وحید ثابتیان
علی رغم سفرهای متناوب مقامات جمهوری اسلامی ایران برای جلب نظرکشورهای عربی همسایه درخصوص روابط دوجانبه، هیات اعزامی به مجمع اقتصاد جهانی دراردن روزهای به شدت مورد انتقاد کشورهای عرب متحد آمریکا قرار گرفته است.
متحدان عرب آمریکا دراین اجلاس نفوذ فرآینده ایران درخاورمیانه را به شدت مورد انتقاد قراردادند و به مقامات بلند پایه ایرانی حاضر دراجلاس گفتند که ایران باید پای خودش را از منازعه فلسطین واسراییل بیرون بکشند و در مورد فعالیت های هسته ای خود “شفاف تر” باشند.
عمده مباحثی که دراین اجلاس مطرح شده بود روی موضوع خشونت های میان گروه فلسطینی فتح ونظامیان حماس بوده است که کمک کرده تا مطرح شده برنامه صلحی که توسط عربستان سعودی حمایت می شود تا عملا متوقف شود.
تنهاهفته گذشته بود که محموداحمدی نژاد درسفر به امارات متحده عربی، با نشان دادن آغوش بازخود برای کشورهای عربی حتی تا آنجا پیش رفت که درمورد تجدید رابطه با مصر اعلام کرد اگر مقامات این کشورآماده باشند، تا ظهرهمان روز سفارت ایران در قاهره بازگشایی خواهد شد. این موضوع اگر چه به سرعت با سردی توسط مقامات مصری دنبال شد ومقامات ایرانی همچون علی لاریجانی دبیرشورای امنیت ملی، بلافاصله از تغییر نکردن وضعیت دررابطه با مصرو ملاحظاتی که درمیان است سخن گفتند، اما نشانگراشتیاق دولت تهران برای برقراری رابطه با کشورهای عربی بود که روز به روز از تهران فاصله بیشتری می گیرند.
منوچهر متکی که همراه با جواد لاریجانی دراردن به سر می برند، پس ازآنکه اظهار نظرهایی درخصوص طرح عربی حل مناقشه فلسطین واسراییل کردند وهمچنین آن را بی ثمر خواندند، مورد هجوم کشورهایی قرارگرفتند که هم اکنون از این طرح حمایت می کنند. ایران می گوید طرح یاد شده، نه موضوع پایتخت را مشخص می کند و نه موضوع بازگشت پنج میلیون فلسطینی را.
منوچهر متکی دراین اجلاس با طرح یاد شده به نوعی مخالفت کرده وگفته است که اسراییلی ها قصدی برای معامله صلح ندارند. با این وجود کشورهای عربی انتقادات خود را دراجلاس متوجه ایران کرده اند. مقامات بلندپایه آمریکایی طی سالهای گذشته بارها با سفر به کشورهای منطقه ازجمله مصر، اردن و عربستان تلاش کرده اند فاصله اتحادی را بین کشورهای عربی برعلیه ایران ایجاد کنند.
متکی دراین اجلاس گفته است که طی سالهای گذشته بیش از130 طرح درخصوص صلح فلسطین واسراییل ارائه شده است اما هیچ کدام ازآنها به دلیل رویکرد طرف دیگر( اسراییل) محقق نشده است. به علاوه، متکی گفته است که هیچ شانسی برای موفق شدن طرح اعراب برای برقراری صلح نمی بیند چرا که موضوعات اصلی دراین مناقشه را نادیده می گیرد.
ترکی الفیصل سفیر سابق عربستان درآمریکا – که جزو مشهورترین مدافعان طالبان در زمان استقرار آنها در افغانستان شمرده می شد - گفته است که کشور فارسی (پرژن) ربطی به برقراری صلح مابین اسراییل وفلسطین ندارد: “این یک موضوع عربی است وباید توسط کشورهای عربی حل شود.” این درحالی است که از منظرایران دفاع از حقوق مردم فلسطین به عنوان برداران دینی یکی از اصول قانون اساسی به شمار می رود.
دراین میان، نخست وزیر اردن پا را فراتر ازاین گذاشته ودر انتقاد ازایران بی پرده گفته است: “اینکه نخست وزیر ایران گفته است تا کنون 130 طرح برای صلح فلسطینی ها واسراییلی ها ارائه شده، اشتباه است. طرح صلح عربی اولین ازنوع خود به شمار می رود. این طرح مسیری شفاف و باجزییات را برای برقراری صلح پیشنهاد می کند.”
دراجلاس مجمع اقتصادجهانی حدود هزارشرکت کننده که بخش عمده ای ازانها رهبران سیاسی واقتصادی کشورهای عربی که روابط گسترده اقتصادی ونظامی با آمریکا دارند را به خود اختصاص می دادند.
ایران درحالی مورد انتقاد منتقدان آمریکا درمنطقه قرارمی گیرد که قراراست بیست وهشتم ماه جاری میلادی، نمایندگان تهران وواشنگتن دربغداد با یکدیگر ملاقات کنند. هر دوکشور طی روزهای گذشته یکدیگر را به بدترکردن وضع عراق متهم کرده اند. هردوکشورگفته اند که این گفت وگوها تنها به موضوع عراق محدود خواهد بود و موضوع مساله هسته ای ایران را دربرنخواهد گرفت.