یک روز پس از انتقادات صریح اکبر هاشمی رفسنجانی از سیاست های دولت در زمینه مسائل خارجی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در سخنان جداگانه ای تاکید کرد که قصد “دعوا و درگیری” ندارد زیرا “تشنج و اختلاف” در شرایط کنونی را “مضر به حال نظام و کشور” می داند.
هاشمی رفسنجانی روز گذشته در دیدار با اعضای “انجمن فرهنگ و سیاست” دانشگاه شیراز، گفت که همواره سعی کرده مسائل را تا حد توان با “رایزنی و گفتگو” با آیت الله خامنه ای و “تأثیرگذاران نظام” حل کند و بر فضای “التهاب و درگیری” نیفزاید.
او همچنین با تاکید بر وجود “اختلاف سلیقه” میان خود با رهبر جمهوری اسلامی گفت که خود را “در نهایت تابع نظر” آیت الله خامنه ای می داند.
سخنان اکبر هاشمی رفسنجانی در دیدار با دانشجویان دانشگاه شیراز پس از آن منتشر می شود که او در گفت و گو با سایت “دیپلماسی ایرانی” که دو روز پیش منتشر شد، سیاست خارجی و دیپلماسی دولت محمود احمدی نژاد را به باد انتقاد گرفت.
او در آن مصاحبه “رویه فعلی” در سیاست خارجی کشور را “مطلوب” ندانست و گفت در دوره ریاست جمهوری‌اش قصد نزدیکی با آمریکا را داشته اما آیت‌الله خامنه‌ای با این موضوع مخالفت کرده است.
هاشمی همچنین گفت که “سیاست‌های دولت نهم و دهم به تیرگی روابط ایران در سطح منطقه و جهان انجامیده است.”
دو موضع گیری پیاپی در حوزه سیاست داخلی و خارجی جمهوری اسلامی از سوی هاشمی رفسنجانی در دو روز گذشته در شرایطی مطرح می شود که او چند ماه پیش و تحت فشار روحانیون حامی حکومت و دولت که اکثریت این مجلس را تشکیل می دهند، صندلی ریاست را به محمدرضا مهدوی کنی تحویل داد. هاشمی اکنون ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را بر عهده دارد.
او که کماکان از مخالفان اصلی احمدی نژاد است، در نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در سال 1384 همراه با وی به دور دوم انتخابات رفت و در آنجا مغلوب شد.
تشبیه مجدد احمدی نژاد به بنی صدر
هاشمی در دو سال گذشته و به دنبال وقایع پیش و پس از انتخابات ریاست جمهوری در سال 1388 به علت مخالفت با ریاست جمهوری احمدی نژاد و قبول نکردن رسمی پیروزی او در آن انتخابات علیرغم نظر آیت الله خامنه ای، با فشارهای گسترده طرفداران رهبر جمهوری اسلامی مواجه بوده است.
او در این مدت با تاکید بر آنچه قانون شکنی های مکرر احمدی نژاد و دولت او و نیز عدم تبعیت رئیس جمهور از ولی فقیه می خواند، بر مشابهت رفتار احمدی نژاد با بنی صدر تاکید داشته است.
ابوالحسن بنی صدر اولین رئیس جمهور پس از انقلاب اسلامی بود که در بهمن ماه 1358 با آرای اکثریت قاطع مردم ایران به این سمت انتخاب شد و در خرداد 1360 و در پی اختلاف با اعضای حزب حاکم وقت (حزب جمهوری اسلامی) و آیت الله خمینی، به علت “عدم کفایت سیاسی” توسط مجلس از سمت خود برکنار شد.
تاکید مکرر هاشمی رفسنجانی بر مشابهت رفتارهای احمدی نژاد و بنی صدر در حالی ادامه دارد که آیت الله خامنه ای در خطبه های نماز جمعه 29 خرداد 1388 یک هفته پس از برگزاری انتخابات دهم ریاست جمهوری با اشاره به اختلافات میان هاشمی رفسنجانی و محمود احمدی نژاد تصریح کرده بود که نظرات رئیس دولت به نظر او نزدیک تر است.
با وجود این به دنبال بروز مسائلی مانند خودداری یک هفته ای احمدی نژاد از برکناری اسفندیار رحیم مشایی از سمت معاون اولی خود به رغم دستور صریح آیت الله خامنه ای و عدم پذیرش علنی و رسمی ابقای حیدر مصلحی در سمت وزارت اطلاعات پس از برکناری باز بر خلاف دستور رهبر جمهوری اسلامی، مدتی است که آیت الله خامنه ای مانند گذشته از دولت احمدی نژاد حمایت نمی کند.
هاشمی رفسنجانی در جریان سخنان روز گذشته خود نیز بار دیگر بر مشابهت میان رفتار احمدی نژاد با بنی صدر تاکید کرد.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در پاسخ به پرسش یکی از دانشجویان مبنی بر اینکه چه شرایطی منجر به رأی عدم کفایت سیاسی مجلس به بنی‌صدر شد، مهمترین دلیل این امر را “ایستادگی او در مقابل قانون و رهنمودهای حضرت امام” دانست.
به گفته او، بنی‌صدر علیرغم تأکیدات آیت الله خمینی “مجلس را در رأس امور نمی‌دانست” و “اختیارات فوق قانون طلب می‌کرد” به‌گونه‌ای که در اواخر ریاست جمهوری او، گاهی قوانین برای اجرا توسط رئیس مجلس ابلاغ می‌شد.
سخنانی که اشاره مستقیمی به رفتار و گفتار احمدی نژاد و برخی از اعضای دولت او در ماه های گذشته است که بارها بر خلاف تصریح بنیانگذار جمهوری اسلامی، مجلس را در راس امور ندانسته و خواستار اختیاراتی بیشتر از قوانین کنونی برای رئیس جمهور شده اند.
همچنین در ماه های گذشته، بسیاری از قوانین مصوب مجلس و مورد تایید شورای نگهبان به دلیل خودداری احمدی نژاد از ابلاغ رسمی آنها توسط علی لاریجانی، رئیس مجلس ابلاغ شده اند.
پیشنهادات جدید هاشمی
هاشمی رفسنجانی در پاسخ به پرسش دانشجوی دیگری درباره راه های خروج کشور از وضع سیاسی کنونی، “انزوای جریان های افراطی و تندرو و به حاشیه راندن آنان را گام اول ایجاد تغییر و تحولات مثبت در جامعه” خواند.
او تأکید کرد که در وضعیت کنونی بدیلی برای نظام جمهوری اسلامی مبتنی بر ولایت فقیه و نیز شخص آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان ولی فقیه در کشور نمی‌شناسد.
هاشمی گفت: “معتقدم اعتماد متقابل میان مردم، فعالان سیاسی و رسانه‌ای با نظام کارگشا و حلال مشکلات خواهد بود و در گام‌های بعدی برگزاری انتخابات آزاد مجلس و ریاست جمهوری با حضور واقعی تمامی جناح‌ها و گروه‌های دلسوز و معتقد به نظام و قانون اساسی می‌تواند به خروج از اوضاع کنونی کمک کند.”
او پیش از این و در جریان آخرین نماز جمعه ای که به عنوان امام جمعه تهران در 26 تیر 1388 ایراد کرد، خواستار روشن شدن ابهامات عمومی درباره نتیجه انتخابات، آزادی زندانیان پس از انتخابات، دلجویی از آسیب دیدگان حوادث و ایجاد فضای باز برای فعالیت رسانه ها شده بود.
هاشمی همچنین از عملکرد صداوسیما انتقاد کرد و گفت از فرصت رهبری به شورای نگهبان برای بررسی شکایات به خوبی استفاده نشد.
رئیس مجمع تشخیص مصحلت نظام در دیدار با دانشجویان شیراز، اصلاح سیستم اداره کشور و قوانین معیوب را گام‌های میان‌مدت و بلندمدت برای افزایش کارآمدی نظام و توسعه سیاسی و اقتصادی کشور خواند و تصریح کرد: “با حسن‌نیتی که در مقام معظم رهبری سراغ دارم، انشاءالله فضای کشور به سوی وحدت، همبستگی و تألیف قلوب پیش خواهد رفت، چرا که این کار تنها از عهده ایشان برمی‌آید.”
او در ادامه بسته شدن فضای پرسش و انتقاد را به نفع کشور ندانست و افزود: “باید اجازه داد بخصوص در مقطع کنونی جوانان، دانشجویان و آحاد مردم پرسش‌های خود را مطرح و پاسخ‌های مناسب و منطقی دریافت کنند، چرا که اگر این سؤالات از سوی ما پاسخ مناسب دریافت نکند، جواب خود را از منابعی دریافت خواهند کرد که احتمال انحراف نیز در آن وجود دارد.”
هاشمی در عین حال تاکید کرد: “هیچ‌گاه بخصوص در تحولات و حوادث اخیر کشور سکوت نکرده و همواره حرفم را زده و می‌زنم، اما بنای دعوا و تشدید اختلاف ندارم.”
