هدف نهایی، تضعیف قدرت لاریجانی

نویسنده
جلال یعقوبی

» برنامه ریزی برای تغییر رئیس مجلس

استیضاح وزیر علوم دولت روحانی و برکناری او، علاوه بر ناکامی دولت، به عنوان شکست علی لاریجانی، رئیس مجلس ایران نیز تلقی شد. گفته می شد که رایزنی های او با نمایندگان مجلس برای ابقای فرجی دانا، بی ثمر بوده است. به همین دلیل بود که حمید رسایی، نماینده نزدیک به جبهه پایداری که برنامه استیضاح را مدیریت کرده بودند، رو به دوربین خبرنگاران کاغذی را در دست گرفت که در آن نوشته شده بود: “دوپینگ لاریجانی اثر نکرد”

یک روز بعد از استیضاح، روزنامه وطن امروز تریبون راستگرایان افراطی، در گزارشی نوشت: “حمایت تلویحی علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی که این روزها تعامل ویژه‌ای با دولت روحانی پیدا کرده است نیز چندان غیرملموس نبود. این موضوع از عدم جمع‌بندی فراکسیون رهروان ولایت درباره فرجی‌دانا تا ممانعت وی از پخش کلیپ موردنظر یکی از موافقان استیضاح در حین نطق خود به خوبی قابل فهم بود اما آنچه در نهایت اتفاق افتاد فرجی‌دانا را در شرایط گارانتی لاریجانی قرار نداد.”

بعد از استیضاح گفته شد که لاریجانی دیگر توان مدیریت متحدان سابق خود را ندارد و جبهه پایداری موقعیت او را به اندازه کافی تضعیف کرده است.

در این ماه ها رقابت دیگری نیز در بین فراکسیونها مجلس برای معرفی نماینده قوه مقننه در هیات نظارت بر مطبوعات در جریان بود. نماینده سابق مجلس در این هیات علی مطهری بود و کمیسیون فرهنگی که دراختیار نمایندگان تندرو و نزدیک به جبهه پایداری است، با توجه به مواضع مطهری در این سالها، حاضر نبودند که بار دیگر او را معرفی کنند. آنان دو نماینده تندرو را برای انتخاب به مجلس معرفی کردند، لیکن علی لاریجانی حاضر به پذیرش این تصمیم نبود. او تاکید داشت که کمیسیون فرهنگی مجلس باید نمایندگانی با گرایشهای مختلف را به مجلس معرفی کنند. این ماجرا به رویارویی دیگری میان لاریجانی و رقیبان او تبدیل شده است.

چند روز بعد از استیضاح، علی لاریجانی موضوع انتخاب نماینده قوه مقننه در هیات نظارت بر مطبوعات را به رای گیری استمزاجی از نمایندگان گذاشت. هدف او آن بود که کمیسیون فرهنگی را مجبور به معرفی کاندیداهای دیگری برای عضویت در این هیات کند. گرچه صد تن از نمایندگان از خواسته کمیسیون فرهنگی مجلس حمایت کردند، اما تعداد مخالفان و رای های ممتنع آنقدر بود که اینبار نظر علی لاریجانی پیروز شد. به همین دلیل بود که برخی نمایندگان تندرو لاریجانی را به دیکتاتوری متهم کردند.

روز بعد، علی مطهری در یادداشتی که روزنامه شرق منتشر کرد، نوشت: “تضعیف آقای لاریجانی یک هدف کلی برای تندروهای مجلس است که به هر بهانه‌ای حمله‌ای را تدارک می‌بینند و این در ماجرای برهم‌زدن سخنرانی ایشان در قم و جلسه علنی روز گذشته و مانند اینها قابل مشاهده است.” او اضافه کرده بود: “تجربه نشان داده که این گروه همچنان به دنبال تنش و حاشیه‌سازی خواهد بود. راهکار مواجهه با آنها این است که نمایندگان معتدل که تعداد آنها کم نیست، انسجام بیشتری داشته باشند و فرصت عرض‌اندام به این افراد را ندهند.”

روزنامه دولتی ایران نیز در یادداشتی با عنوان “روز ناخوشایند پارلمان” نوشته بود: “شاید علی لاریجانی، این بار نام واقعی نباشد؛ نامی مستعار باشد که با دیکتاتور خواندنش، بی‌درنگ هر مدیر اعتدال‌گرای ارشدی هم به این ناسزا متصف شود. بعید نیست که مخاطب توهین «دیکتاتور» این بار نه شخصیت حقیقی علی لاریجانی بلکه شخصیت حقوقی او به عنوان رئیس معتدل پارلمان باشد. به این اعتبار، تندروها تصمیم گرفته‌اند هر مدیر معتدلی را به عارضه عصبانیت دچار کنند و به جای آن که با رئیس، در زمین ادبیات اعتدالی دهان به دهان شوند، او را به زمین ادبیات افراط بکشانند تا جوانه اعتدال و میانه‌روی پا نگیرد یا اگر گرفت، شکوفه نکند یا اگر شکوفه کرد، به بار ننشیند.” روزنامه ایران در ادامه یادداشت خود لیستی ار افراد معتدل را هم ارائه کرده بود: “دور از احتمال نیست که فردا تندروها گریبان ظریف را از دولت، گریبان فیروزآبادی را از نظامیان، گریبان هاشمی را از مجمع، گریبان مراجع را از حوزه‌ها بگیرند و تعابیر تندی از جنس همان توهین‌ها نثارشان کنند به جرم آن که به اعتدال لبخند زده‌اند و میانه‌روی را به جای تندروی نشانده‌اند. اشتهای اهل افراط در حذف مانند اشتهای‌شان در توهین است: بی‌مرز و بی‌محابا.”

در این میان حملات راستگرایان افراطی به علی لاریجانی افزایش یافت. آنان لاریجانی را به رفتار فراقانونی متهم کردند.

در همین حال روزنامه آرمان، در گزارشی از احتمال شکل‌گیری ائتلاف نانوشته اصلاح‌طلبان با لاریجانی خبر داد و نوشت: “دست دوستی اصلاح‌طلبان به سمت لاریجانی دراز خواهد شد؟ آیا این دست به گرمی فشرده می‌شود یا اینکه با نگاهی و تکان سری فدای مصلحت خواهد شد؛ مصلحتی که گویا ظرف چندین سال افراد زیادی از دو طیف میانه‌رو و اصلاحات کنار گذارده است.” این روزنامه پیش بینی کرده بود: “با توجه به آنچه بر لاریجانی گذشت و می‌گذرد وهجمه‌های بی‌امان تندروها به نظر می‌رسد درد مشترک در آینده نزدیک جریان اصلاح‌طلبی را به لاریجانی نزدیک خواهد کرد چراکه هر دو می‌دانند ائتلاف قوی تنها راه مهار افراطی‌گری است. “

همان روزها بود که اظهارات محمد عطریانفر هم در حمایت از لاریجانی منتشر شد. او گفته بود: “به نظر من نه تنها لاریجانی و همفکرانشان باید وارد مجلس شوند، بلکه اصلاح‌طلبان باید تلاش کنند اگر وی در جایگاه ریاست مجلس هم قرار گرفت با او همراه باشند.”

در حالی که اعتدال گرایان علی لاریجانی را هم به خود پیوند زده بودند، روزنامه کیهان در گزارشی با عنوان “بازی تاکتیکی افراطیون با رئیس مجلس” ضمن یادآوری اینکه “ لاریجانی در دوره مدیریت صدا و سیما مورد حملات شدید اصلاح‌طلبان” بوده است، نوشت: “تشکیل دولت جدید موجب دودستگی‌هایی در فراکسیون رهروان شد. به نحوی که برخی حامیان دولت توقع داشتند فراکسیون دربست در اختیار دولت قرار گیرد اما در مقابل طیف بیشتری نگاه اصولگرایانه دارند و هم‌پوشانی بیشتری با دیگر اصولگرایان نشان می‌دهند. لاریجانی در میان دو طیف و در مسائلی نظیر استیضاح و نیز انتخاب نماینده عضو هیئت نظارت بر مطبوعات رفتاری از خود بروز داده که توجه کسانی چون عطریانفر را جلب کرده است. در عین حال اظهار حمایت افراطیون مدعی اصلاح‌طلبی بیش از آن که نگاه استراتژیک باشد، رویکردی تاکتیکی با هدف اختلاف‌افکنی میان اصولگرایان است. “

بعد از استیضاح فرجی دانا، اخباری از احتمال تشکیل فراکسیون حامیان اعتدال نیز منتشر شده بود که توسط نمایندگان نزدیک به دولت تکذیب شد. آنان این اخبار را ساخته و پرداخته جبهه پایداری می دانستند که هدف آن ایجاد شکاف در میان متحدان علی لاریجانی است.

علی مطهری به خبرگزاری رسمی مجلس گفته بود: “قطعا در صورت رسیدن به تصمیم، با افراد مختلف خصوصا جناب آقای لاریجانی مشورت می‌کنیم.” او تاکید داشت: “عده‌ای می‌خواهند در فراکسیون رهروان تفرقه ایجاد کنند و به طور کلی هدفشان تضعیف رئیس مجلس است و از هر بهانه ای برای رسیدن به این هدف استفاده می‌کنند. اتفاقات امروز مجلس و انتشار این خبر هر دو در یک راستاست و آن تلاش برای تضعیف رئیس مجلس است. اگر قرار باشد فراکسیون جدیدی تشکیل شود افراد موسس خودشان مصاحبه می‌کنند، چه نیازی است که دزدکی خبری بدون ذکر منبع خبر منتشر شود. “

در حالی که کمتر از سه ماه از انتخاب دوباره لاریجانی به ریاست مجلس می گذرد، برخی منابع خبری هدف تلاش نمایندگان تندرو مجلس از تضعیف جایگاه لاریجانی را، بازپس گیری جایگاه ریاست مجلس و برآمدن دوباره حداد عادل در سال آخر کار مجلس می دانند.

خبرگزاری آریا که به جمعیت موتلفه نزدیک است، طی گزارشی از “نقشه حامیان حداد عادل برای صندلی علی لاریجانی” خبر داده و در گزارشی آورده است: “فارغ از آنچه که جبهه پایداری انجام می دهد اکنون طیف نزدیک به غلامعلی حداد عادل در یک نسخه جدید تجویزشده به دنبال فروپاشی درونی فراکسیون رهروان ولایت است و کاتالیزور این نسخه هم کمک به ایجاد فراکسیون حامیان دولت است. پروژه ای که هدف نهایی اش تضعیف قدرت علی لاریجانی و پایان دوران ریاست او بر مجلس شورای اسلامی است. اتفاقی که می تواند نقشی مهم در معادلات انتخاباتی مجلس دهم داشته باشد. “