه پیرامون این احتمال هنوز نتیجه‌ای در بردنداشته است. هر چند او تاکید کرده که پشت پرده حادثه تروریستی چابهار فعلا اطلاع رسانی نمی‌شود.
به گزارش خبرگزاری‌های ایران از جمله خبرگزاری فارس، نزدیک به نهادهای امنیتی و نظامی، شامگاه جمعه ۱۲ آبانماه، در بلوار آزادگان زاهدان دو موتور سوار با لباس محلی به روی عابران پیاده بدون هدف اقدام به تیراندازی کردند.
به گفته علی ایزدی، معاون اجتماعی فرمانده انتظامی سیستان و بلوچستان بر اثر این تیراندازی چهار نفر از شهروندان زاهدانی زخمی و بیمارستان منتقل شده‌اند، اما آنطور که خبرگزاری ایسنا نوشته حال آن‌ها “چندان مساعد نیست.”
ترکیب جمعیتی شهرک آزادگان شیعه و سنی است، اما اکثریت جمعیت آن را شیعیان تشکیل می‌دهند.
ایسنا، همچنین به نقل از حسینعلی شهریاری، نماینده مردم زاهدان در مجلس، کرده که مشخص نیست این تیراندازی، یک حادثه تروریستی و “به دلیل درگیری‌های مذهبی” بوده است یا نه.
او گفته است: “هنوز شواهدی در دست نیست که این یک حادثهٔ تروریستی بوده باشد و ما فکر می‌کنیم که به احتمال زیاد این حادثه به مسائل مذهبی هم مربوط نیست.”
در تحولی دیگر جمعه شب همچنین یک بمب دست ساز در شهرستان سراوان در استان سیستان و بلوچستان منفجر شد که تلفاتی در بر نداشت. کوتاه مدتی قبل از این رویداد “یک معلم بسیجی” هم از سوی افراد متورسوار نا‌شناس با ضرب گلوله گشته شد. در هفته‌های گذشته علاوه بر انفجار روز جمعه، ۵ آبانماه که دو مامور نیروی انتظامی ایست بازرسی “پل سرباز” بر اثر آن کشته شدند، یکی از کارمندان آموزش و پرورش در قسمت گزینش این شهرستان نیز توسط یک فرد مسلح متورسوار کشته شد.
مسولیت این حادثه را گروه “حرکت انصار” که گفته می‌شود انشعابی از گروه جندالله هستند به عهده گرفته، مسولیت دیگر حوادث را تا کنون هیچ گروه یا فردی به عهده نگرفته است.
شهریاری درباره احتمال ارتباط حادثه تیراندازی به بمب‌گذاری اخیر در زاهدان و اعدام سه نفر از اعضای خانوادهٔ ریگی بعد از آن حادثه به ایسنا گفته است: “بررسی‌ها در مورد حادثهٔ امروز و ارتباط آن با گروه‌ها یا مسائل مذهبی هنوز به نتیجه نرسیده است و پی‌گیری‌ها در این مورد ادامه دارد.”
حسینعلی شهریاری در گفت‌وگوی جداگانه با خبرگزاری مجلس با بیان اینکه فعلا قرار نیست اطلاعات مربوط به عوامل پشت پرده حادثه تروریستی چابهار اطلاع‌رسانی شود، گفته است: “دشمنان نظام و انقلاب تلاش دارند تا با توجه به موقعیت استراتژیک استان سیستان و بلوچستان، در این استان برای ایجاد اختلافات قومی و مذهبی و ضربه زدن به نظام سرمایه‌گذاری کنند.”
روز دوشنبه هفته گذشته هم بعد از انفجار چابهار محمد مرضیه دادستان زاهدان گفت که “اخبار حوادث اخیر سیستان و بلوچستان فقط از مراجع قانونی مورد تائید است”. او گفته بود: “متأسفانه شاهد این هستیم که هر یک از افرادی که حتی اطلاع دقیق از کم و کیف حوادث ندارند، بدون مطالعه و تحقیق اقدام به انجام مصاحبه می‌کنند که این مسئله اصلاً به صلاح پیگیری پرونده‌ها نیست و فقط منجر به انحراف در مسیر شناسایی و تحقیق مأموران می‌شود.”
شهریاری که رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم هست، در واکنش به این حوادث همچنین از “سران طوایف و روحانیون اهل سنت” استان سیستان و بلوچستان خواسته است “تا مردم را نصیحت کنند و با ارائه تفسیر صحیحی از قرآن به آن‌ها بگویند که در هیچ کجای قرآن و سنت پیامبر (ص) گفته نشده است که اگر مسلمانی را بکشید، به بهشت می‌روید.”
اشاره این نماینده مجلس احتمالا به مولوی‌های سیستان بلوچستان است که با نفوذ اجتماعی خود در سالهای گذشته در صدد حل اختلافات طرفهای درگیر در ایجاد ناآرامیهای سیستان و بلوچستان بوده‌اند. مولوی عبدالحمید، رهبر و یکی از این مولوی‌ها در خطبه‌های نماز جمعه گذشته ضمن محکوم کردن حادثه چابهار، از مسولان خواست که اهل سنت را به رسمیت بشناسند و در مورد صدور و اجرای حکام اعدام نیز تجدید نظر کنند.
تاکید مولوی عبدالحمید برای بازنگری در احکام اعدام تنها چند روز پس از آن اتخاذ شد که مقامات دستگاه قضایی سه شهرند بلوچ را به اتهام عضویت در گروه افراطی جندالله و دست داشتن در انفجار دو سال پیش روز تاسوعا در چابهار به دار آویختند.
جندالله در سال ۲۰۰۲ توسط عبدالمالک ریگی تأسیس شده و عملیات مسلحانه خود را از سال ۲۰۰۵ آغاز کرده است. این گروه که فعالیتهای خود را تحت عنوان دفاع از شهروندان اهل سنت در سیستان و بلوچستان تعریف کرده است، دو سال پیش به فهرست گروه‌های تروریستی ایالات متحده آمریکا افزوده شد.
عبدالمالک ریگی رهبر این گروه که در اسفند ماه ۸۸ در مسیر پرواز از دبی به قرقیزستان از سوی نیروهای امنیتی بازداشت و به ایران منتقل شده بود، در آخرین روزهای خرداد ماه جاری در زندان اوین تهران به دار آویخته شد.
از آنزمان تا کنون نیز شماری از شهروندان بلوچ به اتهام عضویت در این گروه مسلح، اعدام شده‌اند.
عبدالستار دوشوکی، رئیس مرکز مطالعات بلوچستان نیز در واکنش به این اعدام‌ها به روز گفته بود که برپاکردن چوبه‌های دار “ادامه همان سیاست انتقامجویانه مقابله خشونت با خشونت بیشتر و تشدید تسلسل دایره وار گردونه خونریزی در استان سیستان و بلوچستان است.”
استان سیستان و بلوچستان در سالهای گذشته محل ناآرامیهای متعدد و چند انفجار انتحاری بوده که در مواردی مسولیت آن را گروه افراطی جندااله به عهده گرفته است.
