احمد خرم، وزیر راه و ترابری سابق طی گفتگویی، انتقادات جدیدی به فعالیتهای اقتصادی نهادهای نظامی وارد کرد. او با بیان اینکه ۷۰ الی ۸۰ درصد پروژههای بزرگ کشور در دست دستگاههای حاکمیتی است، گفت: “قرار نبود دستگاههای حاکمیتی و دولتی بر پروژههایی که بخش خصوصی توان ساخت آن را دارد، مسلط شوند.”
او در گفتگو با خبرگزاری ایلنا، ضمن تاکید بر اینکه واگذاری پروژهها به دستگاه نظامی کشور موجب “نظامی کردن فرودگاه، بنادر و راه آهن” و “مسلط کردن این نهادها بر امور وزارتخانهها” است، گفت: “همین حضور یک نهاد نظامی در یکی از بنادر باعث شد که این بندر مشمول تحریم شود و سالها نتوانیم از فرصتها و درآمدهای این بندر استفاده کنیم.”
احمد خرم همچنین اضافه کرد: “در بندی از اصل قانون اساسی آماده است که نیروهای مسلح در زمان صلح به سازندگی کمک کنند. اما این بند از قانون، امروز به این تبدیل شده که نیروهای مسلح در زمان صلح به شرکت خاورمیانه تبدیل شدهاند و این دقیقا نقض فرض قانون است. این بند از قانون به این دلیل بود که دستگاههای نظامی؛ ماشینآلات و نیروی انسانی وظیفه در اختیار دارد و میتواند پروژههای عمرانی را با هزینه کمتر انجام دهد، البته پروژههایی که بخش خصوصی توان ساخت آن را ندارد.”
این سخنان، جدیدترین انتقاداتی است که در ماههای اخیر در مورد نحوه فعالیتهای اقتصادی نظامیان در ایران منتشر شده است.
سایت صالحین، وابسته به سازمان بسیج چند روز پیش اظهارات سرتیپ پاسدار محمدرضا نقدی رییس سازمان بسیج مستضعفین را منتشر کرد که در پاسخ به پرسش یکی از بسیجیان درباره فعالیتهای اقتصادی سپاه و پرداخت یا عدم پرداخت مالیات توسط آنها گفته بود: “نسبت دادن عدم پرداخت به نیروهای مسلح دروغ محض است. مشکل این است که بعضی از افراد با رسانههای صهیونیستی در کوبیدن سپاه و بسیج تقسیم کار کردهاند، نصف مسئله را اینها میگویند و اسمی از سپاه و بسیج نمیبرند وقتی از آنها انتقاد کنیم میگویند منظورمان سپاه و بسیج نبود. ولی شب رسانههای صهیونیستی جملات آنها را تکمیل میکنند و کلمات سپاه و بسیج را به آن اضافه میکنند.”
کنایه رئیس سازمان بسیج به سخنان حسن روحانی بود که در ماههای اخیر چند بار از “سلمان و ابوذر”هایی سخن گفته که فعالیت اقتصادی میکنند و قدرت و اسلحه و رسانه دارند و فاسد هم شدهاند.
روحانی هفدهم آذرماه گذشته در همایش ملی ارتقای سلامت اداری و مبارزه با فساد گفته بود: “باید تجمیع قدرت را از بین ببریم. با تجمیع یک قدرت در نهاد فساد درست میشود؛ اگر تفنگ، پول، قدرت، روزنامه، سایت و تبلیغات در یک جا جمع شد حتما فساد است؛ دنیا عقلش رسیده که قدرتها را تفکیک کرده است.” او همچنین کنایه زده بود که “اگر تفنگ، روزنامه، قدرت و خبرگزاری را همه در یک نهاد جمع کردیم ابوذر و سلمان هم باشد فاسد میشود. اینها اشکالآفرین است و تجمیع قدرت در یک جا فساد است؛ چرا قوای سهگانه درست شد؟ یک دولتی درست میکردید که خودش قانون وضع کند و اجرا کند.”
حسن روحانی در اوایل دیماه و در اولین کنفرانس اقتصاد ایران هم بار دیگر سراغ سلمان و ابوذر رفت و گفت: “اقتصاد در کشور با انحصار پیشرفت نمیکند و اگر موضوعی منحصر در دست گروه خاصی باشد فساد ایجاد میشود حتی اگر سلمان و ابوذر باشد. اقتصاد باید از رانت نجات پیدا کند و همه دستگاههای دولتی فعالیت اقتصادیشان به صورت شفاف بیان شود. یعنی همه مردم باهم از آمار و ارقام و طرحهای اقتصادی در یک لحظه باخبر شوند، چون اینجا پسرخاله و پسرعمه نداریم.”
هر چند که سرلشکر محمدعلی جعفری اعلام کرد که از روحانی سوال شده و او اطمینان داده که منظورش سپاه پاسداران نبوده است، اما کسی این تکذیبیه را جدی نگرفت.
بعد از آن بود که در سایت خبرآنلاین یادداشتی خبرساز منتشر شد که از سلمان و ابوذر مورد نظر حسن روحانی، رمز گشایی کرده بود. در این یادداشت که به سرعت از سایت خبرآنلاین حذف شد، آمده بود: “اینبار هم همچون رئیس جمهور سابق که مصداق برادران قاچاقچی را مشخص نکرد. هیچکس توضیح نداد این مشخصات با چه نهاد دیگری قابلیت تطبیق دارد؟”
نویسنده سپس با اشاره به سوابق سپاه پاسداران و بسیج در ابتدای انقلاب و دفاع از آن موارد، به انتقاد از فعالیتهای اقتصادی و سپس سیاسی سپاه پرداخته و نوشته بود: “دوره دولت نهم و دهم مصادف شد با نظامیسازی اقتصاد کشور تحت عنوان خصوصی سازی، واگذاری شرکتهای بزرگ دولتی از مخابرات گرفته تا صنایع معدنی و نفتی، حمل و نقل و خدمات به شرکتهایی که به نحوی وابسته به نهادهای نظامی یا انتظامی و یا امنیتی بودند. این شرکتها که اینک خصولتی نامیده میشوند در جای جای اقتصاد کشور نقش پر رنگی دارند و برآورد میشود سرمایهای معادل دهها بلکه صدها میلیارد دلار در دولت نهم و دهم و در بستر دور زدن تحریمهای بانک مرکزی به این نهادها و یا شرکتهای وابسته از قبیل تعاونیهای بازنشستگان آنها تزریق شده باشد.”
نویسنده یادداشت اضافه کرده بود: “متاسفانه برخی مسئولین این نهاد انقلابی با این استدلال که وظیفه سپاه، پاسداری از انقلاب از هر نوع خطر (نظامی، سیاسی، اقتصادی، امنیتی و…) است، هیچ مرزی برای فعالیتهایش نمیشناسند و علیرغم تاکید اکید امام راحل بر دوری آنها از سیاست، کم کم در امور سیاسی و انتخابات مجلس و ریاست جمهوری نقش پر رنگتری ایفا مینمودند. حالا دیگر این نهاد نظامی نه تنها نقش خود را در صحنه سیاست کتمان نمیکند بلکه با داشتن خبرگزاری و سایتهای خبری و روزنامه و بخشهای مهمی از رسانه های عمومی…. به یک کنشگر اصلی در صحنه سیاست و انتخابات مجلس، ریاست جمهوری و شوراهای شهر تبدیل شده است. و بیم آن میرود که در انتخابات مجلس خبرگان و انتخاب رهبری آینده نیز احساس وظیفه و تکلیف شرعی نماید.”
این یادداشت خبرآنلاین واکنش گستردهای داشت و حتی به اعلام جرم علیه آن هم منجر شد.
چند روز بعد یکی از اعضای گروه فشار در روزنامه وطنامروز طی یادداشتی با عنوان “ سلمان و ابوذر فاسد نمیشوند، فکری به حال طلحه و زبیر کنید” نوشت: “من البته خوشحالم زنجیرهایها سپاه را میزنند! «جمل آنلاین» باید هم سلمان و ابوذر را بزند، چرا که تا خرخره سر در آخور طلحه و زبیر دارد! رسانههایی که لوگوی خود را یک روز با رنگ کروات جان کری ست میکنند و دگر روز با پرچم تروریستهای تکفیری، باید هم سپاه را بزنند! وطنفروش، باید هم سپاه را بزند! اجنبیپرست باید هم بسیج را بزند!”
روزنامه جوان، وابسته به سپاه پاسداران نیز با انتشار یادداشتی در پاسخ به خبرآنلاین نوشت: “این یک واقعیت مسلم است که امروز سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در قالب قرارگاه خاتمالانبیا وارد حوزه اقتصادی شده و در حوزه رسانهای نیز ورود پیدا کرده است و از برخی رسانهها حمایت به عمل میآورد. اما به راستی فلسفه حضور سپاه در عرصه اقتصادی یا رسانهای چیست؟ آیا این نهاد نظامی اکنون برای بسط قدرت خویش وارد این حوزهها شده یا اینکه به دلیل برخی کمکاریها مجبور شده که بار دیگران را نیز به دوش بکشد؟”
نویسنده افزوده بود: “واقعیت آن است که سیستم دولتی و رانتی بودن نظام اقتصادی منجر به آن شده است که بخش عمدهای از بنگاههای اقتصادی که غالباً دولتی هستند فشل باشند و از سوی دیگر بخش خصوصی نیز به دلیل نداشتن تجربه کافی، فاقد صلاحیتهای لازم برای مدیریت کلان بخشهای اقتصادی کشور باشد. در چنین شرایطی و با توجه به هجمه سنگین اقتصادی غرب به کشور سپاه چه باید میکرد؟ آیا همچون برخی میتوان وضعیت کشور را شعب ابیطالب خواند و منتظر شد که کی آذوقه کشور به پایان میرسد؟”
نویسنده روزنامه جوان در پایان نوشته خود اضافه کرده بود: “پس در نهایت میتوان اینگونه ارزیابی کرد که ورود سپاه به عرصه اقتصادی و رسانهای نه به جهت کسب قدرت بلکه از سر ناچاری و اضطرار است. از سوی دیگر نیز تجربه این نهاد نشان داده است که ابوذرها و سلمانهایش پا در رکاب ولی امر هستند و همچون خواص مردود ولایت را به مصلحت خود نمیفروشند.”