درحالی که در طول سال گذشته اخبار مختلفی از نارضایتی برخی مراجع شیعه از عملکرد آیت الله خامنه ای و اختلاف نظر ها درباره انتخابات سال گذشته ریاست جمهوری و سرکوب مردم معترض منتشر شد و مورد انکار رسانه های رسمی قرار گرفت، در دو هفته اخیر برخی منابع تایید می کنند. این درشرایطی است که پیش از این سپاه پاسداران، اختلاف و شکاف میان مراجع و روحانیون با رهبری را یکی از عوامل اصلی تهدید کننده جمهوری اسلامی ذکر کرده بود.
در تازه ترین این اظهارات حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه که پیش از این با حکم رهبری مدیر نهاد پژوهشی ولی فقیه در دانشگاه ها بود و هم اکنون نیز در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی فعال است، هفته گذشته در همایشی با نام “آینده انقلاب اسلامی و تحلیل مسایل سیاسی کشور” ضمن تایید “اعتراض شدید” برخی روحانیون به آیت الله خامنه ای در جریان رویدادهای سال گذشته به صراحت در اظهاراتی که بیشتر “مدح شبیه به ذم” بود اعلام کرد که “اگر رهبری اجازه می‌دادند انتخابات ابطال شود، قطعا نظام از بین می‌رفت.”
عبدالحسین خسروپناه که در موسسه امام خمینی به مدیریت محمدتقی مصباح یزدی سخن می گفت با اشاره به این اعتراض ها گفت: “در همین حوادث (اعتراضات گسترده مردمی به نتیجه انتخابات) بود که به مقام معظم رهبری خبر دادند عده‌ای از فضلای حوزه که تاثیرگذارند و شبهه و تردید دارند می‌خواهند خدمت شما برسند، آقا فرمودند اینها را پیش من بیاورید، این جمع 2 ساعت و 45 دقیقه صحبت کردند و حتی برخی‌ها هم توهین‌آمیز در این جلسه حرف زدند، آقا راحت گوش کردند و با محبت و استدلال مطالب را بیان کردند و بسیاری از اینها هم قانع شدند.”
این درشرایطی است که هفته گذشته احمد جنتی دبیر شورای نگهبان در خطبه های نماز جمعه با اشاره به سفر اخیر خامنه ای به قم و دیدارهای وی با برخی از روحانیون مراجع ضمن تکذیب اختلافات روحانیت ومراجع با آیت الله خامنه ای گفته بود: “می‌گویند رهبری جایگاه قبلی خود را ندارد و مردم نسبت به نظام علاقه‌ای ندارد و حوزه‌های علمیه قم این قدرها هم نسبت به نظام و رهبری تمایل و عقیده ندارد و گرمی روابط سابق را نمی‌بینم. می‌گفتند مراجع با رهبری مساله دارند و خوشبین نیستند. از این چیزها می‌بافتند. این را خود می‌گفتند و خودشان هم باور می‌کردند. این هم در عده‌ای شبهه ایجاد کرد و از این وضعیت هم بیگانگان استفاده می‌کردند. اما این سفر تمام اینها را نقش بر آب کرد.”
تدبیر آقا از امام هم بیشتر است
عبدالحسین خسروپناه همچنین در بخش دیگری از اظهارات خود به وجود ابهام درباره “عدم اجتهاد” آیت الله خامنه ای پرداخته و گفته: “یکی از اشکالاتی که زیاد مطرح می‌شد این بود که مقام معظم رهبری مجتهد نبوده است، در پاسخ به این سؤال باید گفت که ایشان عضو خبرگان و مجتهد بوده است و سطوح عالی حوزه را قبل از انقلاب تدریس کرده‌اند، امام راحل هم دوبار اعلام کردند که ایشان صلاحیت دارند.”
او در ادامه اظهاراتش تاکید کرده: “آیت‌الله مؤمن با آن درجه از تقوا، نظرشان بعد از امام راحل این بود که اعلم آقای منتظری هستند، بعد که در شورای فقهی مقام معظم رهبری رفتند و نظرات فقهی ایشان را دیدند گفتند ما در این جلسه فهمیدیم که خداوند این نعمت را به هر کسی نمی‌دهد.”
این نویسنده سابق هفته نامه “صبح” و روزنامه کیهان سپس آیت الله خامنه ای را به طور غیر مستقیم برتر از آیت الله خمینی معرفی کرده و گفته: “در بحث تدبیر حضرت آقا نیز یکی از مراجع عظام تقلید فعلی که من نمی‌خواهم در اینجا نامی از ایشان ببرم، می‌گفت برای من محرز شده که تدبیر مقام معظم رهبری از تدبیر امام راحل(ره) قوی‌تر است.”
این اظهارات درحالی مطرح شده که آیت الله منتظری در خاطرات خود “رهبری” و “مرجعیت” آیت الله خامنه ای را حاصل فشار نیروهای اطلاعات و سپاه بر مراجع تقلید و روحانیون بلند پایه کشور ذکر کرده است.
آیت الله منتظری در این باره با ذکر دقیق وقایع پس از فوت آیت الله خمینی و پس از آن فوت آیت الله اراکی در این باره گفته بود: “بعضی از افراد جامعه مدرسین نزد من آمدند و گفتندبه جامعه گفته اند به هر قیمتی که هست باید آقای خامنه ای را به عنوان مرجع معرفی کنید زیرا مصلحت نظام چنین اقتضا می‌کند؛ لیکن من و بعضی دیگر مخالف بودیم، ولی کاری از ما ساخته نبود فقط از جلسه خارج شدیم.”
آیت الله منتظری در ادامه همچنین تاکید کرده بود: “قانون جامعه مدرسین این بود که هر طرحی باید در جلسه اقلا به امضای چهارده نفر برسد تا بتوان به نام جامعه اعلام نمود، آقایان گفتند: ما با تلفن از هفت نفر دیگر که حضور نداشتند موافقت گرفته ایم در صورتی که لازم بود همه در جلسه حاضر باشند، به علاوه برخی از آنان تکذیب کردند… و پس از این اعمال، برخی از افراد سپاه و اطلاعات در بلاد مختلف به اهل علم و مبلغین فشار میآوردند که باید ایشان را به عنوان مرجع معرفی کنید و از ایشان مساله بگویید و از بیان فتاوای جمعی از مراجع جلوگیری می‌کردند، و هر کس تخلف میکرد علیه او گزارش می‌دادند و او را گرفتار دادگاه ویژه می‌کردند.”
آیت الله منتظری همچنین در سخنرانی 13 رجب (23 آبان) 1376 خود درباره نظر آیت الله مومن درباره مرجعیت آیت الله خامنه ای گفته بود: “…خود آیت الله مومن به من گفت یکی از این آقایان که میرود در دفتر ایشان در قم مینشیند و مسائل را مطابق نظر آقای خامنه ای جواب میدهد به ایشان گفتم که ایشان که رساله ندارد، شما چگونه فتاوا را بر طبق نظر ایشان جواب میدهید؟ گفت ما روی تحریر امام جواب میدهیم ! گفتم مردم آخر مساله ایشان را می‌خواهند، گفت: می‌گویند ایشان فتوایش مثل فتوای امام است، ما روی تحریر امام جواب میدهیم.”
پیشنهاد رهبری به آیت الله وحید خراسانی
عبدالحسین خسروپناه که در سفر اخیر آیت الله خامنه ای در حضور او سخنرانی کرده و خواستار تغییرات بنیادی در حوزه های علمیه شده بود، همچنین در بخش دیگری از اظهاراتش سفر 10 روزه رهبربه قم با اذعان به عدم دیدار برخی مراجع با وی، این مسئله را به مسایلی غیر از مسایل جاری کشور و اعتراضات مردمی سال گذشته ربط داده و گفته: “برخی می‌گویند چرا حضرت آیت الله وحید خراسانی در سفر اخیر رهبری به قم به دیدار ایشان نرفت؛ ایشان شخصا فرزندان خود رافرستادند. تشخیص من این است که ایشان دغدغه مهمی نسبت به اهل سنت در کشور دارند و معتقدند که اهل سنت دارند خیلی در این کشور میدان می‌گیرند.”
او سپس ادامه داده: “ایشان می‌گوید من وقتی به دیدار رهبری بروم باید نسبت به این مساله اعتراض کنم و ایشان هم معذوریت‌هایی دارند؛ بالاخره بین مراجع و علما یک سلسله روابط خاصی است والا اصلا این گونه نیست که حضرت آیت‌الله وحید خراسانی مخالف نظام باشند، ایشان حفظ نظام را هم واجب می‌دانند.”
خسروپناه همچنین اضافه کرده: “آن گونه که ما می‌دانیم و 12 سال هم خدمت حضرت آیت‌الله وحید خراسانی بودیم، نظرات ایشان درمساله ولایت فقیه نظر مرحوم آیت‌الله خویی است و لذا حتی ایشان وقتی می‌خواستند بحث بیع را مطرح کنند، ایشان احتراما گفتند من بحث را مطرح نکنم چون ممکن است تضعیف نظام تلقی شود و درست نیست، لذا وارد بحث ولایت فقیه نشدند و باید توجه داشت که رابطه رهبری با مراجع تقلید فوق‌العاده است.”
تاکید وی براشتراک نظر آیت الله وحید خراسانی (پدرهمسر رییس قوه قضاییه ) با آیت الله خویی در بحث ولایت فقیه در حالی است که آیت الله خوئی، از مراجع تقلید مشهور شیعیان،مخالفت خود را با ولایت فقیه اعلام کرده و گفته بود ولایت فقیه “بدعت” و “عاری از پشتوانه در قوانین و حکمت شیعی” است.
عضو نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه ها اما در این بخش به نکته قابل توجه دیگری نیز اشاره کرده است، موضوعی که سال گذشته پس از بالا گرفتن اعتراضات مردمی و انتشار نامه هایی برای تشکیل فوری مجلس خبرگان رهبری برای رسیدگی به عملکرد رهبری مطرح شد. خسرو پناه در این باره مدعی شده: “یکی از طلاب که خدمت حضرت آیت‌الله وحید خراسانی رسیده بود و مطالبی را با ایشان مطرح کرده بود، ایشان گفته بود یعنی من وحید بروم «حاکم » بشوم، مگر من می‌توانم؟ سید اولاد پیغمبر دارد به‌خوبی کشور را اداره می‌کند.”
تدبیر آقا در “انقلاب رنگی شناسی”
عبدالحسین خسروپناه همچنین در بخش دیگری از اظهاراتش درباره این تدبیر آیت الله خامنه ای توضیح داده که: “ایشان به خوبی مسائل و بحران‌های مختلف را مدیریت و تدبیر کرده‌اند. در فتنه سال گذشته نیز نمایندگان کاندیداها را خواستند و فرمودند اعتراض شما چیست؟ یکی از آنها گفت ما به شما اعتراض داریم، آقا گفتند اعتراض شما چیست، او گفت شما از یک کاندیدا حمایت کردید، آقا گفتند من کی حمایت کردم، آن نماینده گفت شما در کردستان مطالبی را مطرح کردید که بر یکی از کاندیداها تطبیق داشت؛ آقا فرموند من صحبتی که کردم هر 4کاندیدا گفتند آقا نظرشان ما است، ثانیا اگر من شرایط را گفتم مگر خلاف شرع بود؟ آیا یک رییس‌جمهور نباید این شرایط را داشته باشد، اگر من ولی فقیه اینها را نگویم به وظیفه‌ام عمل نکرده‌ام.”
وی سپس اضافه کرده: “در این مسائل که هنوز خبری نبود آقا متوجه شدند که می‌خواهند مسأله ابطال انتخابات را مطرح کنند، اولین فردی که متوجه انقلاب رنگین و مخملی شد شخص مقام معظم رهبری بود، حتی برخی از نیروهای امنیتی نیز متوجه نشدند، بعد هم همه دیدند که طرح ابطال انتخابات را پیش کشیدند که بعد از آن هم سازمان‌های بین‌المللی بیاید.”
آیت الله خامنه ای در 22 اردیبهشت 88 و پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در سفر کردستان مردم را به “همراهی با دولت” دعوت کرده و درباره کاندیدای اصلح گفته بود: “همه نامزدهایی که شورای نگهبان اعلام می‌کند صالحند اما نباید در مسئله مهمی همچون انتخاب رئیس جمهور به حداقل‌ها کفایت کرد بلکه باید با تکیه بر شاخص‌ها، از میان نامزدهای صالح، بهترین و صالح‌ترین نامزد را انتخاب کرد.”
رهبر جمهوری اسلامی همچنین گفته بود: “ملت بزرگ ایران برای خود «حق و توان تصمیم گیری و تأثیرگذاری» در روند مدیریت و اداره کشور قائل است و می‌داند و می‌بیند که اگر رئیس جمهور منتخب او شور و شوق و اراده داشته باشد می‌تواند چه خدمات بزرگی انجام دهد.”
فرزندان آقا
عضو فعلی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی که در سال 1381 با دستور و نامه آیت الله خامنه ای مسئول تحقیق درباره رشته های علوم انسانی برای آغاز “دوران خلاقیت و تولید و تغییر” در رشته های علوم انسانی و معارف اسلامی شد، همچنین مسایلی که درباره فرزندان آیت الله خامنه ای در برخی رسانه ها مطرح شده را مورد توجه قرار داده است.
او در این باره گفته است: “دشمنان در رسانه‌های خود مطالبی را علیه رهبری، بیت و خانواده ایشان مطرح می‌کنند که کاملا بی‌پایه و اساس است، فرزندان حضرت آقا به‌قدری محجوب هستند که برخی از رسانه‌ها مطلبی را درباره آقا مجتبی می‌زنند، اما عکس آقا مسعود را می‌زنند؛ واقعا فرزندان مقام معظم رهبری بسیار فاضل، متعهد و متواضع هستند.”
اشاره عبدالحسین خسروپناه درباره اخباری است که در سالهای اخیر درباره ارتباط مجتبی خامنه ای با سپاه و دخالت وی در امور سیاسی کشور از جمله انتخابات ریاست جمهوری 1384 و همچنین انتخابات سال گذشته مطرح شده است.
در جریان برگزاری انتخابات سال 1384 که در نهایت به ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد ختم شد، مهدی کروبی، یکی از نامزدان آن دوره ریاست جمهوری برای نخستین بار ضمن طرح بحث دخالت نیروهای سپاه و بسیج در آرای مردم در نامه ای به آیت الله خامنه ای نوشته بود: “… به‌رغم شفافیت مواضع جنابعالی، اخباری مبنی بر حمایت فرزند محترم شما - آقا سید مجتبی - از یکی از کاندیداها منتشر شد که پس از به تواتر رسیدن این اخبار نگران شدم که مبادا این موضوع مرتبط با دیدگاه حضرتعالی باشد اما تجربیات سابق و شناختی که از شما داشتم مرا مطمئن کرد که این موضوع، نظر شخصی ایشان است. پس از آن هم شنیدم که یکی از بزرگان به جنابعالی گفته‌اند که «آقازاده حضرتعالی از فلان شخص حمایت می‌کند» و شما فرموده‌اید «ایشان آقا است نه آقازاده» و به هر حال مشخص شد که آن حمایت‌ها نظر شخصی آقا مجتبی بوده است.”
البته در جریان انتخابات سال گذشته نیز اخبارغیر رسمی زیادی از دخالت فرزند آیت الله خامنه ای در انتخابات و رابطه او با سپاه و بسیج در حمایت از محمود احمدی نژاد منتشر شد.
عبدالحسین خسروپناه همچنین در ادامه سخنرانی اش حتی درباره همسر آیت الله خامنه ای نیز به اظهار نظر پرداخته و گفته: “من سال گذشته به منزل همسر شهید مطهری رفتم، ایشان به من گفت آقای خسروپناه من با همه خانواده‌های مسئولان نظام ارتباط دارم، اما در بین خانم‌های مسئولان نظام، خانمی همچون همسر مقام معظم رهبری متواضع، ساده و ساده زیست ندیدم، ایشان نمونه هستند ولی رسانه‌ها چقدر علیه رهبری و خانواده ایشان حرف می‌زنند.اینها می‌دانند که اگر مصداق و مقام معظم رهبری را از ما بگیرند، چه خواهد شد و ما چه مشکلاتی پیدا خواهیم کرد.”
گسل مرجعیت و روحانیت با ولایت فقیه
اظهارات عبدالحسین خسروپناه در حالی مطرح شده که پیش از این سپاه پاسداران در آذرماه سال 88 با انتشار تحلیلی در بولتن ویژه هادیان سیاسی خود از “گسل مرجعیت و روحانیت با ولایت فقیه” و “گسل مردم و روحانیت” به عنوان برخی از گسل های ایجاد شده در ماه های پس از انتخابات یاد و اعلام کرده بود که: “دشمن در این گسل، بر روی شکاف های محافظه گرایی در برابر انتقاد گرایی نسبت به حاکمیت، مردم گرایی در برابر اشراف گرایی و قشری گرایی و تحجر در برابر نوگرایی سرمایه گذاری فکری، تبلیغی و سیاسی می کند.”
در تحلیل سپاه پاسداران ادعا شده بود که: “رسانه های داخلی و خارجی با انتشار نظرات روحانیان بر شکاف مراجع تقلید و روحانیان با ولی فقیه دامن می زنند و هرجا یک روحانی به نظام و اسلام نقدی می زند، این شبکه‌ها آن را برجسته می کنند و با تبلیغ مداوم آن را به ارزش تبدیل می کنند.”
سپاه پاسداران همچنین درباره “گسل مرجعیت و روحانیت با ولایت فقیه” اعلام کرده بود که این گسل “ناشی از تقابل آراء فقهی در احکام عبادی مثل رویت هلال و مسایل قضایی و حقوقی، شکاف ناشی از تقابل نظریه حکومت در فقه شیعه، و شکاف ناشی از تقابل احکام حکومتی با برخی نظرات مدیریتی و اجرایی و سیاسی خارج از قدرت بروز پیدا می کند.”
سپاه پاسداران همزمان در تحلیلی دیگر به منظور ارائه راهکارهای مقابله با جنبش سبز به هادیان سیاسی خود تاکید کرده بود که باید برای مقابله با گسل های پس از انتخابات به اقداماتی چون “برجسته کردن مصائب جهان اسلام در رسانه ها و مطبوعات و هشدار دادن نسبت به اقدامات دشمن در منطقه علیه مسلمانان” اقدام کرد.
تحلیل گران سپاه پاسداران دراین نوشته با تحلیل وقایع پس از انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته ابراز نگرانی خود از “گسل مردم ـ حاکمیت”، “گسل مردم ـ مردم”، “گسل ارکان حاکمیتی ” در کنار “گسل مراجع و روحانیت با ولایت فقیه” و “گسل مردم و روحانیت” به عنوان پنج گسل تهدید کننده جمهوری اسلامی نام برده و ادعا کرده بودند که این پنج گسل یا شکاف سیاسی- اجتماعی “بستر جنگ نرم دشمن با نظام اسلامی” است.
