درست یک ساعت پیش از شروع مراسم جشن سالانه نشریه چلچراغ، دستگاه قضایی ایران دستور داد، حدود ۲۰۰۰ نفر از روزنامه‌نگاران، موسیقیدان‌ها، کارگردان‌های سینما و ورزشکاران که به این مراسم دعوت شده بودند به خانه‌هایشان بروند.
یکی از شرکت‌کنندگان می‌گوید: “وقتی خبر رسید تمام هیجان ها به یاس تبدیل شد. احساس کردیم کسانی که در مراکز قدرت هستند هرگز نمی‌گذارند اصلاح‌طلبان نفس بکشند.” روزنامه محافظه‌کار کیهان می‌گوید، حضور هنرمندان و ورزشکاران تنها پوششی برای یک گردهمایی سیاسی بود که قرار بود محمد خاتمی، رئیس‌جمهور پیشین، در آن سخنرانی بکند.
آهستگی تغییرات فرهنگی و سیاسی، تحت ریاست جمهوری حسن روحانی، اصلاح‌طلبانی را که از او در انتخابات حمایت کردند خشمگین کرده است؛ حتی با این‌که، اصولگرایان را به خاطر سد کردن اقدامات دولت برای کاهش سانسور و سرکوب مقصر می‌دانند.
آقای روحانی پیروزی خود را مدیون گروه‌ها و رهبران اصلاح‌طلبی است که مردم را دعوت کردند تا به او رای بدهند. او در عوض قول آشتی با جهان از طریق توافق هسته‌ای و اقتصاد بهتر را داد.
از آن زمان ایران با شش قدرت جهانی توافق کرد که برنامه هسته‌ای خود را محدود کند و در عوض تحریم‌ها علیه این کشور کاهش یابد. دستاوردهای اقتصادی نیز بدست آمده: تورم کاهش یافته و ارزش ریال در مقابل دلار ثابت شده است.
اما اصلاح‌طلبان به گشایش فرهنگی و کاهش سانسور امید دارند که هنوز تحقق نیافته است. دستگاه قضایی نه تنها جشن هفته گذشته را تعطیل کرده بلکه به روزنامه‌نگاران اصلاح‌طلب هم اجازه نداده روزنامه‌شان را منتشر کنند. وب‌سایت شبکه‌های اجتماعی نیز هنوز فیلتر است.
آقای روحانی هفته گذشته گفت از کارت زرد نمی‌ترسد. نمایندگان مجلس به وزیر فرهنگ و ارشاد هشدار داده‌اند. وی گفت: “وقتی ما هنر و هنرمند را محدود می کنیم در واقع زمین را برای فرود هواپیمای دشمن هموار می‌کنیم.”
با این حال اصلاح‌طلبان هنوز سرخورده هستند. رهبران مخالفان هنوز در حصر خانگی بسر می‌برند. اصولگرایان بیم آن دارند که آزادی آن‌ها اصلاح‌طلبان را پیش از انتخابات سال آینده مجلس تقویت کند.
یک تحلیلگر اصلاح‌طلب می‌گوید: “جدا از سیاست خارجی و مذاکرات هسته‌ای و بخشی از مسایل اقتصادی، سخت است بفهمیم سیاست دولت در زمینه‌های فرهنگی و سیاسی چیست. درست نیست بگوییم هنوز زود است. اما شاید به خاطر خرابی‌های زیادی که به ارث برده، هنوز تمرکز را بر سیاست خارجی و اقتصاد گذاشته باشد.”
سرعت تغییر در شهرستان‌ها حتی کندتر است. در خوزستان که زمانی به خاطر آب و هوای خوبش منزلگاه مراسم فرهنگی زمستانی بود، تغییرات کمی رخ داده است، انگار که هنوز احمدی‌نژاد بر سر کار است.
یک روزنامه‌نگار محلی می‌گوید: “ما انتظار مقداری پویایی را داشتیم، اما داریم ناامید می‌شویم که هیچ اتفاقی در خوزستان نمی‌افتد.” یک تحلیلگر در خراسان رضوی می‌گوید، نمایندگان مجلس مقامات محلی را تحت فشار گذاشته‌اند که سیاست‌های جدید را اجرا نکنند. وی می‌افزاید: “شما شاهد یک ناامیدی گسترده هستید که بین اصلاح‌طلبان شکل می‌گیرد چون مقامات قبلی عوض نشده‌اند و تغییری در سیاست‌ها دیده نمی‌شود.”
آقای روحانی باید به دقت توازن برقرار کند. اصلاحات زیاد می‌تواند باعث خشم اصولگرایان شود و مذکرات هسته‌ای را برهم بزند. یک سیاستمدار اصلاح‌طلب می‌گوید: “به نظر می‌رسد روحانی خود را از اصلاح‌طلبان دور می‌کند تا از فشار اصولگرایان کم کند.”
اصولگرایان بسیار به دنبال این هستند که نگذارند اصلاح‌طلبان در انتخابات آتی مجلس قدرت بگیرند.
یک سیاستمدار اصلاح‌طلب می‌گوید: “اگر دولت از بحران هسته‌ای خارج شود و اقتصاد را بهبود بخشد، آن‌وقت دست روحانی باز خواهد بود تا در سیاست‌های داخلی بازتر عمل کند. اما اگر در مذاکرات هسته‌ای شکست بخورد و انتخابات مجلس را ببازد، حتی برای انتخاب دوباره خود هم مشکل خواهد داشت.”
منبع: فایننشیال تایمز - 17 ژانویه
