سرنوشت یک نفت کش ایرانی به ارزش صد میلیون دلار، سفارش داده شده از چین که عزیمتش در آب ها آزاد، به موضوعی اسرار آمیز تبدیل شده است.شرکت ملی نفت ایران سه سال پیش این نفت کش را برای ناوگان خود سفارش داد، و الان هم به سفارش این کشتی اذعان کرده اما می کوشد تا از مالکیت بر آن فاصله گیرد. اما سازنده دولتی چینی کشتی – “شانگهای وایگائوکیائو” که یک شرکت معتبر کشتی سازی است هرگونه ارتباط با ایران یا شرکت ملی نفت ایران را رد کرده است.
فضای مه آلود در اطراف این نفت کش جدید نشان آن است که این روزها شرکت ها– به ویژه در حوزه نفت - برای مقابله با فشارها و تحریم ها ، در سطح بالایی به مخفی کاری در تجارتشان با ایران دست می زنند.
این هفته، دور سوم مذاکرات بین المللی با ایران با انگیزه مهار برنامه اتمی ایران شکست خورد. این حجت را برای تحریم های نفتی اروپا تمام کرد. تحریم ها اول جولای کلید می خورد تا فشار ها بر اقتصاد متزلزل ایران افزون شود.
این تحریم های بسیاری از شرکت های حمل و نقل نفتی خارجی را هراسان کرده، و تهران را در شرایطی که به طور فزاینده ای متکی به نفت است واداشته تا نیروی حیاتی اقتصاد کشور را صادر کند..
تاکنون شرکت چینی از محدودیت ها معاف شده بود ، اما فشارهای سیاسی و حقوقی از سوی دولت و گروه های متنفذ نیویورک که علیه برنامه اتمی ایران متحد شده اند ، کمپانی ها را وادار می کند که روابطشان را با شرکت نفت را قطع کنند.
اگر وزارت خزانه داری ایالات متحده تشخیص دهد که خریدار یا سفارش دهنده نفت کش”عامل یا وابسته” به سپاه پاسداران انقلاب ایران است لایحه ای به کنگره خواهد داد که هرگونه رابطه مالی با شرکت ملی نفت ایران فشار بر این کمپانی را افزایش خواهد داد. رابطه ای که شرکت ایرانی خریدار نفت کش آن را انکار می کند.
در این اثنا ، گزارش ها حاکی است شرکت ملی نفت ایران روی راه های خلاف کار می کند تا نفت را به مشتری های بزرگش مانند چین و هند صادر کند. یک امکان که مقامات ایرانی از آن سخن می گویند این است که شرکت ملی نفت دارد کشتی – تحت عنوان “امن”- را به شخص ثالث می فروشد و آن را به صورت اجاره ای پس می گیرد. راه دیگر انتقال مالکیت حقوق کشتی به شرکتی صوری در منطقه معافیت مالیات اروپایی مالت است.
تراور هاوسر، مدیر انرژی در گروه مشاوره “رادیوم” مستقر در نیویورک گفته است ، مالک شرکت نفت ایران تلویحا از ایتکه چگونه تشدید فشارهای بین المللی بر ایران فرستادن نفت به خارج از کشور را پر هزینه و دشوار تر کرده ، گلایه کرده است.
“امن” که مقامات رسمی می گویند به زودی تحویل داده می شود، عظیم الجثه است، دو میلیون بشکه نفت با ارزش دویست میلیون دلار گنجایش دارد. شرکت ملی نفت ناوگانی با 39 نفت کش در اختیار دارد که قادر است نزدیک به یک سوم صادرات عادی ایران را حمل کند. تا همین اواخر، ایران 2.2 میلیون بشکه نفت خام در روز صادر می کرد که حدود نیمی از درآمد کشور از آن عاید می شود.
یک پایگاه اطلاعات صنعتی می نویسد ایران “امن” را به “شانگهای وایگائوکیائو” سفارش داده است و هزینه آن 100 میلیون دلار است ، اما حالا شرکت ملی نفت در تلاش برای پنهان کردن مالکیت خود بر کشتی است.
یک نفر می گوید :” این کشتی ممکن است توسط یک میانجی - غیر ایرانی- اداره شود ، نه با اسم شرکت ملی نفت”
یک نماینده “ شانگهای وایگائوکیائو” – که پایگاه های اطلاعات حمل و نقل می گوید در حال تحویل دادن کشتی دومی به نام سوغات به شرکت ملی نفت است - گفته است آن کمپانی هرگز با ایران یا شرکت ملی نفت تجارتی انجام نداده است.
دفتر ثبت اسناد شرکت مالت نشان می دهد که دو کمپانی ، شرکت حمل و نقل امن و شرکت حمل و نقل سوغات، توسط شرکت ملی نفت و از طریق واسطه ها کنترل می شود. یکی از ایرانی های آشنا با این موضوع گفت شرکت در ابتدا به عنوان بخشی از توافقات به منظور خریداری مالی کشتی ها ثبت شد ، اما در حین تحریم ها ، این تنظیمات مزایای دیگر برای ایران دارد: “امن” با پرچم مالت حرکت می کند نه با پرچم ایران ، بر اساس اسناد ثبت شده کشتی مالتا، مالکیت خود را نهان می کند.
پرچم های مالت در میان شرکت های حمل و نقل محبوب است چرا که آن ها راحت تر رهن می کنند در حالی که همین عمل وقتی در بانک ها صورت می گیرد مالکان در معرض مسئولیت های حقوقی قرار می گیرند.
ایران در گذشته از قوانین سهل مالتا بهره گرفته تا تحریم ها دور بزند. همزمان با مجازات های ایالات متحده در سال 2008 برای مهار برنامه اتمی و نظامی ایران، خطوط کشتی رانی متعلق به دولت جمهوری اسلامی ثبت خود را به شرکت های صوری در منطقه معاف از مالیات مانند مالت منتقل کرده است. این تاکتیم بعد ها توسط یکی گروه ضد-هسته ای کشف شد و آن شرکت حمل و نقل توسط اتحادیه اروپا تحریم شد.
یک مقام ثبت حمل و نقل در مالت گفته است این امر با تحریم های اتحادیه اروپا علیه ایران مطابقت دارد.
شرکت ملی نفت توافق فروش- اجاره مجدد را در سر دارد، با این امید که از تحریم هایی که رگ حیاتی را در دست می گیرد اجتناب گزیند.
نماینده “ شانگهای وایگائوکیائو” گفته است “ایمن” ممکن است توسط یک کمپانی با نام “گروه پاراکو” در هنگ کنگ ساخته شده باشد. اما فردی آشنا با برنامه های شرکت ملی نفت است می گوید الزاما “پاراکو” نیست که صاحب کشتی است :” ممکن است صاحبان دیگری در میان باشد.”
نماینده پاراکو گفته است شرکتش تنها به شرکتی ثالث – که نامش را نمی گوید – پیرامون مالکیت و عملیاتی کردن ”ایمن” و “سوغات” سفارش هائی داده است.
یک چیز مشخص است : ایران از شرکت ملی نفت می خواهد تا توانایی حمل و نقل نفت به خارج از کشور را همزمان با رسیدن تحریم های بین المللی به جاهای باریک، حفظ کند.
جریان اصلی حمل و نقل مانند “گروه حمل و نقل فراسوی آب ها” مستقر در نیویورک و “برمودا” از همین حالا پذیرش نفت ایران را متوقف کرده اند و آن را به شرکت های رو به کاهش کوچکی واگذار کرده اند. اما حتی همان ها هم در حال ناپدید شدد هستند.
در ماه های اخیر شرکت ملی حمل و نقل دریایی لیبی – که خودش سال گذشته در زمان جنگ داخلی لیبی مورد تحریم ایالات متحده قرار داشت بر اساس آمار شرکت حمل و نقل “کلارکسون” با شش سفر در ماه در قامت بزرگترین حمل کننده نفت ایران به اتحادیه اروپا ظاهر شده است.
یکی از سخنگوهای این شرکت سفرها را تایید کرده اما می گوید این شرکت تمام عملیات خود را با تحریم ها تطبیق داده است. اما اکنون، آن نیز در حال عقب نشینی است. شرکت لیبیایی می گوید خدمات به ایران را از ابتدای جولای متوقف خواهد کرد. زمانی که تحریم اتحادیه اروپا صادرات به حمل و نقل و بیمه نفت ایران را هم شامل شود.
سخنگوی حمل و نقل تایید سفر در حالی که گفت شرکت تحت نظر و موافق با تحریم. اما در حال حاضر، آن را نیز به عقب: شرکت لیبی می گوید به آن متوقف خواهد شد در خدمت ایران از ژوئیه 1، ممنوعیت اتحادیه اروپا بر واردات، حمل و نقل و بیمه نفت ایران ضربه بزند.
منبع : وال استریت ژورنال
