دیوید استرینگر
مقامات آمریکایی روز جمعه گفتند که چین و روسیه مانع تحرک شورای امنیت سازمان ملل در تصویب دور سوم تحریم ها علیه ایران شده اند. این مجازات ها به خاطر خودداری ایران از توقف غنی سازی اورانیوم در نظر گرفته شده بودند.
نیکلاس برنز، معاون وزیر امور خارجه آمریکا گفت روز جمعه میان پنج عضو دایم شورای امنیت به علاوه آلمان توافقی صورت گرفته بود و لازم بود بر سر این مساله فشارها تشدید شود. بر اساس این توافق قرار بود چنانچه گزارش ماه نوامبر اتحادیه اروپا و آژانس بین المللی انرژی هسته ای بر عدم پیشرفت همکاری ایران دلالت کند، شورای امنیت قطعنامه تحریم جدیدی را صادر کند.
برنز در پایان دیدار مقامات ایالات متحده، روسیه، چین، انگلستان و آلمان در لندن به گفت: “ایالات متحده قویاَ معتقد است که باید تحرکات دیپلماتیک را در جهت تشدید تحریم ها افزایش داد. ما طرفدار یک راه حل دیپلماتیک هستیم و مایل نیستیم در این مورد ناامید شویم. اما برای این کار به کمک هر پنج عضو دایم شورای امنیت، خصوصاَ چین و روسیه احتیاج داریم.”
یک دیپلمات ارشد ایالات متحده در شورای امنیت در مقر سازمان ملل در نیویورک گفت این پنج عضو نتوانستند در مورد اینکه تحریم ها در قالب یک قطعنامه جدید صادر شوند به توافق برسند. او نخواست نامش فاش شود زیرا مذاکرات در این مورد همچنان ادامه دارد.
یک مقام ارشد وزارت امور خارجه آمریکا، در حالی که او هم نخواست نامش فاش شود، گفت نمایندگان چین و روسیه در حالی به لندن آمده اند که آماده نهایی کردن قطعنامه سوم نیستند. این موضوع نشان می دهد نه مسکو و نه پکن حتی ورود به مرحله یک پیش نویس ابتدایی را هم قبول نکرده اند.
برنز گفت ایالات متحده معتقد است کشور چین با افزایش روابط تجاری با ایران ظرف شش ماه گذشته، علایم نادرستی را از نحوه عملکرد جامعه جهانی در برابر برنامه هسته ای به ایران ارسال کرده است.
برنز اعلام کرد: “ما از کم کاری چین در تصویب قطعنامه سوم نا خشنودیم. ما فکر نمی کنیم چین در این حرکت همراه ما باشد.“
تام کیسی، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده، در واشنگتن گفت به نظر نمی رسد چین و روسیه هم مثل ”ما و سایر اعضاء برای انجام کارها احساس ضرورت کنند”.
روسیه و چین در این مورد اظهار نظری نکرده اند. اما روسیه در برابر تصویب تحریم های جدید موضع سختی گرفته است. این مخالفت ها علی الخصوص شامل تصویب قوانین یک جانبه اخیر واشنگتن علیه سپاه پاسداران انقلاب ایران نیز می شود.
ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، هفته گذشته در پرتغال گفته بود: “چرا باید با تهدید به تحریم اوضاع را وخیم تر کنیم و آنرا به نقطه بی بازگشت برسانیم؟ این بهترین راه حل ممکن نیست که مثل یک مرد دیوانه تیغ به دست دوره بیافتیم.“
کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجه ایالات متحده، و همتایان او از سایر کشورهای عضو در شورای امنیت سازمان ملل و نیز آلمان، ماه گذشته در نیویورک توافق کرده بودند چنانچه گزارش های جدید اتحادیه اروپا و شورای امنیت همچنان بر بی اعتنایی ایران دلالت کند، دست به تصویب تحریم های جدید بزنند.
محمد البرادعی، رییس آژانس بین المللی انرژی هسته ای، ماه آینده گزارش خود را درباره میزان همکاری ایران برای شفاف سازی در قبال ابهامات و سوالات موجود از عملکرد هسته ای گذشته تا چهار سال پیش همزمان با آشکار شدن این فعالیت ها، ارایه نماید. خاویر سولانا، مذاکره کننده ارشد اتحادیه اروپا نیز قرار است گزارشی در مورد میزان آمادگی ایران برای توقف غنی سازی اورانیوم ارایه کند. غنی سازی اورانیوم می تواند در نهایت منجر به تولید سوخت هسته ای و نیز مواد لازم در تهیه هسته قابل شکافت کلاهک هسته ای شود.
دفتر وزارت خارجه انگلستان گفت اعضاء شوارای امنیت سازمان ملل به همراه آلمان روز جمعه توافق کرده اند “متن قطعنامه سوم تحریم های شورای امنیت سازمان ملل را نهایی کنند تا در این شورا به رای گذاشته شود، مگر اینکه گزارش ماه نوامبر دکتر سولانا و دکتر البرادعی بر نتایح مثبتی از تلاش هایشان دلالت کند.“
ایران بارها گفته است غنی سازی را متوقف نخواهد کرد و مقامات آژانس هم در خفا می گویند ایران در حال توسعه برنامه هایش است.
حتی اگر قدرت های جهان در نهایت بر سر لزوم وضع تحریم های جدید به توافق برسند، ممکن است اجرای آن به خاطر رودر روئی روسیه و چین با شرکای غربی خود درباره شدت تنبیهات، ماه ها به طول بکشد.
یک سخنگوی دفتر وزارت خارجه بریتانیا گفت دیپلمات هایی که روز جمعه در لندن تشکیل جلسه دادند، بار دیگر روز 19 نوامبر برای ارزیابی گزارش های نیمه تمام با هم دیدار خواهند کرد.
بریتانیا و فرانسه از دعوت ایالات متحده برای تصویب دور سوم تحریم ها علیه ایران در صورت خودداری این کشور از تعلیق غنی سازی، حمایت کرده اند.
هاشمی رفسنجانی، رییس جمهور سابق ایران، اظهار داشت گفتگوها میان ایران و آژانس هسته ای سازمان ملل در حال پیشرفت بوده است. او به ایالات متحده هشدار داد از توسل به تهدیدات خودداری کند.
او گفت: “ایالات متحده مرتکب اشتباه می شود. ایران در حال گفتگو با آژانس هسته ای است و به سوالات آژانس پاسخ خواهد داد. آنها تدریجاَ جواب های خود را می گیرند. باید منتظر ماند، گفتگو کرد و تصمیم گرفت.“
منبع: سانفرانسیسکو کرونیکل – 2 نوامبر