ماه زدگانی در حسرت آفتاب
بهرام تشکر از جمله کارگردانان تحصیلکرده هنر تئاتر کشورمان است که به عرصه حرفه ای فعالیت تئاتری گام گذاشته و با وجود اینکه چند سالی بیشتر از حضورش نمی گذرد، درمیان هنردوستان و علاقمندان تئاتر به نامی شناخته شده مبدل شده است و اکنون نیز با نمایش «ماه زدگان» نوشته علی دنیویساروی به سالن سایه مجموعه تئاترشهر آمده است.این متن سعی کرده به صورت کوتاه این تئاتر را از زوایای گوناگون مورد بررسی قرار دهد.
درباره نمایش…
“ماه‌زدگان” اثری تماشاگرمحور و دارای ساختاری استاندارد و داستانی طنزگونه است. اجرای این نمایش از ۲۳ خرداد شروع شده و تماشاگران بسیاری را از همان روز نخست به خود جذب کرده است.
“ماه‌زدگان” روایتگر تنهایی و قدرت‌طلبی انسان است. کارگردان جوان و جویای نام با این نمایش نخستین کارگردانی حرفه‌ای خود را در صحنه تئاتر تجربه کرده است. به نظر می رسد او توانسته است با بهره گیری از ابزارهای کارآمد و مفید کار مناسب و شایسته ای را ارائه کند و رضایت مخاطبین خود را جلب کند.
در این نمایش شخصیت برحسب معادلات محیط در موقعیتی گرفتار می‌آید که تصور آن را نداشته است. این درام البته چندین قصه موازی با هم را روایت می‌کند. از یک طرف شخصیتی به دنبال برادر خود می‌گردد. از طرف دیگر سر از مسافرخانه‌ای درمی‌آورد که انتظار آن را نداشته است. این در حالی است که قصه زندگی خود آدم‌های ساکن در مسافرخانه هم نوعی روایتی دیگر است. موقعیت پیش آمده برای فرد مسافر در مسافرخانه البته دستمایه‌ای طنز دارد. با این حال همزمان با این روایت طنز، نمایش بار روان‌شناسی هم دارد و همه این موارد به نحوی عجیب و غریب درهم تنیده می‌شوند.
خلاصه داستان
در روایت «ماه‌زدگان» شخصیت اصلی با نام ”همساق” به دنبال برادر گمشده خود وارد شهری متروکه میشود و شبی را در مسافرخانه‌ای می‌گذراند. او در این فضا با دو نفر دیگر (با نام های کلک و کابوس) همراه شده و نهایتاً به سبب اختلاف نظر پیش آمده میان آنها، کاراکتر اصلی نمایش به قتل می‌رسد.
روند شکل گیری ماه زدگان
بهرام تشکر در خصوص شکل گیری این نمایش می گوید:
” نزدیک به دو سال روی این تئاتر مشغول به کار بودم تا به نقطه مثبتی برای نمایش برسم…
البته متن و فضای ”ماه‌زدگان” به نحوی است که بستر زمانی خاصی را مورد توجه قرار می‌دهد. در تمام پیکره متن و تم اجرا، حرف روز و تحلیل قدرت را مدنظر داشته و به شرایط روز به طور فراگیر توجه می‌کند. در تمام این مدت با توجه به متن قدیمی‌کار، سعی کردیم که ضعف‌ها را بپوشانیم و خوشبختانه استقبال فوق‌العاده تماشاگران می‌تواند دلیل اجرای خوب نمایش باشد.”
دلیل به کار گیری زبان طنز
این تئاتر با بن مایه روانشناختی، تلاش کرده با با استفاده از طبان طنز متن و محتوای سنگین و ثقیل خود را به صورت پوشیده و پنهان و غیر مستقیم به مخاطب خود القا کند.
در این نمایش طنز برای بیان مفهوم به کار گرفته شده و مخاطب به تدریج و آهسته، درعین اینکه با دیدن نمایش سرگرم می شود به تدریج در جریان موضوع و آنچه نویسنده در پی آن می باشد، قرار می گیرد. روند کلی تئاتر “ماه‌زدگان” تراژدی است اما عناصر کمدی به آن داده شده که شکلی جذاب‌تر و متفاوت را برای مخاطب به همراه داشته باشد.متن روی تنهایی انسان‌ها تکیه کرده است و روی این موضوع تمرکز دارد که چرا روز به روز انسان‌ها در هر فضا و مکانی تنهاتر می‌شوند.
به نظر می رسد به غیر از نحوه کار و ژانر طنز و تراژدی آن، چون نمایش به نوعی حرف دل مخاطب را می‌زند، توانسته مخاطب خوبی را هم جذب خود کند.
ضعف ماه زدگان
شاید عمده ترین ضعف این نمایش در ساختار متن آن باشد. ضعفی که کارگردان نیز به آن معترف است. تشکر دراین خصوص می گوید :“نمایشنامه مربوط به ۲۰ سال پیش بوده و به همین خاطر هم بیشتر در یک سوم پایانی نمایش بخصوص در شکل دیالوگ‌نویسی و چیدمان کار کمی ضعف وجود دارد. با این حال همچنان تلاش می‌کنیم که هر شب در اجرایی دوباره بر قوت کار بیفزاییم. مطمئناً با تزریق عمل و عکس‌العمل بهتر بازیگران، فضاسازی و… ضعف‌های متن را می‌پوشانیم.”
در هر حال به نظر می رسد اگر این نمایش زبانی یکدست داشت، بیشتر با مخاطب تعامل برقرار می‌کرد. داستان در بسیاری از جاها روان و ساده تعریف میشود اما در برخی موارد رویکردهای سخت زبان‌شناسی و درام را پی می‌گیرد و نمونه‌ای از آن بحث رشد عرضی دیالوگ‌ها در مقابل رشد طولی آنها به صورت گفت‌وگوهای دوسویه و درگیرکننده است. نمونه دیگرش بار مفهومی نمایش است.
تشکر در ادامه بررسی ضعف این نمایش درباره ساختار و متن آن می گوید :” در این نمایش رد پای نویسنده پررنگ تر است و هنوز نواقص متن نمایان است.وقتی کار برای پایان‌نامه و جشنواره ماه اجرا شد، با توجه به عکس العمل‌های تماشاگران، تقریبا چاله های متن را شناسایی کردم و دو بار هم متن را به آقای دنیوی رساندم و نقاطی از آن تغییر کرد. به طور مثال نقطه برخورد «همساق» با «چلک» و لحظه‌ای که با روشدن عکس برادری این دو اثبات میشود همیشه برایم معضل بود.”
موفقیت های نمایش
ماه‌زدگان پیش از این در جشنواره سراسری تئاتر ماه، جوایز خاصی را کسب کرده است. جایزه اول کارگردانی، جایزه اول بازیگری و جایزه طراحی صحنه از جمله جوایز نمایش «ماه زدگان» در جشنواره یاد شده است.
ماه زدگان
محل اجرا: تالار سایه –تئاتر شهر
زمان اجرا: ۲۳ خرداد ۱۳۹۰ - ۲۴ تیر
ساعت اجرا: ۱۸:۴۵
نویسنده: علی دنیوی ساروی
کارگردان: بهرام تشکر
بازیگران به ترتیب ورود به صحنه: بهنام تشکر - تینو صالحی و سام کبودوند
طراح صحنه : بابک کچه چیان
طراح لباس: آیدا یزدانی
دستیار کارگردان : اردلان منشی
مدیر صحنه : فاطمه فریدونی
منشی صحنه : شیوا شاه سیاه
عکس : لیلی صدیق
قیمت بلیت: ۷,۰۰۰ تومان
