مهدی نوایی
”پرداخت تسهیلات بنگاه های اقتصادی زودبازده از ابتدای امسال متوقف شده است و بانک های عامل از پرداخت تسهیلات به متقاضیان خودداری می کنند.“
این آخرین خبری بود که وزیرکار دولت نهم در مصاحبه با خبرنگاران از “بنگاه های زود بازده” داد که زمانی محور همه شعارهای دولت احمدی نژاد راتشکیل می داد؛ شعاری که اکنون به همین راحتی خبر توقف آن اعلام شد.
توقف پرداخت تسهیلات به بنگاه های اقتصادی زودبازده پیش از این از سوی یکی از مسوولان وزارت کار و امور اجتماعی اعلام شد و سپس جهرمی، وزیر سابق کار در گفت و گو با خبرنگاران بر آن مهر تائید نهاد. گفته می شود وزارت کار هم اکنون در حال رایزنی با بانک مرکزی برای تعیین سقف تسهیلات بنگاه های اقتصادی زودبازده و ابلاغ آن به بانک هاست. تا به نتیجه رسیدن این رایزنی ها هم پرداخت تسهیلات بنگاه های اقتصادی زودبازده متوقف می شود.
معاون وزیر کار و امور اجتماعی در امور توسعه اشتغال در روزهای آخر سال گذشته اعلام کرد که سال۸۶، ۳۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات برای پرداخت به بنگاه های اقتصادی زودبازده پیش بینی شده است. بر اساس این طرح مقرر شده بود که امسال ۵۰ درصد از تسهیلات بانک های دولتی به بخش اشتغال و بخصوص توسعه بنگاه های اقتصادی کوچک و زودبازده اختصاص یابد.به دنبال این تصمیم گیری پر سرو صدا،صاحبان بنگاه های اقتصادی زود بازده به تشویق دولت و استانداری ها در استان های مختلف اقدام به سرمایه گذاری و صرف زمان کردند؛ اما گذشت زمان نشان داد که این سرمایه گذاری هانه تنها “زودبازده” نیستند که با خود بلا تکلیفی هم به دنبال می آورند. شاید به همین علت است که منابع خبری از توقف پرداخت این تسهیلات به عنوان یکی از دلایل طرح استعفای جهرمی از وزارت کار و امور اجتماعی یاد می کنند.
مانعی به نام استانداری
مدیر عامل یکی از بنگاه های اقتصادی زود بازده در گفت و گو با روز از مشکلات ایجاد این بنگاه اقتصادی چنین می گوید: “در مورد ارائه وام برای راه اندازی بنگاه های اقتصادی کوچک زودبازده علاوه بر بانک ها، گروه اشتغال استانداری و همچنین اداره کار و امور اجتماعی استان ها نیز برخی مشکلات و مانع تراشی هایی را برای افراد نیازمند فاقد شغل ایجاد کرده اند، به طوری که دریافت وام بسیار سخت شده است.“
وی که مایل نیست نامش برده شود، می افزاید: “در حال حاضر در استان تهران 6 تا 7 هزار متقاضی اشتغال و ایجاد بنگاه های کوچک اقتصادی زود بازده در نوبت هستند و در مورد آنان پرونده تشکیل و مراحل دریافت وام طی شده است. اما آنها برای تائید و دریافت وام از سوی اداره کار و امور اجتماعی استان، کارگروه اشتغال و همچنین بانک ها با مشکلاتی رو به رو شده اند که دریافت این وام را ناممکن کرده است.“
وی اضافه می کند: “در واقع برغم وعده های رئیس جمهور در مورد لزوم رشد بنگاه های اقتصادی زود بازده،در عمل معلوم شده که بانک ها منابع لازم برای ارائه تسهیلات با سود کم و مدت زمان بازپرداخت زیاد را ندارند و تنها مردم را سرگردان می کنند.“
مدیر کل کمیته امداد استان تهران نیز در همین ارتباط با تایید عدم پرداخت تسهیلات به بنگاه های زود بازده، در گفت و گو با ایسنا با اشاره به اینکه با شرایط سختی که ایجاد شده، افراد برای دریافت وام باید هفت خان رستم را طی کنند، می گوید: “مانع تراشی و اشکال تراشی که برای ارائه وام صورت می گیرد، مشکلات بسیاری را برای مردم ایجاد کرده است.“
وی ادامه می دهد: “از میان 9 هزار مورد غیرتحت پوششی که برای راه اندازی بنگاه های اقتصادی زود بازده به کمیته امداد مراجعه کرده اند، ما پس از بررسی و پالایش برای اطمینان از پایداری اشتغال آنان، در نهایت 4 هزار و 500 مورد را برای دریافت وام معرفی کردیم اما بانک ها برای ارائه وام به آنها مانع تراشی می کنند.“
مانع دیگر صندوق مهر رضا
یکی دیگر از دستاوردهای پرسرو صدای دولت نهم، تاسیس و راه اندازی صندوق مهرامام رضابود که برخلاف کلیه موسسات وصندوق های قرض الحسنه ومالی، زیرنظر مستقیم نهاد ریاست جمهوری وبا نظارت همین نهاد راه اندازی شد.این صندوق هم که بنا بود به حمایت از جوانان در زمینه اشتغال و ازدواج بپردازد، در کوتاه مدت اقدام به قطع تسهیلات بنگاه های اقتصادی زودبازده کرده است.
سعید یکی از جوانانی که برای گرفتن تسهیلات به صندوق مهر رضا مراجعه کرده در این خصوص می گوید: ”درهمان ابتدای کار تشکیل صندوق مهر رضا، طرح حمایت و اعطای تسهیلات به بنگاه های زودبازده دردستور کار این صندوق قرار گرفت. نحوه اعطای این تسهیلات این گونه بود که کلیه بنگاه های زود بازده فعال ازطرف اداره کار شهرستان ها، درخواست جدید نیروی بیکار می دادند وپس از بررسی و بازرسی های اولیه ازطرف اداره کار وتکمیل مدارک و مراحل مورد نیاز، پرونده به صندوق مهر رضا ارجاع می شد.“
وی می افزاید: “پس از تشکیل کار گروه های مربوطه دراستان ها و بخش طرح وسرمایه گذاری صندوق مهر رضا، باید مراحل بعد طی می شد. اما این روند دوره بسیار کوتاهی داشت وفقط تعداد محدودی توانستند از تسهیلات برخوردار شوند. بعد از چند ماه نیز دیگر نه تنها پرونده جدیدی پذیرفته نشد، بلکه پرونده های پذیرش شده هم به حالت معلق درآمد. درآن زمان صحبت از تمام شدن بودجه بود و اینکه صندوق مهر رضا پرداخت تسهیلات به پرونده های پذیرفته شده را از سال آینده پی خواهد گرفت؛ اما این اتفاق هنوز نیفتاده است.“