گزارش ‏‎♦‎‏ چهار فصل‏

نویسنده
آتوسا گرگانی

سریال‌های تلویزیونی روز دنیا که از طریق ‏DVD‏ و با زیرنویس فارسی در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد این ‏روزها بازار فیلم را به تسخیر خود درآورده‌اند. یکی از علل اصلی روی خوش نشان دادن مردم به این ‏سریال‌های خارجی، فیلم‌های سینمایی و سریال‌های تلویزیونی بی‌کیفیت و غیرجذاب ایرانی با موضوعات ‏دم‌دستی و شدیداً تکراری است….‏

serialk1.jpg

‎ ‎شبکه‌ی نمایش خانگی در تسخیر سریال‌های آمریکائی‎ ‎

یکی از اتفاقات مهمی که این روزها در سطح محصولات سمعی و بصری افتاده‌است، حضور سریال‌های ‏خارجی در سطح کشور است. عرضه‌ی این سریال‌ها با زیرنویس فارسی در شبکه‌ی نمایش خانگی به صورت ‏غیرقانونی انجام می‌شود و اخیراً توجهات بسیاری را برانگیخته است.‏

ماجرای عرضه‌ی ‏DVD‏ این سریال‌ها از “جواهری در قصر” آغاز شد که پیش از آن در شبکه‌ی دو سیمای ‏ایران پخش شده و توجه عامه‌ی مردم را به خود جلب کرده‌بود. پس از آن سریال “امپراطور دریا” و هم‌اکنون ‏‏”افسانه‌ی جومونگ” به شبکه‌ی غیر مجاز نمایش خانگی راه یافته‌اند.‏

اما پیش از آنکه به موضوع عرضه‌ی غیرمجاز سریال‌های خارجی بپردازیم بد نیست کمی عقب تر بازگشته و ‏آنچه بر حوزه‌ی “ویدئو” در کشور گذشته را نیز مورد ارزیابی قرار دهیم.‏

serialk2.jpg

در سال 1372 مؤسسه‌ی رسانه‌های تصویری به عنوان اولین مؤسسه‌ی ویدئویی کشور آغاز به کار کرد و ‏فیلم‌های سینمایی ایرانی و خارجی را به صورت قانونی و با مجور رسمی در اختیار مردم قرار داد. این در ‏حالی بود که پیش از آن اگرچه خرید و فروش و استفاده از دستگاه‌های ویدئو از طرف دولت غیرقانونی اعلام ‏شده و جرم تلقی می‌شد مردم آن را به رسمیت شناخته بودند و از آن استفاده می‌کردند.‏

در اوایل سال 1385 شبکه‌ی نمایش خانگی و سینمای ایران در شرایط بحرانی به سر می‌بردند. فیلم‌های ویدئویی ‏VHS‏ اجاره‌ای جای خود را به ‏CDها و ‏DVDهای ارزان قیمت و با قابلیت تکثیر آسان داده‌بودند و مثل همیشه ‏مردم در پذیرش و بهره‌مندی از تحولات تکنولوژیک حوزه‌ی رسانه از مدیران فرهنگی ایران جلوتر بودند. ‏کپی‌های غیرقانونی فیلم‌های سینمایی ایرانی و خارجی با قیمت ارزان و با سرعت در اختیار مردم قرار ‏می‌گرفت در حالی که مؤسساتی که در این حوزه فعالیت می‌کردند محصولات خود را با قیمت‌های بالا و با تیراژ ‏بسیار پایین عرضه می‌کردند.‏

در همین احوال بود که شبکه‌های غیرمجاز تکثیر و توزیع فیلم‌های سینمایی بازار این رسانه را در اختیار خود ‏گرفته بودند تا اینکه سرانجام مسئولان فرهنگی به فکر مقابله با قاچاقچیان فیلم افتادند و توانستند طی دو سال و نیم ‏گذشته پدیده‌ی تکثیر و توزیع غیرمجاز فیلم تا حدود زیادی مهار کنند. یکی از راه‌هایی که برای این مقابله پیش ‏گرفته‌شد عرضه‌ی فیلم‌های سینمایی روز ایران و جهان با قیمت پایین و تیراژ بالا توسط شبکه‌های نمایش خانگی ‏بود.‏

تحولات رسانه‌ای کماکان با شتاب در حال وقوع هستند و به نظر می‌رسد مسئولان فرهنگی باز هم از قافله عقب ‏مانده‌اند. رسانه‌های جدید مانند ‏VOD‏ و ‏IPTV‏ که امکان تماشای فیلم‌های سینمایی و تمامی محصولات سمعی و ‏بصری را از طریق خطوط پرسرعت اینترنت ممکن می‌سازند، در آینده‌ی نزدیک می‌توانند شبکه‌ی کنونی نمایش ‏خانگی را متحول کنند اما پدیده‌ی نوظهور سریال‌های تلویزیونی روز دنیا که از طریق ‏DVD‏ و با زیرنویس ‏فارسی در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد این روزها بازار فیلم را به تسخیر خود درآورده‌است و یکی از علل ‏اصلی روی خوش نشان دادن مردم به این سریال‌های خارجی، فیلم‌های سینمایی و سریال‌های تلویزیونی ‏بی‌کیفیت و غیرجذاب ایرانی با موضوعات دم‌دستی و شدیداً تکراری است.‏

در حال حاضر سریال‌های آمریکایی در ایران از طریق یک تماس تلفنی و بدون دریافت هزینه‌ی پیک به آسانی در ‏اختیار مردم قرار می‌گیرند. ‏LOST، ‏‎24‎، ‏PRISON BREAK، ‏ALIAS، ‏HEROES، ‏FRIENDS‏ و… ‏از جمله‌ی سریال‌هایی هستند که طرفداران بسیاری را در ایران پیدا کرده‌اند.‏

serialk3.jpg

LOST ‎‏/ گمشده‎ ‎

پیشتاز این سریال‌ها، مجموعه “‏LOST‏/ گمشده” است که توسط تیمی متشکل از جی جی آبرامز، دیمون ‏لیندلوف، چارلتون کیوس، جسی الکساندر و جف پینکنر و تعدادی فیلمنامه‌نویس آزاد نوشته شده و فیلمبرداری آن ‏عمدتاً در جزایر هاوایی صورت گرفته‌است. لوکیشن زیبا و مناظر چشم‌نواز به همراه داستانک‌های جذاب و ‏شیوه‌ی شخصیت‌‌پردازی و عدم شباهت به سریال‌های تلویزیونی مرسوم، این فیلم را به یکی از پرمخاطب‌ترین و ‏پرطرفدارترین سریال‌های روز دنیا تبدیل کرده‌است.‏

پخش تلویزیونی فصل اول این مجموعه از 22 سپتامبر 2004 در آمریکا و کانادا آغاز شده و تا کنون 4 فصل آن ‏پخش شده‌است. پنجمین فصل این مجموعه نیز در حال پخش است.‏

‏”‏LOST‏” داستان گروهی از بازماندگان انفجار پرواز ‏Oceanic815‎‏ بر فراز جزیره‌ای ناشناخته در اقیانوس ‏آرام است و چند قهرمان محوری دارد که هر کدام قطعات پازل این فیلم را تکمیل می‌کنند.‏

معمولاً در هر قسمت یکی از شخصیت‌ها در مرکز توجه قرار می‌گیرد و با فلاش‌بک‌هایی، گذشته‌ی او نیز به ‏تصویر کشیده می‌شود. از دو قسمت آخر فصل سوم فلاش‌فورواردها شروع می‌شود و در فصل چهارم نیز ادامه ‏پیدا می‌کند و تصاویری از آینده نمایش داده می‌شود.‏

serialk4.jpg

‎24 ‎‏/ بیست و چهار‎ ‎

پخش تلویزیونی سریال ‏‎24‎‏ از سال 2001 آغاز شده و تا کنون هفت فصل آن ساخته و پخش شده‌است. هر فصل ‏این سریال ماجرای 24 ساعت از یک روز کاری جک باور است که به صورت ‏REAL TIME‏ روایت می‌شود. ‏جک باور رهبر یکی از گروه های‎ CIA ‎است که در فصل اول سعی می‌کند جلوی ترور رئیس جمهور وقت ‏آمریکا (دیوید پالمر) را بگیرد. درگیری او و گروهش با تروریست‌ها صحنه‌های اکشن و جذابی را در این ‏سریال بوجود می‌آورد‎.‎

اما نکته‌ی جالبی که در فصل اول این سریال وجود دارد پایان دوگانه‌ی آن است. یعنی در قسمت ‏Special ‎feature‏ می‌توانیم سه دقیقه‌ی آخر فیلم را با روایتی دیگر (پایانی خوش) هم تماشا کنیم!‏

PRISON BREAK ‎‏/ فرار از زندان‎ ‎

در حالی که رقابت بر سر دیدن دو سریال ‏LOST‏ و ‏‎24‎‏ ادامه داشت، سریال دیگری به نام ‏PRISON ‎BREAK‏ بر سر زبان‌ها افتاد که با سوژه‌ای تکراری اما سبک و ساختاری جدید مخاطبان خود را پیدا کرد.‏
این سریال، داستانی پرهیجان و پرتنش دارد و روایتگر زندگی فردی به نام (مایکل اسکوفیلد) است که برای ‏نجات برادر خود که به اتهام قتل برادر معاون رئیس‌جمهور به زندان افتاده تلاش می‌کند. ذهن خلاق و تفکرات و ‏رفتار مایکل و نقشه‌ی پیچیده‌ی او برای نجات برادرش صحنه‌های شگرف و زیبایی را در این سریال به وجود ‏می‌آورد.‏

شنیده‌ها حاکی از آن است که شبکه‌ی مجاز نمایش خانگی ایران نیز به این سریال علاقمند شده و هیچ بعید نیست ‏دوبله‌شده‌ی آن به زبان فارسی توسط یکی از مؤسسات مجاز تکثیر و توزیع رسانه‌های صوتی و تصویری وارد ‏بازار شود.‏

serialk5.jpg

ALIAS ‎‏/ نام مستعار‎ ‎

سیدنی بریستون (جنیفر گارنر) ابرقهرمان این سریال، هفت سال است که در یکی از شاخه های‎ CIA ‎‏ به ‏نامSD6 ‎‏ کار می‌کند ولی پس از مدتی متوجه می‌شود که این گروه به ‏CIA‏ وابسته نیست و فعالیت‌های ‏تروریستی انجام می‌دهد و درصدد فروپاشی آن برمی‌آید.‏

تعدد لوکیشن یکی از جذابیت‌های این سریال است که شروع پخش تلویزیونی آن در آمریکا به سال 2001 ‏برمی‌گردد.‏

serialk6.jpg

HEROES ‎‏/ قهرمانان‎ ‎

این سریال خوش‌ساخت فانتزی، داستان انسانهای به ظاهر طبیعی است که هر کدام در مرحله‌ای از زندگی ‏درمی‌یابند که قدرت‌های خارق‌العاده و ماوراء‌الطبیعه از جمله حرکت در زمان و متوقف کردن زمان، ‏فناناپذیری، پرواز کردن و… را دارند و در صدد کشف دلیل و منشأ قدرت خود برمی‌آیند. ماموریت آنها نجات ‏کره‌ی زمین است. قهرمانان با قابلیت‌های خود سعی در نجات جان انسان‌ها دارند ولی فرد دیگری با قدرت‌های ‏مشابه و افکاری پلید سعی در بدست آوردن قدرت و نابودی آنها دارد. درگیری بین قهرمانان و کمپانی که در ‏جهت اهداف شوم فعالیت می‌کند صحنه‌های جالبی را بوجود می‌آورد.‏

serialk7.jpg

FRIENDS ‎‏/ دوستان‎ ‎

تمرکز این سریال بر زندگی یک گروه دوستی شش نفره است: «ریچل گرین» پولدار، لوس و عزیز‌کرده‌ی پدر، ‏که یاد می‌گیرد چگونه به تنهایی زندگی کند؛ آشپز وسواسی و تمیز «مونیکا گلر»؛ ماساژور عجیب، ‏بی‌مسئولیت، خوش‌بین و خواننده و نویسنده‌ی اشعار فالک «فیبی بوفِی»؛ هنرپیشه‌ی ساده لوح «جویی تریبیانی»؛ ‏کارمند باهوش و خوش مشرب «چندلر بینگ» و دیرینه شناس بدشانس «راس گلر» که سه ازدواج ناموفق را ‏می‌گذراند‎.‎

داستان از آنجا آغاز می‌شود که ریچل نامزد خود «بری» را در کلیسا رها کرده و پیش بهترین دوست دوران ‏بچگی خود، مونیکا می‌رود. بین خانه‌ی این دو و خانه‌ی چندلر و جویی فقط یک راهرو وجود دارد و برادر ‏مونیکا، راس که به تازگی از همسر خود جدا شده هم مرتب به آنجا رفت و آمد دارد‏‎.‎

فیبی روح آزاد و عجیب این گروه، هم‌اتاقی قدیمی مونیکا است. محل اتفاقات این مجموعه شامل آپارتمان مونیکا، ‏آپارتمان چندلر و جویی، آپارتمان راس، آپارتمان فیبی و یک قهوه خانه‌ی محلی به نام سنترال پرک که در قدیم ‏بار بوده است.‏

serialk8.jpg

در این مجموعه به طور مداوم از شوخی‌های اغراق شده که معمولآ به طرح اصلی مربوط نیستند استفاده ‏می‌شود. بعضی از طنزها مربوط به مسائل جنسی، سیاست و کنایات و گاهی بی‌منطق بودن است. همچنین گاه و ‏بی‌گاه به زوایای مهمی مانند به هم خوردن روابط می‌پردازد.‏

همچنین بسیاری از طنزها بر مبنای تجربیات شخصیت‌های اصلی به صورت نقل قول بیان می‌شوند‎.‎