مذاکراتی که بین ایران و گروه شش کشور انجام شد، نشان از خواست تهران برای به نتیجه رساندن پرونده هسته ای دارد. ایران در ازای لغو تحریم های بین المللی این وعده را داده که در برنامه اتمی اش شفافیت به خرج دهد.
شکی نیست که جوّ مذاکرات میان ایران و گروه شش کشور تغییر کرده. خواست طرفین برای پیشبرد پرونده هسته ای [البته بسیار کم رنگ در مورد فرانسه] جایگزین اظهارات آتشین شده است. ازسرگیری مذاکرات در ژنو محکی برای هر دو طرف بود: هم برای رییس جمهور جدید، حسن روحانی، به دلیل خواست اش برای انجام گشایش، و هم برای نیات واقعی کشورهای بزرگ در یافت یک راه حل. نکته مسلم این است که مذاکرات از مواجهه و رویارویی به سوی آرامش و اعتدال سوق یافته.
بازرسی های سرزده از مراکز اتمی
عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران، توضیح داد که طرح پیشنهاد شده دارای دو فاز اساسی است. فاز اول که شش ماه به طول می انجامد، “اطمینان دوجانبه را برقرار خواهد کرد” و ایران در فاز نهایی تدابیر کنترلی آژانس اتمی را اجرا خواهد کرد تا “شفافیت” خود را روی برنامه اتمی نشان دهد و در عوض تحریم های بین المللی نیز برداشته شوند. او همچنین افزود که اجرای پروتکل الحاقی توسط تهران که براساس آن امکان بازرسی های ناگهانی ازسوی آژانس اتمی وجود خواهد داشت، در مرحله نهایی طرح ارائه شده در ژنو پیش بینی شده است. اجرای پروتکل الحاقی یکی از خواسته های وزیر خارجه آمریکا، جان کری، از ایران بود تا بدین ترتیب حسن نیت خود را در مذاکرات نشان دهد. قطعنامه های آژانس اتمی و شورای امنیت سازمان ملل نیز خواهان آن شده اند که تهران پروتکل الحاقی را امضاء و آن را به اجرا در آورد.
دلیل دیگری که نشان از جوّ مثبت و خواست طرفین برای به نتیجه رساندن این پرونده داشت این بود که دو طرف قرار گذاشتند تا حد امکان از دادن اطلاعات درخصوص مباحثات درحال انجام پرهیز کنند.
در واشنگتن، جن پساکی، سخنگوی وزارت خارجه، از توصیف وضعیت مباحثات ژنو خودداری کرد و اظهار داشت که “اطلاعات کافی برای انجام مباحثات فنی” به دست آمده. او افزود: “هیأت ما برای اولین بار به بحث پیرامون جزئیات پرداخت.” نشانه دیگری که خبر از فضای متفاوت این مذاکرات می داد این بود که سه شنبه شب یک نشست دوجانبه میان معاونان وزارت خارجه ایران و آمریکا در حاشیه مذاکرات ژنو برگزار گردید. یک نشست دوجانبه دیگر نیز روز سه شنبه بین ایران و روسیه برگزار شد و قرار بود نشست دوجانبه دیگری نیز روز گذشته با هیأت بریتانیایی برگزار شود.
به نوشته لوموند و به نقل از یک منبع ایرانی درخصوص روابط میان ایالات متحده و ایران، “این اولین بار پس از ۳۵ سال است که مواضع ما همسو شده اند”. درحقیقت می توان اذعان داشت که خواست دو طرف برای به نتیجه رساندن این پرونده، از لابلای اظهارات طرفین حادث شده. ایران می خواهد تحریم های اقتصادی برداشته شوند. ایالات متحده نیز به نظر می رسد متقاعد شده خطر اصلی ای که منطقه را تهدید می کند، بیشتر بی ثباتی است تا برنامه هسته ای ایران.
با اینکه احتیاط لازم، به ویژه در جناح غربی ها، انجام شده، ولی خطر اصلی این است که کاری کنیم مواضع رییس جمهور ایران، حسن روحانی، تضعیف شود.
اشاره اسراییل به “مونیخ جدید”
یووال اشتاینیتز، وزیر امور استراتژیک اسراییل، روز چهارشنبه از نگرانی خود در مورد مذاکرات انجام شده میان جامعه بین المللی و ایران خبر داد. او که مسؤولیت امور بین المللی و اطلاعاتی اسراییل را نیز عهده دار است، در جلسه مجلس و درحالی که سخنانش از رادیوی نظامی مخابره می شد، گفت: “ما مذاکرات هسته ای ژنو را با امید و نگرانی دنبال می کنیم. همچنین شاهد نشانه های نگران کننده ای هستیم و نمی خواهیم که ژنو ۲۰۱۳ به مونیخ ۱۹۳۸ تبدیل شود.” اشاره وی به کنفرانس مونیخ ۱۹۳۸ است که طی آن بریتانیا و فرانسه تسلیم خواسته های آلمان نازی شدند. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسراییل، که برنامه اتمی ایران را یک تهدید بالقوه برای موجودیت اسراییل می داند، روز سه شنبه بار دیگر به حمله بازدارنده علیه مراکز اتمی ایران اشاره کرد.
منبع: اومانیته، ۱۷ اکتبر
