اندکی پس از اظهارات سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا درباره آمادگی کشورش برای همکاری با ایران در حل بحران سوریه، علیاکبر ولایتی، مشاور رهبر جمهوریاسلامی همکاری نظامی یا سیاسی ایران و آمریکا در سوریه را شایعه توصیف کرد.
ولایتی در جمع خبرنگاران گفت که جمهوریاسلامی “هیچ همکاری با آمریکا چه در زمینه سیاسی و چه نظامی، ندارد و نخواهد داشت”.
به نظر میآید این سخنان ولایتی پاسخی به آلن ایر، سخنگوی فارسی زبان وزارت امورخارجه آمریکا باشد که گفته بود این کشور آماده همکاری با هر کشوری ـ- از جمله ایران ـ- برای حل بحران سوریه است.
با این حال ولایتی پیروزی در سوریه را “قریبالوقوع” دانست و اضافه کرد که “ایران، عراق، سوریه، گروه مقاومت حزبالله و روسیه دست بالا را در منطقه دارند”.
ایران هفته گذشته برای نخستین بار در نشستی که برای بررسی بحران سوریه برگزار شد، حضور پیدا کرد. در این نشست وزرای امورخارجه آمریکا، بریتانیا، روسیه، فرانسه، آلمان، عربستان، ترکیه و نمایندههایی از کشورهای چین، عراق، قطر، اردن و امارات حضور داشتند.
چند روز پیش نیز آیتالله خامنهای با اشاره به همین نشست، گفته بود: “معنی ندارد کشورهای دیگر دور هم جمع شوند و راجع به یک نظام حکومتی و رئیس آن حکومت تصمیم بگیرند، این بدعتی خطرناک است که هیچ حکومتی در جهان اجرای آن را دربارهٔ خود نمیپذیرد”.
او همچنین اضافه کرده بود: “راه حل مسئله سوریه، انتخابات است و برای اینکار باید با قطع کمکهای نظامی و مالی به معارضین، ابتدا جنگ و ناآرامی پایان پذیرد تا مردم سوریه در محیطی امن و آرام، هرکس را میخواهند انتخاب کنند”.
همزمان سعید جلیلی، نماینده آیتالله خامنهای در شورای عالی امنیت ملی از سوریه به عنوان “قلب مقاومت در منطقه” نام برد که “باید به بهترین نحو ممکن حفظ شود” و نباید اجازه داد “آمریکا با توطئهآفرینی قلب مقاومت را از بین ببرد”.
در هفتههای گذشته تغییرات مهمی در وضعیت سوریه رخ داده است. علاوه بر برگزاری نشست آینده سوریه، روسیه نیز اقدام به حمله هوایی به بخشهایی از این کشور کرده است. مقامهای روسی معتقدند که هدف آنها نیروها و تاسیسات داعش در سوریه است. با این حال آمریکا و متحدانش مدعیاند که بیش از ۹۰ درصد اهدافی که روسیه بمباران کرده، متعلق به “مخالفان میانهرو”ی سوریه و بشار اسد است.
از طرف دیگر در هفتههای گذشته تعداد تلفات ایران در سوریه نیز افزایش یافته است. مسالهای که به عقیده منتقدان و مخالفان حکومت، نشانی بر دخالتهای نظامی جمهوریاسلامی در سوریه است. از جمله این افراد میتوان به حسین همدانی اشاره کرد. او بلندپایهترین مقام سپاه پاسداران است که تاکنون در سوریه کشته شده است.
با این حال مسئولان سپاه پاسداران تاکید کردهاند که ایران در سوریه تنها حضور مستشاری دارد و دلیل بالا رفتن تلفات نیز حضور این نیروها در میدان جنگ برای بررسی بهتر اوضاع و تصمیمگیری است. گرچه محسن رضایی، فرمانده سابق سپاه پاسداران، در مراسم تشییع جنازه همدانی، خبر از آن داده بود که این فرمانده سپاه در ۸۰ عملیات در سوریه حضور داشته و دو قرارگاه نظامی نیز در این کشور ایجاد کرده است.