سریالهای تلویزیونی روز دنیا که از طریق DVD و با زیرنویس فارسی در اختیار مخاطبان قرار میگیرد این روزها بازار فیلم را به تسخیر خود درآوردهاند. یکی از علل اصلی روی خوش نشان دادن مردم به این سریالهای خارجی، فیلمهای سینمایی و سریالهای تلویزیونی بیکیفیت و غیرجذاب ایرانی با موضوعات دمدستی و شدیداً تکراری است….
شبکهی نمایش خانگی در تسخیر سریالهای آمریکائی
یکی از اتفاقات مهمی که این روزها در سطح محصولات سمعی و بصری افتادهاست، حضور سریالهای خارجی در سطح کشور است. عرضهی این سریالها با زیرنویس فارسی در شبکهی نمایش خانگی به صورت غیرقانونی انجام میشود و اخیراً توجهات بسیاری را برانگیخته است.
ماجرای عرضهی DVD این سریالها از “جواهری در قصر” آغاز شد که پیش از آن در شبکهی دو سیمای ایران پخش شده و توجه عامهی مردم را به خود جلب کردهبود. پس از آن سریال “امپراطور دریا” و هماکنون ”افسانهی جومونگ” به شبکهی غیر مجاز نمایش خانگی راه یافتهاند.
اما پیش از آنکه به موضوع عرضهی غیرمجاز سریالهای خارجی بپردازیم بد نیست کمی عقب تر بازگشته و آنچه بر حوزهی “ویدئو” در کشور گذشته را نیز مورد ارزیابی قرار دهیم.
در سال 1372 مؤسسهی رسانههای تصویری به عنوان اولین مؤسسهی ویدئویی کشور آغاز به کار کرد و فیلمهای سینمایی ایرانی و خارجی را به صورت قانونی و با مجور رسمی در اختیار مردم قرار داد. این در حالی بود که پیش از آن اگرچه خرید و فروش و استفاده از دستگاههای ویدئو از طرف دولت غیرقانونی اعلام شده و جرم تلقی میشد مردم آن را به رسمیت شناخته بودند و از آن استفاده میکردند.
در اوایل سال 1385 شبکهی نمایش خانگی و سینمای ایران در شرایط بحرانی به سر میبردند. فیلمهای ویدئویی VHS اجارهای جای خود را به CDها و DVDهای ارزان قیمت و با قابلیت تکثیر آسان دادهبودند و مثل همیشه مردم در پذیرش و بهرهمندی از تحولات تکنولوژیک حوزهی رسانه از مدیران فرهنگی ایران جلوتر بودند. کپیهای غیرقانونی فیلمهای سینمایی ایرانی و خارجی با قیمت ارزان و با سرعت در اختیار مردم قرار میگرفت در حالی که مؤسساتی که در این حوزه فعالیت میکردند محصولات خود را با قیمتهای بالا و با تیراژ بسیار پایین عرضه میکردند.
در همین احوال بود که شبکههای غیرمجاز تکثیر و توزیع فیلمهای سینمایی بازار این رسانه را در اختیار خود گرفته بودند تا اینکه سرانجام مسئولان فرهنگی به فکر مقابله با قاچاقچیان فیلم افتادند و توانستند طی دو سال و نیم گذشته پدیدهی تکثیر و توزیع غیرمجاز فیلم تا حدود زیادی مهار کنند. یکی از راههایی که برای این مقابله پیش گرفتهشد عرضهی فیلمهای سینمایی روز ایران و جهان با قیمت پایین و تیراژ بالا توسط شبکههای نمایش خانگی بود.
تحولات رسانهای کماکان با شتاب در حال وقوع هستند و به نظر میرسد مسئولان فرهنگی باز هم از قافله عقب ماندهاند. رسانههای جدید مانند VOD و IPTV که امکان تماشای فیلمهای سینمایی و تمامی محصولات سمعی و بصری را از طریق خطوط پرسرعت اینترنت ممکن میسازند، در آیندهی نزدیک میتوانند شبکهی کنونی نمایش خانگی را متحول کنند اما پدیدهی نوظهور سریالهای تلویزیونی روز دنیا که از طریق DVD و با زیرنویس فارسی در اختیار مخاطبان قرار میگیرد این روزها بازار فیلم را به تسخیر خود درآوردهاست و یکی از علل اصلی روی خوش نشان دادن مردم به این سریالهای خارجی، فیلمهای سینمایی و سریالهای تلویزیونی بیکیفیت و غیرجذاب ایرانی با موضوعات دمدستی و شدیداً تکراری است.
در حال حاضر سریالهای آمریکایی در ایران از طریق یک تماس تلفنی و بدون دریافت هزینهی پیک به آسانی در اختیار مردم قرار میگیرند. LOST، 24، PRISON BREAK، ALIAS، HEROES، FRIENDS و… از جملهی سریالهایی هستند که طرفداران بسیاری را در ایران پیدا کردهاند.
LOST / گمشده
پیشتاز این سریالها، مجموعه “LOST/ گمشده” است که توسط تیمی متشکل از جی جی آبرامز، دیمون لیندلوف، چارلتون کیوس، جسی الکساندر و جف پینکنر و تعدادی فیلمنامهنویس آزاد نوشته شده و فیلمبرداری آن عمدتاً در جزایر هاوایی صورت گرفتهاست. لوکیشن زیبا و مناظر چشمنواز به همراه داستانکهای جذاب و شیوهی شخصیتپردازی و عدم شباهت به سریالهای تلویزیونی مرسوم، این فیلم را به یکی از پرمخاطبترین و پرطرفدارترین سریالهای روز دنیا تبدیل کردهاست.
پخش تلویزیونی فصل اول این مجموعه از 22 سپتامبر 2004 در آمریکا و کانادا آغاز شده و تا کنون 4 فصل آن پخش شدهاست. پنجمین فصل این مجموعه نیز در حال پخش است.
”LOST” داستان گروهی از بازماندگان انفجار پرواز Oceanic815 بر فراز جزیرهای ناشناخته در اقیانوس آرام است و چند قهرمان محوری دارد که هر کدام قطعات پازل این فیلم را تکمیل میکنند.
معمولاً در هر قسمت یکی از شخصیتها در مرکز توجه قرار میگیرد و با فلاشبکهایی، گذشتهی او نیز به تصویر کشیده میشود. از دو قسمت آخر فصل سوم فلاشفورواردها شروع میشود و در فصل چهارم نیز ادامه پیدا میکند و تصاویری از آینده نمایش داده میشود.
24 / بیست و چهار
پخش تلویزیونی سریال 24 از سال 2001 آغاز شده و تا کنون هفت فصل آن ساخته و پخش شدهاست. هر فصل این سریال ماجرای 24 ساعت از یک روز کاری جک باور است که به صورت REAL TIME روایت میشود. جک باور رهبر یکی از گروه های CIA است که در فصل اول سعی میکند جلوی ترور رئیس جمهور وقت آمریکا (دیوید پالمر) را بگیرد. درگیری او و گروهش با تروریستها صحنههای اکشن و جذابی را در این سریال بوجود میآورد.
اما نکتهی جالبی که در فصل اول این سریال وجود دارد پایان دوگانهی آن است. یعنی در قسمت Special feature میتوانیم سه دقیقهی آخر فیلم را با روایتی دیگر (پایانی خوش) هم تماشا کنیم!
PRISON BREAK / فرار از زندان
در حالی که رقابت بر سر دیدن دو سریال LOST و 24 ادامه داشت، سریال دیگری به نام PRISON BREAK بر سر زبانها افتاد که با سوژهای تکراری اما سبک و ساختاری جدید مخاطبان خود را پیدا کرد.
این سریال، داستانی پرهیجان و پرتنش دارد و روایتگر زندگی فردی به نام (مایکل اسکوفیلد) است که برای نجات برادر خود که به اتهام قتل برادر معاون رئیسجمهور به زندان افتاده تلاش میکند. ذهن خلاق و تفکرات و رفتار مایکل و نقشهی پیچیدهی او برای نجات برادرش صحنههای شگرف و زیبایی را در این سریال به وجود میآورد.
شنیدهها حاکی از آن است که شبکهی مجاز نمایش خانگی ایران نیز به این سریال علاقمند شده و هیچ بعید نیست دوبلهشدهی آن به زبان فارسی توسط یکی از مؤسسات مجاز تکثیر و توزیع رسانههای صوتی و تصویری وارد بازار شود.
ALIAS / نام مستعار
سیدنی بریستون (جنیفر گارنر) ابرقهرمان این سریال، هفت سال است که در یکی از شاخه های CIA به نامSD6 کار میکند ولی پس از مدتی متوجه میشود که این گروه به CIA وابسته نیست و فعالیتهای تروریستی انجام میدهد و درصدد فروپاشی آن برمیآید.
تعدد لوکیشن یکی از جذابیتهای این سریال است که شروع پخش تلویزیونی آن در آمریکا به سال 2001 برمیگردد.
HEROES / قهرمانان
این سریال خوشساخت فانتزی، داستان انسانهای به ظاهر طبیعی است که هر کدام در مرحلهای از زندگی درمییابند که قدرتهای خارقالعاده و ماوراءالطبیعه از جمله حرکت در زمان و متوقف کردن زمان، فناناپذیری، پرواز کردن و… را دارند و در صدد کشف دلیل و منشأ قدرت خود برمیآیند. ماموریت آنها نجات کرهی زمین است. قهرمانان با قابلیتهای خود سعی در نجات جان انسانها دارند ولی فرد دیگری با قدرتهای مشابه و افکاری پلید سعی در بدست آوردن قدرت و نابودی آنها دارد. درگیری بین قهرمانان و کمپانی که در جهت اهداف شوم فعالیت میکند صحنههای جالبی را بوجود میآورد.
FRIENDS / دوستان
تمرکز این سریال بر زندگی یک گروه دوستی شش نفره است: «ریچل گرین» پولدار، لوس و عزیزکردهی پدر، که یاد میگیرد چگونه به تنهایی زندگی کند؛ آشپز وسواسی و تمیز «مونیکا گلر»؛ ماساژور عجیب، بیمسئولیت، خوشبین و خواننده و نویسندهی اشعار فالک «فیبی بوفِی»؛ هنرپیشهی ساده لوح «جویی تریبیانی»؛ کارمند باهوش و خوش مشرب «چندلر بینگ» و دیرینه شناس بدشانس «راس گلر» که سه ازدواج ناموفق را میگذراند.
داستان از آنجا آغاز میشود که ریچل نامزد خود «بری» را در کلیسا رها کرده و پیش بهترین دوست دوران بچگی خود، مونیکا میرود. بین خانهی این دو و خانهی چندلر و جویی فقط یک راهرو وجود دارد و برادر مونیکا، راس که به تازگی از همسر خود جدا شده هم مرتب به آنجا رفت و آمد دارد.
فیبی روح آزاد و عجیب این گروه، هماتاقی قدیمی مونیکا است. محل اتفاقات این مجموعه شامل آپارتمان مونیکا، آپارتمان چندلر و جویی، آپارتمان راس، آپارتمان فیبی و یک قهوه خانهی محلی به نام سنترال پرک که در قدیم بار بوده است.
در این مجموعه به طور مداوم از شوخیهای اغراق شده که معمولآ به طرح اصلی مربوط نیستند استفاده میشود. بعضی از طنزها مربوط به مسائل جنسی، سیاست و کنایات و گاهی بیمنطق بودن است. همچنین گاه و بیگاه به زوایای مهمی مانند به هم خوردن روابط میپردازد.
همچنین بسیاری از طنزها بر مبنای تجربیات شخصیتهای اصلی به صورت نقل قول بیان میشوند.