درحالی که مقامات ایرانی سفرمحمدالبرادعی رییس آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران را سفری کم اهمیت تلقی کرده اند که درآخرین هفته های ریاست وی بر این نهادبین المللی صورت گرفته، منابع بین المللی خبرداده اند که وی دراین سفر به گفت وگو درباره گزارشی پرداخته که به ابعاد نظامی برنامه هسته ای ایران اشاره می کند.
ایران طی سالهای گذشته همواره از اینکه برنامه هسته ای معطوف به تهیه سلاح اتمی داشته را تکذیب کرده است. اما گزارشی که توسط کارشناسان آژانس تهیه شده است به این موضوع اشاره می کند که تهران اطلاعات کافی را برای طراحی وتولید یک بمب اتمی دراختیار دارد.
خبر وجود چنین گزارشی که اول بار توسط روزنامه نیویورک تایمز در روز شنبه منتشر شد چند ساعت پس از آن صورت گرفت که محمدالبرادعی وارد تهران شد تا با مقامات ایرانی درخصوص تعیین یک جدول زمانی بازرسی تاسیسات غنی سازی جدید در نزدیکی قم گفت وگو کند. برخی معتقدند که محمدالبرادعی طی ماه های گذشته تحت فشارشدیدی بوده است که این گزارش داخلی را منتشر کند. اما وی بنا به دلایلی از این مساله سرباز زده است. درز کردن گاه به گاه بخشی از محتویات این گزارش نیز به نظر تحلیلگران تنها برای فشار بر روی البرادعی صورت می گیرد.
البرادعی پس از دیدار خود با علی اکبرصالحی رییس سازمان انرژی اتمی ایران به صورت تلویحی وجود چنین گزارشی را تایید کرد. وی درپاسخ به سوال یکی از خبرنگاران گفت: “اطلاعاتی وجود دارد که می گوید ایران تحقیقات مربوط به سلاح سازی انجام می دهد و ما در حال بررسی اصالت این اطلاعات هستیم؛ بنابراین بین اتهامات و واقعیت تفاوت وجود دارد و آژانس براساس اطلاعات اصیل تصمیم گیری می کند. این مساله به صلح و جنگ بر می‌گردد و ما براساس اتهاماتی که به یک کشور می‌زنند قبل از آنکه به طور دقیق آن را بررسی کنیم تصمیم گیری نمی کنیم. آژانس هر گونه گزارشی را که منتشر می‌شود پس از ارزیابی و بررسی اصالت آن منتشر و یا درباره آن اظهارنظر می‌کند. هر کشوری می تواند اطلاعاتش را ارایه کند اما این مساله منجر به صدور گزارش از سوی آژانس نخواهد شد تا وقتی که اصالت آن اطلاعات برای ما محرز شود.” اگر چه البرادعی به جزییات گزارش منتشر شده و اینکه آیا درگفت وگوهای خود با طرف ایرانی به این موضوع پرداخته شده یا نه اشاره ای نکرد.
البرادعی همچنین توضیح داد که ایران برخلاف قوانین آژانس که تاکید می کند وقتی کشورهای عضو تصمیم به ساختن تاسیسات غنی سازی می گیرند باید آن را اطلاع دهند، با استناد به قوانین قدیمی که می گوید شش ماه قبل از راه اندازی باید به آژانس خبرداده بشود عمل کرده است: “آژانس به همه کشورها بدون استثنا نگاه می‌کند و هر کشوری که تصمیم می‌گیرد تاسیسات هسته‌یی را بنا کند؛ باید همان موقع آن را اطلاع دهد. ایران در 2002 به این قانون پیوست، اما در 2007 تصمیم گرفت قوانین قدیمی‌تر را اجرا کند که براساس آن شش ماه قبل از راه افتادن تاسیسات هسته‌یی باید آژانس را مطلع کند؛ البته ما در این تفسیر نقطه نظر متفاوت با ایران داریم و آژانس این را نمی‌پذیرد؛ بلکه باید در زمان مورد نظر ساخت تاسیسات جدید اعلام شود.”
بنا به گفته نیویورک تایمز این گزارش تایید می کند که ایران به اطلاعاتی دست پیدا کرده است که می تواند بر اساس اورانیوم غنی شده با درصدبالا به بمب اتمی دست پیدا کند. این موضوع درحالی مطرح می شود که روز پنچ شنبه درمذاکرات ایران با کشورهای اروپایی وآمریکا، مقامات مذاکره کننده به صورت کلی قبول کرده اند که ایران اورانیوم غنی شده خود را برای تهیه سوخت به یکی از کشورهای فرانسه و یا روسیه ارسال کند. البته مقامات ایرانی به صورت روشن چنین موضوعی را مطرح نساخته اند ولی طرف غربی از آن به عنوان یکی از دستاوردهای جلسه اول با ایران یاد کرده است.
سعیدجلیلی رییس طرف ایرانی مذاکره کننده بعد از ورود به تهران با ارائه گزارشی کلی و بدون اینکه وارد جزییات جلسه مزبور شود به تکرار شعارهای قبل از اجلاس پرداخت و تاکید کرد که این جلسه تنها برای مشخص کردن چارچوب مذاکرات بعدی بوده است. مذاکراتی که طرف آمریکایی تاکید دارد باید ظرف چند هفته با گام های عملی تهران همراه باشد وگرنه مقامات ایرانی باید در انتظار مجازات های بین المللی باشند. جلیلی درخصوص سفر البرادعی به خبرنگاران گفت: در پایان کار البرادعی به عنوان مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی هستیم و یک بخش از مسوولیت ایشان در دوران کاریشان معطوف به کارهای ایران بوده است و در پایان آبان ماه مسوولیت ایشان تمام می شود. ایشان اظهار تمایل کردند برای سفر به تهران و ما هم از آن استقبال کردیم.
گزارش جنجالی منسوب به کارشناسان آژانس که این روزها خبرساز شده، ظاهرا اواپل سال جاری میلادی نوشته شده و هنوز درمرحلهای نبوده که بتواند به صورت رسمی منتشر شود وهمین موضوع باعث شده که تا کنون از آن صحبتی به میان نیاید. اما درزکردن آن به مطبوعات توسط مقامات آژانس می تواند بر روند گفت وگوهای ایران و غرب تاثیر بگذارد.
تیتر این گزارش که” احتمال ابعاد نظامی برنامه هسته ای ایران” نام دارد از برنامه پیچیده ای که توسط وزارت دفاع ایران هدایت می شود پرده بر می دارد که هدف آن توسعه سلاحی است که بتواند با سیستم های موشکی شهاب ۳ هماهنگ عمل کرده وبر روی آن سوار شود. این گزارش همچنین تاکید می کند که چنین برنامه ای درسال ۲۰۰۲ آغاز شده است و تهران تحقیقات و آزمایش های گسترده را برای نهایی ساختن چنین سلاح هسته ای انجام داده است که ازجمله آن می توان به طراحی کلاهک های هسته ای اشاره کرد. اگر چه گزارش یاد شده اشاره ای به اینکه تا چه میزان ایران توانسته به پیشرفت ناپل آید نکرده است.
تاکید منبع نیویورک تایمز براین است که ایران توانسته اطلاعات لازم برای تهیه بمب را از طریق منابع خارجی به دست بیاورد و اطلاعات یاد شده را با نیازهای خودش منطبق سازد.
