ازدواج موقت یا آدرس عوضی به ملت؟

امید معماریان
امید معماریان

po_memarian_01.jpg

طرح مجدد داستان “ازدواج موقت” ازسوی وزیرکشور، درست هنگامی که نیروهای تحت امر وی درخیابان های شهر، بر پوشش زنان ودختران وپسران خرده می گیرند و آداب ومناسبتات دیگری را ازآنها طلب می کنند، درخورتامل است. وزیر سیاسی ترین وزارتخانه کشور که هنوز ازدستگیری فعالانی که درتجمعی مسالمت آمیز خواستار تغییر قوانین تبعیض آمیزبرعلیه زنان بوده اند، فارغ نشده البته نگفته که چنین راه حلی از چه مجرای کارشناسی وبا حضور چه بخش هایی ازمردم که تجلی آنها درسازمان های غیردولتی متخصص و دانشگاه هاست، گذشته است؟ پورمحمدی درسخنانی گفته است: “ مگر امکان دارد که اسلام نسبت به جوان 15 ساله ای که خداوند شهوت را در وجود او قرار داده، بی تفاوت باشد؟ در جامعه ما میان پسر و دختر ارتباط وجود دارد آیا باید از کنار این مساله چشم بسته بگذریم؟ ما اگر نخواهیم برای پاسخگویی به نیاز جنسی جوانان راه حل عملی ارائه دهیم باید منتظر تخلفات و تبعات فراگیر این مشکل باشیم.” دراین خصوص چند نکته قابل تامل است:

1- طی سالهای گذشته بارها موضوع برخورد منطقی با نیازهای جامعه جوان ایرانی به مسئولان گوشزدشده است. بارها درخصوص ناکارایی سختگیری های اجتماعی، ممنوعیت ها و مقرراتی که دائما ازسوی مردم شکسته می شود، هشدار داده شده است. اما تا عوارض پدیده ای به عریان ترین شکل خود تارو پود جامعه را به خطر نیاندازد، سیاستگذاران جامعه اسلامی، از تلاش برای اعمال “سعی وخطا” در سیاست های ناآزموده خود باز داشته نمی شوند. نمونه چنین سیاست هایی را می توان طی سالهای گذشته به کرات سراغ گرفت. صرف نظر ازآنکه راه حل مشکلات جامعه جوانی که مفر اندک و پرخطری برای رابطه باغیرهمجنس دارد چیست، ازسخن وزیرکشور می توان چنین نتیجه گرفت که مشکلاتی که هم اکنون درحوزه جوانی با آن مواجه هستیم، به هیچ عنوان قابل پنهان کردن نیست. تا پیش ازاین هم نبود، اما درحال حاضر آنچنان تبعات چند جانبه وپیچیده ای پیدا کرده که حتی امنیتی ترین وزیر کابینه را به طرح آنچه زمانی “راه حل های لیبرالی” نامیده می شد، وادارکرده است. آقای وزیرخوب است بگویند وضعیت موجود نتیجه چه سیاست هایی است وچه کسانی و یا چه رویکردهایی بحران های یاد شده را شکل داده اند؟

2- اما مساله اینجاست که با آنکه مسئولین می دانند، سیاست های اجتماعی شان طی سالهای گذشته تبعات وخیمی را برای نسل جوان کشوربه همراه آورده است، درمواجهه با آن باردیگر روش های ناآزموده دیگری را مطرح می سازند. درواقع به جای آنکه مقامات دولتی، با طرح مسائلی که هم اکنون با آن مواجه هستند دررسانه ها وجراید بخواهند با کمک مشاورین، متخصصین وسازمان های غیردولتی مرتبط به یافتن راه های مواجهه با مشکلات ویا بحران های احتمالی اقدام کنند، ناگهان از آستین های خود راه حلی بیرون می آورند که دراینکه بتواند دراین حوزه راهگشای حل مسائل باشند، تردید های جدی وجود دارد. درواقع “ازدواج موقت” سهل ترین، سبک ترین، ساده اندیش ترین طرز برخورد با مسائلی است که هم اکنون در درون جامعه ایرانی عمق یافته و نه تنها به دلیل مشکل دراطفای هیجان جنسی ، بلکه ناشی از مجموعه ای ازسیاست های نادرست و هزینه زای اجتماعی است که تاوقتی وجود دارد، آسیاب به همین منوال خواهد چرخید.

3- شگفت انگیزآنکه، وزارت کشورو دستگاه های مرتبط، در حالی از مزایای ازدواج موقت سخن می گویند، که درحال حاضر حق وحقوق زنها در ازدواج دائم نیزرعایت نمی شود، چه برسد به آن سامان نیم بندی که درازدواج موقت حاکم است و پیش زمینه فرهنگی نامناسبی که نسبت به آن وجود دارد. به نحوی که بسیاری حاضرند پیه روابط خارج از ازدواج را به تن بمالند، اما عنوان “صیغه” و”ازدواج موقت” را برخود تحمل نکنند. وقتی حقوق زنان با صدها وهزارها سکه مهریه و دیگر تضمین های احتمالی رعایت نمی شود واز محیط خانه تا دادگاه گرفته تا عرصه قانون، دستشان دربرابر مردان کوتاه می باشد، چگونه وزیر کشور بی مهابا از “ازدواج موقت” به عنوان راه حلی برای حل مساله “ ارضای میل جنسی جوانان” سخن می گویند؟ عدم وجود زیرساخت های حقوقی مناسب درازدواج که توسط قوانین تبعیض آمیز وفرهنگ مردسالارنه ای که درجای جای جامعه توسط نهادهای تبلیغی وارشادی به آن دامن زده می شود، پیشاپیش معلوم است که با قربانی کردن زنان گره خورده است وآبی با آن گرم نمی شود.

4- آقای وزیر کشوربهتر ودیگر مسئولین کشور دولت مهرورز که عملا بی مهریشان نسبت به جامعه زنان تمامی ندارد و حتی خواست منطقی ومسالمت آمیز آنها را برای تغییر قوانین تبعیض آمیزضد زن با سرکوب ودستگیری وتهدید دمادم پاسخ می دهند، چه نگاهی به زنان ومردان جامعه ایرانی دارند که اینچنین سراسمیه دست درکیسه می کنند واز “ازدواج موقت” به عنوان “یک راه حل” سخن می گویند؟ نگاه جنسیت زده مردانه به حل مسائل کشور و ساده اندیشی درارائه راه حل برای پیچیده ترین مسائلی که طی دهه های گذشته یکی از عمیق ترین مسائل زیرپوستی جامعه بوده است، نشان دهنده چیست؟ آقای وزیرکشور، خوب است، با همان زنانی که دستگیر کردند وبه زندان انداختند وبدش هم نمی آمد فیلمی، نواری پرمی کردند تا نشان دهند که با بیگانگان درتماس هستند وچنین وچنان، تماس بگیرند و درجلسه ای صادقانه ازآنها بخواهد که بگویند نظرشان درخصوص مسائلی که یک شبه دراین مملکت درست نشده که با سخنرانی مشعشع وی ازبین برود، چیست؟ زنان آنگاه خواهند گفت که مجازکردن کردن صیغه واندیشیدن تنها به اسلامی کردن اطفای شهوت شهروندان، مشکلی را حل نمی کند. اگرچه ممکن است زندگی برای بعضی ها شیرین شود، اما قطعا ازتبعات چنین ساده اندیشی، نهاد خانواده وجامعه هزینه های دیگری را خواهد پرداخت. آقای وزیر ودوستانشان درنهادهای موزای وغیرموازی امنیتی طی ماه های گذشته عملا درکار سرکوب کسانی بوده اند که اگر قرارباشد کلیدی برای حل معماهای پیچیده حوزه زنان وجوانان یافته شود، هم آنجا باید به جستجو رفت. ایشان که از جسارت برای جا انداختن ازدواج موقت سخن گفته اند، خوب است جسارت را درحوزه گفت وگو بازنان و یافتن راه حل مشکلات جامعه با استفاده از توان مردم – بخوانید فعالان حوزه زنان- بیابند.

5- مساله اینجاست که با توجه به سیاست های اقتصادی نا بسامانی که طی سالهای گذشته درجریان بوده - و پرواضح است ر دو سالی که از دولت آقای احمدی نژاد می گذردگلی به سرآن زده نشده - تهیه مسکن و یافتن شغل برای جوانان ایرانی دشوارتر ازپیش شده است. با نرخ های موجود درخصوص اشتغال زایی و همچنین رقم های سرسام آوری که از افزایش قیمت مسکن واجاره ورهن درتهران وشهرهای دیگر به گوش می رسد، شوک آور نخواهد بود که انتظار داشته باشیم بسیاری ازجوانان قید ازدواج را زده باشند. آنگاه جامعه می ماند، با میلیون ها نفری که باید ازآغاز سنین بلوغ تا آخرین سالهای دهه سی زندگی خود را درجامعه ای سرکنند که همه ما می دانیم روابط طبیعی زن ومرد را درچه چارچوب های غیرانسانی ای محصور کرده و هر روز برای رهایی از تبعات سیاست های غلطی که برجامعه حکفرما کرده، طرحی نو درمی اندازد که نه تنها مشکلی حل نمی کند، مشکلات دیگری را به آنچه ازپیش بوده اضافه می کند.


6- سخن آخر آنکه، وزیر کشور علاقه مند به طرح ازداوج موقت –که در میان همکیشان ایشان البته نه طرحی جدید که سنتی باسابقه به شمار می رود- خوب است بگویند اساسا چه اتفاقی افتاد که ایشان به عنوان وزیر کشور ومسئول امنیت داخلی، ناگهان به فکر اطفای شهوت جوانان افتادند؟ خوب است روشن کنند که بین امنیت اجتماعی وشهری وفلان وبهمان وموضوع پاسخگویی به عریزه ای که وقتی به مردم می رسد “حیوانی” می شود، چه رابطه ای برقراراست؟ آیا غیرازاین است که وقتی فشارهای اقتصادی گرده های خانواده های بسیاری را فشار می دهد، برادران حلال مشکلات به این فکر می افتند تا با سخنانی نخ نما شده از تمایل خود به برخی آسان گیریها درفضای اجتماعی خبردهند؟ ولی، ماجرا آنجاست که از آن سالها که چنین تدابیری درجامعه با واکنشی مثبت مواجه می شد سالها گذشته است. درواقع آقای پورمحمدی وسرداران همراهشان برای ارائه چنین سخن هایی، دیر به وزارت کشور آمده اند. هم اکنون زنان ومردان جوان ایرانی آگاه تر و هوشیارتر ازآن هستند که با حرف های آقای وزیر ذوق کنند وگمان کنند تغییری ژنتیکی در سیاسگذاران اجتماعی کشور پدید آمده است. آنچه که می ماند حس نامطبوعی از بی برنامگی، استیصال ودوری ازمردم مسئولین کشور است که نه تنها با ارائه سبک ترین وسخیف ترین برداشت ها نسبت به مسائلی که جامعه با آنها روبروست موجب رنجش خاطر می شوند، بلکه با نادیده گرفتن امکانات ومنابع انسانی و دلهای پاکی که برای حل بحران های جامعه بی تابی می کنند - اما دمادم نادیده گرفته می شوند - فرصت های محدودی که برای برطرف کردن نا بسامانی های عمده ای که روزی بسیارقابل حل به نظر می رسید را به باد می دهند وجامعه را دربرابر بحران های اجتماعی بی پناه می گذارند.

7- آقای وزیرکشور، پیام را گرفته اید، بحرانی که به آن اشاره می کنید وجود دارد. دلایل وریشه ها وتبعاتش هم مشخص است. اما لطفا آدرس عوضی به مردم ندهید.