ناهید سیمادوست
بسیاری از رسانه های دولتی در روزهای پس از انتخابات مجلس ایران، بیشتر بر حجم مشارکت مردمی تمرکزکرده اند تا هویت برندگان این رویداد. باقیماندن اصلاح طلبان در کورس رقابت ها به امید تشکیل یک بلوک قدرتمند اقلیت در مجلس- علیرغم رد صلاحیت های صورت گرفته توسط شورای غیر انتخابی نگهبان که تعداد نامزدهایشان را به 130 نفر کاهش داد- باعث مشارکت بیشتر مردم شد. آنها در حالیکه 40 کرسی مجلس را در استان ها به خود اختصاص داده اند، هنوز به اشغال حتی یک کرسی نمایندگی در تهران هم مطمئن نیستند. تا شامگاه یکشنبه، 24 کرسی از 30 کرسی پایتخت ایران به طرفداران احمدی نژاد از ائتلاف اصولگراها اختصاص یافته است و سرنوشت بقیه کرسی ها به دور دوم انتخابات در ماه آوریل یا مه واگذارشده است. از نظر تئوری، هنوز امکان این هست که شش کرسی دیگر به اصلاح طلب ها اختصاص یابد.
جلال خوش چهره، سردبیر روزنامه کارگزاران، با اشاره به تلقی که نه تنها نزد اصلاح طلب ها، بلکه در ائتلاف فراگیر اصولگراهای منتقد سیاستهای احمدی نژاد وجود دارد، گفت: “نه تنها نتایج ، بلکه روشی که برای اعلام نتایج در پیش گرفته شده ، تکان دهنده است.”
هردو گروه به اظهارات مصطفی پور محمدی، وزیر کشور ایران، اعتراض کرده اند که حتی پیش از زمان پایان شمارش آراء، از پیروزی ائتلاف اصولگرایان بر 71 درصد کرسی های مجلس خبر داده است. یک نویسنده اصلاح طلب نوشته است: “وزیر کشور که قرار است فرد بی طرفی باشد، از خط قرمز عبور کرده است.”
در اقدامی که آشکارا نشان از بروز شکاف در میان محافظه کاران دارد، ائتلاف فراگیر اصولگراها، که به چهره های میانه روتری نظیر علی لاریجانی – مذاکره کننده ارشد هسته ای سابق- و محمد باقر قالیباف- شهردار تهران- نزدیک است، در نامه ای به شورای نگهبان، محافظه کاران طرفدار احمدی نژاد را به انجام اقدامات خلاف قاعده در برخی حوزه های انتخاباتی متهم کرده است.
اما به نظر می رسد دورنمای این انتخابات، حاکی از ادامه روند مجلس قبلی باشد. عطریانفر، یک مشاور نزدیک به تکنوکرات های حامی اکبر رفسنجانی – رییس جمهور سابق- می گوید: ”نتیجه انتخابات، هیچ چیز مگر ادامه وضعی که قبلاً به وجود آمده و شامل رد صلاحیت ها هم بود، نیست. ما حتی قبل از رای گیری هم می دانستیم حدود 60 درصد کرسی ها به محافظه کاران خواهد رسید.” او با اشاره به اینکه بالاترین رای تهران- غلامعلی حداد عادل رییس مجلس حال حاضر- هنوز یک میلیون رای کمتر از نامزد اول اصلاح طلبان در دوران طلایی شان کسب کرده، گفت: “این خود گویای شرایط است.”
با اینحال خیلی از رای دهندگان اصلاح طلب از شرکت در انتخابات امتناع کردند. عالیه مصطفوی 50 ساله، در حوزه رای گیری حسینیه ارشاد در شمال تهران، گفت هرچند او برای رای دادن آمده اما فکر نمی کند نتیجه انتخابات به دلخواه او باشد. او گفت: “کشورهای غربی همیشه می گویند ما مجبوربه رای دادن شده ایم. من آمده ام نشان دهم که رای می دهیم، چون خودمان می خواهیم.”
عاطفه شمس 26 ساله، می گوید شوهرش به او تذکر داده است که اگر در انتخابات شرکت کند، به خود و مردمش خیانت کرده است. اما او اضافه می کند،”دوستم در نهایت مرا متقاعد کرد که تصمیم گیری ما مهم است، حتی اگر انتخاب بین بد و بدتر باشد.” سمیرا، دوست 27 ساله او هم وارد بحث می شود: “این عمر ماست که به حراج گذاشته شده، نه عمر مردم خارج از کشور که به ما توصیه می کنند در انتخابات شرکت نکنیم. ما جنگ داخلی نمی خواهیم، نمی خواهیم کشورمان تحت اشغال قرار بگیرد، ما انقلاب نمی خواهیم. فقط می خواهیم مطمئن شویم خاصیت جمهوریت ا ز جمهوری اسلامی جدا نشود. ما به تعداد کافی از اصلاح طلبان در مجلس رای دادیم که زمینه را برای انتخابات ریاست جمهوری آینده آماده کنند.”
صرفنظر از نتیجه انتخابات، برخی تحلیلگران این انتخابات را به عنوان تمرینی برای رای دهندگان اصلاح طلب و میانه رو می بینند تا آنها را دوباره به شرکت در رای گیری ها علاقمند نماید و زمینه را برای به چالش کشیدن احمدی نژاد در انتخابات ریاست جمهوری آینده آماده سازد. خوش چهره، حتی چیزی را می بیند که از آن به عنوان “ائتلاف نانوشته تاکتیکی میان محافظه کاران میانه رو و اصلاح طلبان” که در حال تبدیل تدریچی به یک ”ائتلاف واقعی استراتژیک” است، تعبیر می کند. این دو گروه بیش از اینکه به احمدی نژاد نزدیک باشند، از نظر نگاه مصلحت اندیشانه به سیاست خارجی و اقتصاد با یکدیگر همخوانی دارند. عطریانفر می گوید با نزدیک به یک سوم مجلس از اصلاح طلبان و نمایندگان مستقل، شانس خوبی برای جلب نظر روحانیون محافظه کار –خصوصاً در صورت ادامه روند اقتصاد نابسامان و سیاست خارجی مخاصمه آمیز احمدی نژاد- وجود دارد. بدین ترتیب احتمال بوجود آمدن یک “ائتلاف بحرانی” میان اصلاح طلبان و محافظه کاران برای باز شدن راه برای یک نیروی مصلحت اندیش سیاسی زیاد خواهد بود.
منبع: تایم – 16 مارس