عکس از صفحه فیس بوکی کمپین نه به حجاب اجباری؛ قم سال۱۳۵۷
“حجاب اجباری حتی برای زن‌های مسلمان هم نیست. چه برسد به اقلیت های مذهبی، چه اجباری؟ مگر در دهات ما از صدر اسلام تاکنون زنان ما چگونه زندگی می‌کردند؟ مگر چادر می پوشیدند؟… کی در این راهپیمایی‌ها زنان ما را مجبور کرده که با حجاب یا بی حجاب بیایند؟ این ها خودشان احساس مسئولیت کردند. اما حالا اینکه روسری سر کنند یا نکنند باز هم هیچکس در آن اجباری نکرده است”.
۳۳ سال پیش که ۲۰ اسفند ۵۷ این سخنان آیت الله طالقانی در روزنامه اطلاعات منتشر شد شاید کمتر کسی تصور میکرد انقلاب در اولین گام ها، آزادی پوشش را از زنان ایرانی سلب کند و برخورد با زنان بدحجاب، به زعم حکومت، به یک شغل در جمهوری اسلامی تبدیل شود، صحبت درباره آزادی پوشش و مخالفت با حجاب در رسانه ها ممنوع و به تابو تبدیل شود و گذار بسیاری از شهروندان به دلیل مورد پسند واقع نشدن پوشش آنها از سوی حکومت به اداره اماکن و پلیس بیفتد.
اکنون در شرایطی که تربیت متخصصانی در زمینه حجاب و عفاف پس ازگذشت ۳۳ سال از اجباری شدن حجاب در ایران در دستور کار حوزه علمیه قم قرار گرفته و مسئولان رده های مختلف جمهوری اسلامی، بخصوص در عرصه فرهنگی همچون ۳۳ سال گذشته سخن از برخورد با زنان “بدحجاب” در عرصه های مختلف اعم از دانشجویان، کارمندان و همچنین در سطح خیابان ها به میان می آورند آن سوتر کمپینی با شعار “حجاب اختیاری، حق زن ایرانی” آغاز به کار کرده است.
کمپینی است که از ۲۰ تیرماه جاری با شعار “حجاب اختیاری، حق زن ایرانی”در فضای مجازی شروع به کار کرده. کمپینی که موسسان آن از دانشجویان لیبرال دانشگاههای ایران هستند و تاکنون نزدیک به ۱۴هزار نفر در فیس بوک عضو آن شده اند. یکی از نکات جالب توجه این کمپین حضور و پیوستن چهره های مختلف سیاسی و فعالان عرصه های مختلف با دیدگاهها و گرایشات متفاوت و گاها متناقض سیاسی است.
بهزاد مهرانی، یکی از اعضای موسس این کمپین درباره هدف از راه اندازی آن و چشم انداز آتی اش به “روز” می گوید: بانی اصلی و مبدع این طرح گروه “دانشجویان و دانش آموختگان لیبرال دانشگاه های ایران” هستند و با همکاری فعالین سیاسی و مدنی مستقل مبادرت به انجام این کار کرده ایم.هدف اصلی این کمپین تکیه و تاکید بر انتخاب آزادنه ی سبک های مختلف زندگی است که در این میان حجاب اختیاری و در کل انتخاب آزادانه ی نوع پوشش یکی از مصادیق مهم انتخاب آزادانه ی سبک زندگی است.
به گفته او بیش از نیمی از اعضای گروه دانشجویان لیبرال در داخل ایران هستند و در واقع موسسان این کمپین تنها فعالان خارج از کشور نیستند.
این کمپین در دنیای مجازی است؛ چه چشم اندازی برای این کمپین در دنیای واقعی و غیر مجازی وجود دارد؟ آیا در همین دنیای مجازی خلاصه می شود یا آغاز حرکتی است که به سطح جامعه و دنیای واقعی نیز کشیده خواهد شد؟
اینها سئوالاتی است که بهزاد مهرانی در پاسخ بدانها چنین توضیح میدهد: گروه ما در سال گذشته بیانیه ای در باب حجاب داد و از گروه های مختلف سیاسی با گرایش های مختلف و متفاوت خواست که نظرشان را مصداقن در باب آزادی پوشش بیان کنند.تاثیرات اینگونه حرکت ها می تواند این باشد که شهروندان و فعالان سیاسی و مذهبی در باب مطالبه ای مشخص همزمان و همگام بر محور خواسته ای روشن گرد هم آیند.این می تواند شروعی باشد برای حرکت هایی در عالم واقع.امروزه اکثر گروه های سیاسی بر آزادی تاکید دارند اما برای سخن گفتن بر روی مصادیق این آزادی نیازمند آنیم که حرکتی آغاز کنیم.وقتی پای مصادیق به وجود می آید همین گروه ها دچار انشقاق می شوند و این نشان از آن دارد که گاهی کلمه ی آزادی بین برخی تنها یک اشتراک لفظ است.
او می افزاید: آغاز این فعالیت در فضای مجازی است.جمع کثیری از داخل ایران به این کمپین پیوسته اند که این نشان از پیوند فضای مجازی و واقعی و درون مردم ایران دارد. تا کنون حدود ۱۲۰۰ نفر عکس -ـ شامل منتشر شده و در دست انتشارـ- برای کمپین ارسال کرده‌اند. همانطور که گفتم نزدیک به نیمی از این افراد از داخل کشور هستند. یعنی تاکنون بیش از ۵۰۰ نفر تا به این لحظه از داخل کشور و با توجه به محدودیت های داخل کشور برای کمپین عکس فرستاده و حدود نیمی از جمعیتی که صفحه را لایک کرده اند در داخل کشور حضور دارند. تعداد زیادی از فعالین سیاسی از جمله محسن کدیور، رضا علیجانی، آیت الله عبدالحمید معصومی تهرانی، عباس حکیم زاده، احمد باطبی، مهران براتی، محمدرضا جلایی پور، و جمع زیادی از روزنامه نگاران وهنرمندان به این کمپین پیوسته اند.
مهرانی می گوید:این کمپین توانسته از آیت الله عبدالحمید معصومی تهرانی و کدیور تا شاهین نجفی و عبدی کلانتری و شهروندان عادی را حول یک محور مشخص گرد هم اورد و این مهم به احتمال قریب به یقین می تواند فتح بابی در عالم واقع و بیرون از فضای مجازی نیز باشد.
در عین حال پیوستن برخی از این چهره ها به کمپین مذکور حاشیه های زیادی هم به وجود آورده مثلا مطرح شده که برخی چهره های سیاسی بدون اینکه اعتقادی به آزادی پوشش داشته باشند برای بهره برداری سیاسی به این کمپین پیوسته اند. امری که هر چند بهزاد مهرانی رد نمیکند اما توضیح میدهد: درک نیت افراد و یا اینکه برخی از افراد در حوزه فردی خود چگونه باور دارند و یا عمل می کنند بسیار دشوار است.اما از آنجا که برخی از این افراد فعالین سیاسی هستند و بالطبع خواهان دستیابی به قدرت در آینده ایران، بسیار عمل نیکویی خواهد بود که کمپینی بتواند نظرات این افراد را در باب حق انتخاب آزادانه نوع پوشش منتشر کند تا به عنوان سندی موجود در دسترس باشد.
آقای مهرانی در عین حال می گوید که فعالین سیاسی و مدنی و … همراه با شهروندان عادی داخل و بیرون کشور بر سر مطالبه ای مشخص و روشن به توافقی رسیده اند که نمود و بروز آن در کمپین مشخص است.بیش از هفتاد درصد کسانی که تاکنون به کمپین پیوسته اند از شهروندان عادی محسوب می شوند.
