دیپلماسی تنش زا ادامه دارد

نویسنده
شیرین کریمی

» دعوا با کشورهای عربی، آمریکا، کانادا و اسرائیل

همزمان با درخواست وزارت خارجه از امارات برای پایان دادن به “گستاخی”، وزیر دفاع نیز در واکنش به استقرار جنگنده های فوق پیشرفته آمریکایی در ابوظبی، آن را “مضر” دانست. همزمان در ادامه تنش های دیپلماتیک از بازداشت سه ایرانی به اتهام تلاش برای ترور سفیر خاندان آل سعود در مصر و همچنین احتمال اقدام تلافی جویانه جمهوری اسلامی در مقابل کانادا خبر می رسد.

امارات از ادامه “گستاخی” خودداری کند. این درخواستی است که روز گذشته سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی مطرح کرد. رامین مهمانپرست که در محل وزارت خارجه در جمع خبرنگاران مواضع دیپلماتیک جمهوری اسلامی را بیان می کرد اظهار کرد: “اگر در برخی اظهارات ادعاها و مطالبی به صورت نسنجیده مطرح شود توصیه جدی می کنیم که خودداری کنند چون نمایندگان مجلس ایران به عنوان نمایندگان مردم ممکن است بر اثر ادامه برخی گستاخی ها تصمیماتی را در رابطه با همکاری با برخی کشورها داشته باشند.”

رابطه جمهوری اسلامی و امارات متحده  پس از سفر غیر منتظره دو هفته پیش محمود احمدی نژاد به جزیره ابوموسی متشنج شده است.  در همین ارتباط مهمانپرست بحث جزایر سه گانه را مربوط به “حاکمیت ملی” دانست و در دفاع از سفر محمود احمدی نژاد گفت :“سفر رئیس جمهور به ابوموسی در چارچوب اعمال حاکمیت ملی و سفر استانی صورت گرفت و اظهارات متفرقه و نسنجیده افراد دیگر درباره جزایر را نخواهیم پذیرفت.”

 

گفتگو بر سر یکی از جزایر

سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی گفته است فقط گفتگو درباره یکی از جزایر سه گانه مورد مناقشه را مفید می داند. مهمانپرست نگفته است  از میان سه جزیره ابوموسی تنب بزرگ و تنب کوچک، تهران به مذاکره بر سر کدام یک تمایل دارد. گفتنی است در سال 1971 بریتانیا در توافقی با آخرین شاه ایران، مالکیت ابوموسی را به طور مشترک به ایران و “شارجه” و مالکیت تنب ها را نیز مشترکا به ایران و “راس- الخیمه” واگذار کرد. از آن زمان ایران و امارات بر سر حق مالکیت این جزایر دچار اختلاف هستند.

 

اصرار نکنند

مهمانپرست دیروز حتی از مقامات اماراتی خواست “بیش از حد اصرار” نکنند چرا که به گفته وی این امر “ موجب تحریک عواطف مردم کشور ما می‌شود که شاید کنترل آن دشوار باشد. ”

برخی ناظران بر این باورند دولت که از سوی نیروهای سیاسی و شهروندان مخالف دولت ـ– جنبش سبزـ-  برآمده از انتخاباتی نامشروع  است می کوشد با پیش کشیدن مباحثی همچون دفاع از “تمامیت ارضی”، احساسات ملی شهروندان را تهییج کند تا فشارهای سیاسی بر خود را کاهش دهد.اما به اعتقاد آنان این سفر نه تنها به نفع ایران تمام نشده بلکه باعث افزایش تهدیدهای خارجی در منطقه هم شده است. به ویژه آنکه این هفته خبرگزاری های خارجی از استقرار چندین فروند جنگنده فوق پیشرفته F-22 در پایگاه الظفر در حوالی ابوظبی ( پایتخت امارات) خبر دادند.

این نخستین بار است که ایالات متحده این هواپیما ها را که  به نسل پنجم جنگنده های پنتاگون تعلق دارد برای استفاده در عملیات نظامی به پرواز در آورده است.

 

F-22 مضر است

دیروز اما زمانی که از رییس مرکز دیپلماسی عمومی وزارت خارجه در مورد ورود هواپیماهای F-22 آمریکایی به امارات پرسش شد وی از تامین امنیت منطقه به صورت “بومی” سخن گفت و تصریح کرد: “توسل به کشورهای خارجی و تجهیزات آنها نه تنها تامین کننده امنیت نخواهد بود بلکه امنیت منطقه را به خطر می اندازد.”

اظهاراتی که  تکرار مواضع سردار احمد وحیدی است؛ وزیر دفاع هم دو روز پیش در مصاحبه با شبکه ماهواره ای العالم ـ– متعلق به جمهوری اسلامی ـ– گفته بود: “کشورهای منطقه خودشان باید تامین کننده امنیت منطقه باشند و بومی سازی امنیت از مسیر همکاری بین کشورها می‌گذرد.”

البته سردار وحیدی صراحتا استقرار جنگنده های F-22 را در پایگاه اماراتی، اقدامی مضر توصیف کرده بود چرا که به اعتقاد وی “ امنیت منطقه را بهم می‌زند.”

به غیر از استقرار جنگنده های رادار گریز مذکور همزمان شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس نیز اوایل این هفته برگزاری مانور نظامی مشترکی را کلید زدند. مانوری که “پیام حمایت” عربستان سعودی، کویت، بحرین، قطر، و عمان از مواضع امارات متحده عربی در قبال جمهوری اسلامی را بیان می کرد.

مهمانپرست  به این رزمایش روی خوش نشان نداده و آن را “غیر بومی” خوانده  و افزوده است: “کشورهای منطقه باید به صورت یکپارچه به دنبال برقراری امنیت منطقه باشند. دخالت نیروهای خارجی امنیت منطقه را به خطر می‌اندازد. ”

 

اقدام دوباره برای کشتن سفیر عربستان

این مواضع در حالی بیان می شود که شاهزاده سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان سعودی هفته پیش از تمامی کشورهای حاشیه خلیج فارس خواست تا علیه جمهوری اسلامی “متحد” شوند؛ درخواستی که حالا به نظر می آید جدی تر نیز شده باشد چرا که روز گذشته سفارت عربستان سعودی در مصر از تلاش تهران برای کشتن سفیر آل سعود در قاهره خبر داد. اتهامی که جراید مصری نیز مهر تایید بر آن زده و از بازداشت سه تبعه ایران توسط نیروهای امنیتی مصر خبر داده اند.

 دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی همچون  موارد مشابه این اتهام  را رد کرده است. مهمانپرست در این ارتباط می گوید: “این گونه ادعاها اساس و پایه ای ندارند.” او معتقد است این اتهامات باعث “خوشحالی” اسرائیل و دامن زدن به “اختلافات بیشتر در منطقه” می شود.

از سال گذشته تاکنون این پنجمین بار است که تهران به تلاش برای کشتن دیپلمات های عربستانی یا اسرائیلی متهم می شود. پیشتر اعلام شده بود جمهوری اسلامی تلاش کرده است در واشنگتن سفیر آل سعود و در تفلیس، دهلی نو و بانکوک دیپلمات های اسرائیلی را از پای در آورد. تمام این تلاش ها البته ناکام مانده است.

 

پاسخ مناسب به کانادا

اما دیپلماسی تنش آلود جمهوری اسلامی تنها با کشورهای عربی، ایالات متحده و اسرائیل دنبال نمی شود. دیروز مهمانپرست همچنین از احتمال اقدامی تلافی جویانه در برابر دولت فدرال کانادا سخن گفت.

دو روز پس از آنکه سفارت کانادا در تهران با انتشار بیانیه ای از تعطیلی “ بخش صدور ویزای” این سفارتخانه به منظور کاهش هزینه ها خبر داد، سخنگوی وزارت خارجه گفته است: “اگر این اقدام در جهت مخالفت با منافع ملی ما باشد، پاسخ مناسبی دریافت خواهند کرد.”

سپهر روابط تهران – اتاوا به ویژه از سال 82 تیره و تار شد؛ زمانی که زهرا کاظمی، عکاس ایرانی-کانادایی، در مقابل زندان اوین بازداشت و زیر شکنجه و بر اثر اصابت جسمی سخت به سرش کشته شد. در آن زمان کانادا از جمهوری اسلامی خواسته بود با آمرین و عاملین این جنایت برخورد قضائی کند، اما اینک سعید مرتضوی- یکی از متهمان ردیف اول آن قتل- بر کرسی مدیرعاملی سازمان تامین اجتماعی در تهران تکیه زده است.