فرد هایات
ممکن است اظهارات یکشنبه گذشته هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا مبنی بر اینکه روسیه در حال نزدیک شدن به طرز فکر آمریکا در مورد ایران است، به نظرتان آشنا آمده باشد.
طی بیش از یک دهه، مقامات آمریکا صبورانه به روس‌ها توضیح داده اند که در جلوگیری از ایران در ساخت تسلیحات هسته‌ای، منافع آنها همان منافع آمریکاست.
طی همین مدت، مقامات آمریکا به خود می‌گفتند روس‌ها دارند آن را درک می‌کنند.
شاید این بار درست باشد. منطق آمریکا مانند همیشه انکارناپذیر است: هروقت کشور دیگری هسته‌ای شود، موضع روسیه به عنوان قدرت هسته‌ای رقیق‌تر می‌شود. ایران، بخصوص بطرز ناراحت‌کننده‌ای، مصداقی برای این موضوع است. با توجه به جمعیت مسلمان سرکش روسیه در منطقه قفقاز که به ایران نزدیک‌تر است تا مسکو، رهبران روسیه باید به ویژه نسبت به بدست آوردن بمب توسط رژیم جمهوری اسلامی هشیار باشند.
معذالک تا اینجا، اقدامات رهبران روسیه نشان داده است که آنها همه‌چیز را دقیقا آنطوری که آمریکایی‌ها به آنها می‌گویند نمی‌بینند. آنها متناوبا احتمال همکاری با آمریکا را در حالیکه اتحاد همپیمانان را تحلیل برده و روابط خود با رژیم ایران را نگاه داشته‌اند، سست کرده‌‌اند. بنابراین شاید تئوری‌های دیگری در مورد منطق مسکو صادق باشد.
به عنوان مثال ممکن است روسیه ارزش دور نگاه داشتن ایران از سلاح هسته‌ای را درک می‌کند اما از آن بیشتر به ثمره معاملات تجاری و نظامی بین‌المللی ایران ارزش می‌نهد.
ممکن است روسیه معتقد باشد شرایط بن‌بست حاضر بسیار ایده‌آل است. ایران در پیشرفت خود به سمت وضعیت هسته‌ای با تاخیر مواجه می‌شود اما همچنین از عادی‌سازی روابط با آمریکا و غرب خودداری می‌کند؛ و تا زمانیکه آن روابط تیره و تار است ـ و غرب گاز طبیعی ایران را نمی‌خرد ـ اهرم روسیه در مقابل اروپا، که تامین‌کننده اصلی گاز آن منطقه است، تقویت می‌شود.
شاید هم رهبران روسیه در مورد این مسئله متحد نباشند. در اوائل دهه 90 مقامات دولت کلینتون خود را متقاعد کردند که پرزیدنت بوریس یلتسین منطق آنها را در مورد ایران پذیرفته است اما آنقدر قدرت ندارد که مجموعه هسته‌ای و صنعتی خود را که خواهان تجارت با ایران است، کنترل کند. امروز این تئوری فرق دارد: دیمیتری مدودف رئیس‌جمهور روسیه ممکن است نور را ببیند اما درگیر نخست وزیر ولادیمیر پوتین است.
یا شاید روس‌ها منطق را بپذیرند اما باور نمی‌کنند ایران منصرف شود. در این مورد، زیرکانه‌ترین سیاست آنها این خواهد بود که به دولت اوباما امید بدهند که آنها می‌توانند پیروز شوند ـ و از این طریق به امتیازگیری از آمریکا در دفاع موشکی، کنترل تسلیحات و دیگر موضوعات تا حداکثر زمان ممکن ادامه دهند ـ و در همین حال به دنبال موقعیتی ویژه در تهران باشند برای روزی که ایران هسته‌ای می‌شود.
به بیان دیگر زیرکانه‌ترین سیاست آنها بسیار شبیه همانی خواهد بود که امروز شاهد آن هستیم.
منبع: گالف نیوز، 5 اکتبر 2009
