چند روز پیش تلویزیون حکومتی ایران در برنامه صرفا جهت اطلاع که از شبکه دوم و در برنامه بیست و سی پخش شد، با کنایه به مقایسه خطر داعش از یک سو و اتومبیل پراید از سوی دیگر برای مردم عراق پرداخت. بهانه این کنایه خبر صادرات پراید به کشور عراق بود.
خبرنگار صدا و سیما در این برنامه با انتشار تصاویری از مرز ایران و عراق و اتومبیلهای پراید پارک شده در مرز میگفت: “اینجا مرز مهرانه و این هم تصویر پراید های ایرانی که آماده ورود به عراقاند. حالا احتمالا برای عراقیها مساله این است: پراید خطرناکتر است یا داعش؟”
این برنامه اعتراضهای جدیدی را به صدا و سیمای جمهوری اسلامی دامن زد. ابتدا سایت پرشینخودرو که اخبار حوزه اتومبیل و صنایع وابسته را پوشش میدهد، در گزارشی با عنوان “تحقیر و تخریب یک اقدام تحسین برانگیز در رسانه ملی” نوشت: “ صادرات خودرو آن هم در شرایطی که ایران اسلامی تحت فشار تحریم های و تهدیدهای بی رحمانه غرب قرار گرفته یک دستاورد در خور توجه به شمار می رود. از سوی دیگر مقایسه تولیدات صنعت خودرو که حاصل تلاش دهها هزار کارگر و صنعتگر ایرانی است، با یک گروه تروریستی منفور در دنیا به هیچ وجه اقدام شایستهای نیست. حال آنکه رسانه ملی بدون توجه به اهمیت این موضوع و معلوم نیست با کدام هدف، قیاس مع الفارغ داشته و آن را زیر سوال برده است. گرچه خودروسازان انتظار ندارند که رسانه ملی در صدد تمجید از این دستاورد خودروسازان ایرانی برآید، اما دستکم انتظار می رود که همسو با دیگر رسانه های منتقدی که همواره در تلاش برای زیرسوال بردن دستاوردهای کشور هستند، حرکت نکند.”
نویسنده پرسیده بود: “اگر پراید خطرناکتر از داعش است چرا همچنان تقاضا برای این خودرو در عراق رو به افزایش است؟ مگر کسی این خودروها را به مردم عراق تحمیل میکند؟”
محسن جوان، معاون صادرات و امور بینالملل گروه خودروسازی سایپا نیز در گفتگو با خبرگزاری ایسنا، به این برنامه تلویزیونی اعتراض کرد و گفت: “براساس کدام عقل سلیم میتوان پذیرفت که صادرات خودروی ایرانی به کشور عراق با حمله تروریستهای داعش به این کشور مقایسه شود؟ این اتفاق چند روز پس از انعقاد قرارداد ۱۰۰ میلیون دلاری سایپا با کشور عراق برای صادرات خودرو به این کشور اتفاق افتاد و مشخص نیست که براساس کدام منطق به جای حمایت از صادرات کالای استراتژیکی همچون خودرو در شرایط تحریم، باید این کار را با عملکرد یک گروه تروریستی مقایسه کرد.”
او با بیان اینکه “خبر منتشره در این باره به گوش شهروندان کشور عراق نیز رسیده است” اضافه کرده بود: “باید پرسید اینگونه خبررسانی چه منافعی میتواند برای مردم ایران در پی داشته باشد و چه منافعی را میتواند زائل کند؟ بنابراین از مسئولان مربوطه میخواهیم که بایدها و نبایدهای مربوط به امنیت ملی و اقتصاد مقاومتی را به منتشرکنندگان چنین اخباری یادآوری کنند.”
با وجودیکه گفته می شود برنامه برنامه تلویزیونی درباره مقایسه داعش و پراید، ادامه جنگ پنهان میان نهادهای قدرت در جمهوری اسلامی است، اما نباید فراموش کرد که کنایه مطرح شده در تلویزیون، پیش از آن در میان مردم هم مطرح بوده است. چنانچه سایت پرشینخودرو هم در نوشته اعتراضی خود تلویحا به این مساله اشاره کرده است: “انتظار میرود رسانه ملی در انعکاس اخبار و رویدادها اجازه اظهارنظرهای شخصی و مبتنی بر احتجاجات عوامانه را به عوامل خود ندهد.”
اتومبیل پراید به عنوان خودرویی با کمترین ایمنی ممکن در ایران طی سالهای گذشته، به فروش رفته است. در گزارشی که شهریور ماه امسال در خبرگزاری ایسنا منتشر شد، آمده بود: “پراید در درجه اول به عنوان یک خودروی درون شهری طراحی و وارد بازار شد اما، امروز به وفور در جادههای کشور در تردد است. براساس آمار تصادفات جادهای اورژانس استان مرکزی از ابتدای مردادماه ۲۲ مورد واژگونی در استان مرکزی رخ داده است که از این تعداد ۱۰ مورد آن مربوط به واژگونی پراید بوده و مرگ سه نفر را رقم زده و حدود ۴۰ مجروح بر جای گذاشته است. با نگاهی گذرا به این آمار ۵۰ روزه میتوان به راحتی تلفات ناشی از واژگونی پراید در طول سال را تخمین زد.”
نویسنده گزارش اضافه کرده بود: “در یک دوره زمانی مقرر شد پلیس راهنمایی ورانندگی ایران طرحی را اجرا کند که به واسطه آن خودروی پراید فقط برای تردد درونشهری مورد استفاده قرار بگیرد و اجازه تردد برونشهری به آن داده نشود اما، به دلیل این که تعداد قابل توجهی از مردم از این خودرو استفاده میکنند و اجرای این طرح نارضایتی به وجود خواهد آورد از اجرای آن صرف نظر کردند.”
از طرفی دیگر احمد شجاعی رئیس سازمان پزشکی قانونی طی سخنانی در اردیبهشت ماه گذشته اعلام کرد که پراید رکورددار مرگ ایرانیان در سال ۹۲ و در تصادفات رانندگی است. او گفته بود: “دو هزار و ۴۵۴ نفر از کشته شدگان حوادث رانندگی سال ۱۳۹۲، راننده و یا سرنشین خودروی پراید بودهاند. آمار کشته شدهها در پراید، ۱۳. ۶ درصد همه تلفات حوادث رانندگی سال گذشته است.”
در فروردین ماه سال ۱۳۹۲ نیز اسکندر مومنی، رییس پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی با ذکر آماری درباره تصادفات جادهای در زمان نوروز اعلام کرد: “آمارها نشان میدهد بیشترین کشتههای تصادفات در نوروز امسال در پراید بوده است.”
با اینهمه شرکت سایپا همواره اعلام کرده که علت بالا بودن این آمارها، تعداد زیاد خودروهای پراید در ایران است. از جمله این شرکت در اطلاعیهای که سال گذشته منتشر کرد، نوشت: “علت صدر نشینی پراید بر خلاف آنچه بی کیفیتی این خودرو در برخی از رسانهها نام برده شده است دلیلی جز تعداد بالای تولید این خودرو ندارد و طبیعتاً جز این نمی توان انتظار داشت که خودروئی که به تعداد ۵ میلیون دستگاه در جادههای کشور رفت و آمد داشته و میزان تولید یک سوم از کل خودروهای تولیدی را در اختیار دارد در فعل و انفعالات رانندگان ایرانی مصون از حوادث جادهای که عوامل موثر دیگری نیز در بروز آن دخیل هستند باشد.”
با اینهمه افکار عمومی در ایران قضاوتی دیگر داشته است. برای نمونه زیر همین اطلاعیه سایپا، نظرات گروهی از کاربران منتشر شده و در یکی از آنها آمده است: “آیا این مسئول محترم که جوابگو بوده حاضره برای ایاب و ذهاب داخل شهرش از پراید استفاده کنه؟ یا اعلام کنه ماشین مسافرتش چیه؟ آیا حاضرند درصد مقصر بودنشون را قبول کنند؟” و دیگری نوشته: “ اینکه تعداد خودروهای پراید نسبت به بقیه خودروها بالاست درست. سئوال اینجاست چرا در تصادفات پراید تعداد مرگومیر زیاد هست. نمیتوان پرسید راهحلی برای استحکام بدنه یا نوع طراحی وجود دارد؟”