حملات نظامی سپاه پاسداران جمهوری اسلامی و ارتش ترکیه به مناطق مرزی کردستان عراق، به ویژه بعد از انتشار تصاویر بدنهای متلاشی شده ۷ شهروند کرد، با واکنش برخی دولت ها و بسیاری از شخصیت های سیاسی، فعالان مدنی و حقوق بشری روبرو شده است. شهروندان کردستان عراق نیز در روزهای گذشته با برپایی تجمع های اعتراضی در شهرهای مختلف، حملات نظامی ایران و ترکیه به محل سکونت غیرنظامیان در کوهستان قندیل را محکوم کرده اند. دامنه این اعتراض ها به شماری از کشورهای خارجی نیز رسیده است.
روزنامه نگاران ساکن در کردستان عراق در مصاحبه با روز از تازه ترین واکنش ها به ادامه این حملات سخن گفته اند. محسن کاکارش، روزنامه نگار کُرد ایرانی که از نزدیک رویدادهای مناطق مرزی را دنبال می کند به روز می گوید: “افکار عمومی کردستان به شدت از ادامه این حملات نگرانند و بطور کلی خواهان موضعی جدی تر هم از سوی حکومت اقلیم و هم از سوی حکومت مرکزی عراق و جامعه جهانی هستند.”
واکنش ها؛ از صدر تا طالبانی
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش ترکیه از نزدیک به دو ماه گذشته حملات هوایی خود را به مناطق مرزی کردستان عراق آغاز کرده و بر اساس گزارش ها بدون احتساب توقف های کوتاه به صورت مستمر ادامه داده اند.
نهادهای بین المللی و رسانه های کردستان عراق اعلام کرده اند که بر اثر این حملات بیش از 11 شهروند غیر نظامی از جمله چندین کودک خردسال کشته، تعدادی زخمی و بیش از 400 خانوار نیز آواره شده اند.
خسارات ناشی از این حملات به ویژه کشته شدن غیرنظامیان با واکنش شدید مردم کردستان عراق روبرو شده است.
محسن کاکارش، روزنامه نگار کرد ساکن کردستان عراق در مورد آخرین واکنش ها به روز می گوید: “روز چهارشنبه تجمعی اعتراضی در مقابل کنسولگری ترکیه در شهر اربیل برگزار شد. تجمع کنندگان خواهان پایان دادن حملات دو کشور ایران و ترکیه به مناطق مرزی بودند. این اعتراضات در روزهای اخیر در شهرهای سلیمانیه، حلبچه، رانیه و قلادزه برگزار شده است. از طرفی دیگر سپر انسانی که بیشتر توسط فعالان مدنی و مردم کردستان عراق ایجاد شده کماکان در مناطق مرزی ادامه دارد و قرار است روز پنج شنبه مجلس کردستان در نشستی اضطراری موضوع حملات دو کشور را بررسی کند.”
به گفته آقای کاکارش: “رئیس اقلیم کردستان آقای مسعود بارزانی و کمال کرکوکی رئیس مجلس کردستان عراق این حملات را محکوم کرده بودند،و روز گذشته هم دو حزب اصلی کردستان عراق یعنی اتحادیه مهینی کردستان و حزب دمکرات کردستان نیز در بیانیه ای مشترک حملات ترکیه را محکوم کردند.”
هوشیار زیباری، وزیر خارجه عراق در گفتگو با رسانه های عربی زبان گفته حکومت عراق حملات ترکیه را محکوم می کند. آقای زیباری پیشتر نیز از همتای ایرانی خود یعنی علی اکبر صالحی خواسته بود حملات توپخانه ای را متوقف کند ولی تا کنون موضعی مشابه در مورد حملات ترکیه دیده نشده است.
آقای کاکارش می گوید: “افکار عمومی کردستان بطور کلی خواهان موضعی جدی تر هم از سوی حکومت اقلیم و هم از سوی حکومت مرکزی هستند. برخی هم بر این باورند که ایجاد بحران در مرزهای کردستان تجلی مشکلات داخلی این کشور هاست. همچنین برخی معتقدند ترکیه باوجود اینکه به مردمان سومالی و سوریه کمک میکند ولی خود دچار کشتار انسانهای غیرنظامی و بیگناه شده است.”
برخی از شهروندان مذهبی و اتحادیه علمای دینی کردستان عراق نیز می گویند هر دو کشور مسلمان ترکیه و ایران حتی در ماه رمضان به مسلمانان رحم نکردند و در حین روزه داری باعث بی آوارگی ساکنان مناطق مرزی شده اند.
همزمان اتحادیه جهانی علمای دینی هم در بیانیه ای اعلام کرده است: “گلوله باران مرزها به ویژه در ماه رمضان محکوم است و با هیچ اصل انسانی و دینی همخوانی ندارد.”
مقتدی صدر، روحانی با نفوذ شیعه عراقی هم گفته است: “از خاک کردستان عراق برای حمله کشورهای همسایه استفاده نشده است. لازم است مرزی برای تجاوزهای ایران و ترکیه گذاشته شود.”
اما جلال طالبانی، رئیس جمهوری عراق بعد از مدت ها سکوت بدون محکوم کردن این حملات اعلام کرد: “در مورد توپ باران مرزها با ایران و ترکیه تماس گرفته ام. مشکلات با کشورهای همسایه را باید از طریق گفتگو حل کرد نه جنجال رسانه ای.”
شکایت به شورای امنیت
اعتراض به متوقف کردن این حملات از سوی فعالان مدنی در شرایطی مطرح شده که به گزارش خبرگزاری رویترز سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در مورد این حملات گفته است: “ این حق ترکیه است که در برابر حملات PKK از خودش دفاع کند.”
ویکتوریا نولاند، همچنین از حکومت آنکارا و بغداد خواسته است که در خصوص مشکلات مرزها با هم گفتگو کنند.
همزمان ائتلاف فراکسیون‌های کردستانی در مجلس نمایندگان عراق خواستار طرح شکایت از ایران و ترکیه در شورای امنیت سازمان ملل متحد به دلیل ادامه‌ی “تهاجم به خاک اقلیم کردستان” شده اند.
سخنگوی این ائتلاف، موید طیب، در گفتگو با پایگاه خبری پی یو کی میدیا گفته: “عراق باید رسما از دولت‌های ایران و ترکیه به شورای امنیت شکایت کند، زیرا که تاکنون این دو دولت به درخواست‌های مکرر جهت پایان دادن به عملیات‌های نظامی در خاک عراق اعتنا نکرده‌اند.”
حملات اخیر جمهوری اسلامی و ارتش ترکیه به مناطق مرزی و کشتار غیرنظامیان تا کنون با واکنش شمار زیادی از فعالان ایرانی ساکن کشورهای خارجی روبرو شده است.
در تازه ترین مورد “کمیته مشترک ضد سرکوب کردستان” اعلام کرده است که روز جمعه، 4 شهریور ماه در مقابل سفارات و کنسولگری های دولت ترکیه در شهرهای برلین، فرانکفورت و اسن تجمع خواهند کرد.
