محبوبه نیک‌نهاد
دو هفته پس از سفر بی‌حاصل احمدی‌نژاد به ایتالیا و دو روز پس از آنکه وی در جمع علمای قم ادعا کرد که نیروهای آمریکایی قصد داشته‌اند وی را در عراق بربایند یا ترور کنند، کاربران ایرانی آدرس یک فیلم را در سایت یوتیوب (youtube.com) برای یکدیگر ارسال کردند و در سایت‌ها به آن اشاره کردند که حاوی ادعاهای عجیب و آشکارا کذب احمدی‌نژاد درباره سفر محمد خاتمی به فرانسه بود. احمدی‌نژاد در این فیلم ادعا می‌کند که ژاک شیراک، رئیس‌جمهور فرانسه، از بالای پله‌ها از خاتمی استقبال می‌کند.
فایل ویدئویی حاوی این اظهارات احمدی‌نژاد در حالی در اینترنت منتشر شده است که او به خاطر ناکامی‌هایش در سفر به ایتالیا، مورد انتقاد شدید رسانه‌های مکتوب و مجازی در ایران قرار گرفته بود. اما سخنگوی دولت به این انتقادات واکنش نشان داده و ادعا کرده بود که برخلاف گزارش رسانه‌های ایرانی، که رسانه‌های معتبر جهان نیز آن را تایید می‌کنند، در این سفر هیچ توهینی به احمدی‌نژاد نشده است و او به میل شخصی خود، و نه به خاطر دعوت نشدن، در مهمانی شام همتای فرانسوی‌اش شرکت نکرده است!
اکنون احمدی‌نژاد در فیلم جدیدی که بر روی اینترنت منتشر شده، و مشخص نیست که محل ایراد این سخنان کجا و در جمع چه کسانی است، ادعا می‌کند که شیراک دست به تحقیر خاتمی زده و در بالای پله‌ها ایستاده و یک قدم هم برای استقبال خاتمی به پایین نیامده است. احمدی‌نژاد همچنین از ناراحتی عمیق خود از دیدن این صحنه می‌گوید و اینکه در دوره مسئولیت خود سه بار به تاوان این رفتار، دیدارهای وزیر خارجه فرانسه با متکی را لغو کرده است.
گفتنی است سال گذشته نیز یک سایت وابسته به دولت احمدی‌نژاد ادعا کرده بود که: “دو روز طول کشیده تا ژاک شیراک، خاتمی را به حضور بپذیرد.“
اما در همان زمان محمدعلی ابطحی، رئیس دفتر سابق و معاون بعدی خاتمی، در وبلاگ خود ضمن تکذیب صریح این خبر نوشت: “سایت افراطی طرفدار رئیس جمهور که با فرهنگ رجبیه معمولاً مطلب می‌نویسد، چون می‌دانسته دروغ که حناق نیست نوشته در سفر اول آقای خاتمی به فرانسه، دو روزی طول کشید تا آقای شیراک وی را بپذیرد. کلی هم پز داده که این خبر محرمانه بوده است. این در حالی است که در همان سفر اول آقای خاتمی به فرانسه، بعد از ظهر همان روزی که نزدیک ظهرش به فرانسه رسیدیم، پس از انجام تشریفات کامل، ملاقات طولانی 3 ساعته با شیراک انجام شد.“
ادعای عجیب و بی‌سابقه احمدی‌نژاد درباره خاتمی، در حالی است که او اولین رئیس‌جمهور پس از انقلاب اسلامی ایران بود که به اروپا سفر کرد و از او نیز استقبال شایسته‌ای به عمل آمد؛ گو اینکه بسیاری از بینندگان این فیلم نیز این ادعای آشکارا دروغ را ناشی از ناراحتی احمدی‌نژاد از ابعاد منفی اولین سفر خود به اروپا می‌دانند.
احمدی‌نژاد چه گفت
”من چند سال پیش یک صحنه در تلویزیون دیدم، این غصه‌اش در دلم ماند و هنوز هم به طور کامل برطرف نشده. دیدم یک مسئولی از ایران رفت در یک کشور اروپایی، آن رئیس آن کشور بالای پله‌ها ایستاد. این مسئول ما را از آن دور پیاده کردند، آن نامرد یک قدم هم پایین نیامد. برای چی؟ برای اینکه خرد کند! من آن شب در تلویزیون دیدم، خیلی غصه‌ام شد. خدا شاهد است، گفتم ای خدای بزرگ، یک شرایطی فراهم بیاور که این جبران شود.“
این جملات، بخش آغازین سخنان احمدی‌نژاد که در آن بدون نام بردن مستقیم، اما با اشاره به “مسئول ایرانی که به اروپا رفته” که تاکنون کسی جز خاتمی چنین نبوده، سفر رئیس‌جمهور اصلاح‌طلب ایران به اروپا و رفتار همتای فرانسوی با وی را باعث “خرد شدن” او توصیف می‌کند. احمدی نژاد سپس ادامه می‌دهد: “گذشت، تا پارسال همان آقا که بالای پله ایستاده بود، پیغام داده به ما که آقا بیایید ما در لبنان می‌خواهیم با شما همکاری کنیم، در اوج مسائل هسته‌ای و در اوج جنگ لبنان. اینها روششان این است که در زمانی که نیاز هم دارند، طرفشان را تحقیر می‌کنند و نیازشان را به عنوان نیاز طرف مقابل جا می‌اندازند. این روش شیطانی است. پیغام دادند که بیایید. گفتیم بسیار خوب. یکی از مشاورین بنده مامور شد که برود و صحبت بکند. اعلام که کردند، او گفت نه، حالا می‌خواهیم برویم استراحت و تفریحات، تا بیست رو دیگر هم نیستیم. همچین توی دلمان گفتیم به جهنم که نیستید. [خنده حضار] “
وی می‌افزاید: “گفتیم بسیار خوب. شما به ما نیاز دارید، ما که به شما نیاز نداریم. گذشت تا چند روز بعدش پیغام دادند که این سه شنبه آقا حاضر است تا نفرتان را بفرستید. من گفتم بگویید بسیار خوب، می‌آید. گفتند بیایید و وقت تنظیم کردند و قراردادها تنظیم شد، شب ساعت یک مثلا این دوستمان می‌خواست پرواز کند، ساعت ده زنگ زدم که آقای وزیر خارجه، بگو نمی‌آییم! گفت آخه نمی‌شود، بالاخره وزیر خارجه‌ایم، باید رعایت … گفتم نخیر، بگو نمی‌آییم. بگویید رئیس‌جمهور احضار کرده او را و فردا باهاش کار دارد، نمی‌تواند بیاید. همین. گذشت، چند روز بعد زنگ زدند و گفتند که آقا ما سه شنبه بعد دیگر تنظیم کرده‌ایم. گفتم بسیار خوب، بگویید قبول. دوباره شب سه شنبه که قرار بود برود، گفتم بگویید کار پیش آمده، نمی‌آید. [خنده احمدی نژاد و حضار] سه بار این تکرار شد. فهمیدند، آمدند گفتند آقا متاسفیم، ببخشید. [صلوات حضار] “
وی سپس به سفر هاشمی ثمره، مشاور ارشد خود به فرانسه اشاره می‌کند و می‌گوید: “آن وقت یک مشاور بنده رفت، آن آقا برای استقبال از این یک مشاور، شش تا از مشاورهایش را فرستاد پایین پله‌ها. خودش هم آمد تا توی راهرو، که رسم نیست. یعنی رئیس‌جمهور می‌نشیند توی اتاق و می‌آیند دیدنش، خودش هم تا توی راهرو آمد. خوشحال بشوید از عزت ما …“
واقعیت‌های سفر خاتمی به فرانسه و ثمرات آن
بر اساس گزارش روزنامه‌های ایران در آن زمان، از جمله دو روزنامه دولتی ایران و همشهری، محمد خاتمی، رئیس‌جمهور وقت ایران، در روز پنجم آبان ماه 1378 (27 اکتبر 1999) به دعوت رسمی رئیس‌جمهور فرانسه به این کشور سفر کرد. استقبال از وی به حدی کم‌سابقه بود که رسانه‌های فرانسه در توصیف آن از عبارت “گرم و با تشریفات کامل” استفاده کردند، و حتی برخی از رسانه‌های جناح راست افراطی فرانسه از شیراک انتقاد کردند که به چه دلیلی استقبال اینچنین غیرمتعارفی را برای رئیس‌جمهور ایران ترتیب داده است.
اولین مرحله استقبال رسمی از خاتمی، در فرودگاه و با حضور لویی بسون، وزیر مشاور در امور مسکن دولت فرانسه صورت گرفت. سپس خاتمی با هلیکوپتر راهی مرکز پاریس شد و به همراه یک کاروان رسمی، به کاخ مارنی، محل اقامت شخصیت‌های برجسته خارجی دیدارکننده از فرانسه انتقال یافت. خاتمی در این کاخ مورد استقبال لیونل ژوسپین، نخست‌وزیر فرانسه قرار گرفت که به خاطر دیدار با آقای خاتمی، سفر برنامه‌ریزی شده خود به جزیره مارتینیک را به تاخیر انداخته بود.
پس از نیز خاتمی به کاخ الیزه رفت و مورد استقبال رسمی ژاک شیراک قرار گرفت. شیراک که باید طبق عرف کاخ الیزه در سرسرای کاخ از مهمانان خود پذیرایی می‌کرد و برای استقبال آنها نیز تا جلوی در می‌آمد، پیش از آن تنها برای استقبال از جرج بوش رئیس‌جمهور آمریکا به نشانه احترام بیش از حد، تا پایین پله‌های ورودی کاخ آمده بود، اما برای محمد خاتمی نیز همین احترام غیرمتعارف را به خرج داد و به پایین پله‌ها آمد.
شیراک همچنین در زمان بدرقه نیز خاتمی را تا کنار ماشین تشریفات بدرقه کرد تا نشان دهد که موقعیت خاتمی برای او ویژه‌تر است؛ موضوعی که از انعکاس گسترده‌ای در رسانه‌های فرانسه برخوردار شد. خاتمی در این سفر، در مقر سازمان یونسکو نیز حضور یافت و در مجمع عمومی این سازمان سخنرانی کرد. سفر خاتمی به فرانسه، که اولین سفر یک رئیس‌جمهور ایران به اروپا پس از انقلاب اسلامی محسوب می‌شد، به قدری بازتاب‌های مثبتی داشت که به گزارش روزنامه ایران روز هشتم آبان، در دیدار خاتمی با صاحبان صنایع و بازرگانان فرانسوی “چند تن از رئیسان و مدیران شرکتهای مهم فرانسوی از جمله توتال، فینا، الستوم، الکاتل، پژو، موسسه مالی پاری با، شرکت تکنیپ، آریان اسپس و ساژم در سخنان جداگانه ای امکانات و علاقمندی خود را برای مشارکت در طرحهای ایران اعلام کرده و خواستار فراهم شدن زمینه سرمایه‌گذاری های بیشتر در ایران شدند.“
اکنون احمدی‌نژاد در حالی استقبال و بدرقه گرم خاتمی را انکار و تکذیب می‌کند که عکس‌های متعددی که آن روزها در روزنامه‌های داخلی از جمله ایران، همشهری و اطلاعات، سایت رسمی رئیس‌جمهوری فرانسه، بسیاری از سایت‌ها و رسانه‌های داخلی و خارجی و حتی خبرگزاری فارس منتشر شده، این استقبال گرم را نشان می‌دهد و ثابت می‌کند که سخنان احمدی‌نژاد دروغ است و شراک در پایین پله‌ها از خاتمی استقبال کرده است.
این عکس خبرگزاری‌ها، به وضوح انجام استقبال از خاتمی در پایین پله‌ها را نشان می‌دهد:
گفتنی است این عکس به عنوان عکس برگزیده سال انتخاب شد.
همچنین در این عکس نیز مشخص است که ژاک شیراک برای استقبال از خاتمی تا کجا جلو آمده است:
گفتنی است خاتمی در فروردین ماه 1384 و در آخرین ماههای دوران ریاست‌جمهوری خود نیز سفر دیگری به پاریس داشت که این بار هم با استقبال بسیار گرم‌تری از سوی همتای فرانسوی خود، شیراک، مواجه شد. خاتمی در این سفر علاوه بر دیدارهای رسمی با وزیر کشور و رئیس‌جمهور فرانسه، با مدیرکل یونسکو نیز دیدار کرد و در ضیافت نخبگان فرانسوی نیز که به افتخار او ترتیب داده شده بود، شرکت کرد.
واقعیت‌های دیدارهای لغو شده و تبعات آنها
اگر بخش اول سخنان احمدی‌نژاد به ادعای سرد بودن استقبال از خاتمی تعلق دارد، بخش دوم سخنان وی نیز ادعای لغو مکرر دیدارهای مقامات ایران و فرانسه است که به‌زعم احمدی‌نژاد نشانه “عزت” ایران است!
با این حال گزارش‌هایی وجود دارد که نادرست بودن این ادعای احمدی‌نژاد را نیز نشان می‌دهد. یکی از این گزارش‌ها، خبر روزنامه هرالدتریبون در ژانویه 2007 است که نشان می‌دهد مهمترین سفر یک مقام فرانسوی به ایران که قرار بوده در آن درباره پرونده هسته‌ای و نیز مسائل لبنان گفت‌وگوهایی صورت بگیرد، اما لغو شده، سفر برنامه‌ریزی شده فیلیپه دوست بلازی، وزیر امور خارجه فرانسه است که بنا به گزارش این روزنامه، به خاطر “فشارهای بین‌المللی” به طور مشخص به درخواست سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان لغو شده است؛ چرا که بنا به نقل قول این روزنامه از یکی از اعضای کابینه فرانسه، “تا زمانی که تکلیف علت ترور رفیق حریری در لبنان مشخص نشود و ایران به فعالیت اتمی خود ادامه دهد، هیچ راه مذاکره ای با این کشور باز نخواهد شد.“
همچنین در خصوص سفر هاشمی ثمره، مشاور ارشد احمدی‌نژاد به پاریس در شهریور ماه 1385 نیز، واقعیت این است که در همان یک سایت اصولگرای منتقد دولت فاش کرد که: “محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری برخلاف نظر دبیر شورای عالی امنیت ملی و وزیر امور خارجه، هاشمی ثمره مشاور خود را برای مذاکره با ژاک شیراک رئیس جمهور فرانسه راهی پاریس کرده است.“
سایت فردا از قول یک منبع مطلع نوشت: “مدتی قبل فرانسه از ایران خواسته بود نماینده‌ای را برای مذاکرات محرمانه در خصوص بحران لبنان و همچنین مسئله هسته ای ایران به پاریس اعزام کند. در جلسه مقامات ذیربط، در حالی که اکثریت اعضا از جمله علی لاریجانی و منوچهر متکی اعتقاد داشتند باید نمایندگانی از وزارت خارجه و شورای امنیت ملی برای مذاکره به پاریس اعزام شوند، احمدی نژاد، هاشمی ثمره و اسفندیار رحیم مشایی را برای مذاکره با فرانسویها معرفی کرده و بر اعزام آنها تاکید نمود. این در حالی است که هیچ یک از این دو نفر دیپلمات چیره دستی نبوده و از فنون مذاکره با دیپلماتهای خارجی برخوردار نیستند.“
بدین ترتیب واضح است که دلیل فرستادن مشاور احمدی‌نژاد و احتمالا دلیل تاخیر در سفر فرستاده ایران، اختلافات داخلی و بی‌اعتمادی احمدی‌نژاد به وزیر خود بوده است، نه لج‌بازی با فرانسویها. گو اینکه احمدی‌نژاد برای اینکه به فرانسویها پالس مثبت بفرستد، حاضر شد در برابر سخنان نمایندگان اصولگرا هم که خواستار هماهنگ شدن (کاهش سطح) روابط اقتصادی ایران و فرانسه با روابط سیاسی دو کشور شده بودند، موضع‌گیری کند و اظهارات آنها را “اظهارات رسانه‌ای” بنامد که: “با حرف های واقعی تفاوت دارد.“
اما حتی این پالس مثبت نیز چیزی را در روابط ایران و فرانسه عوض نکرد و سفر هاشمی ثمره به الیزه، هیچ ثمره‌ای جز دور شدن بیش از پیش حزب‌الله و ائتلاف چهارده مارس، و نیز تندتر شدن موضع فرانسه در خصوص پرونده هسته‌ای ایران داشت؛ به طوری که سه ماه پس از سفر هاشمی ثمره “نماینده ویژه رئیس‌جمهور ایران” به فرانسه، ژاک شیراک در موضع‌گیری کم‌سابقه‌ای علیه ایران در پیامی برای یک کنفرانس با حضور روشنفکران درباره اروپا و روابط ایران و فرانسه، گفت: “ایران باید با جامعه‌ی بین‌المللی بر سر برنامه‌ی هسته‌یی‌اش همکاری کند و یا در غیر این صورت با انزوایی فزاینده روبرو شود.“
وی همچنین “نگرانی جدی‌اش” را درباره اظهارات ضد اسرائیلی محمود احمدی‌نژاد، رییس‌جمهور ایران اعلام کرد و آن را “غیر قابل پذیرش” خواند و همچنین تصریح کرد که: “ما باید ایران را در برابر گزینه‌ای روشن قرار دهیم که شامل همکاری با جامعه‌ی بین‌المللی و یا انزوای فزاینده است” تا نشان دهد که رفتار احمدی‌نژاد او را متنبه کرده است!