افشای برنامه ریزی گروه های افراطی برای حمله به رییس جمهور در بازگشت از سفر نیویورک و بازگشت رهبران این گروه ها به صحنه سیاسی، به نظر کارشناسان سیاسی، خبر از بازگشت کفن پوشان به خیابان ها می دهد. همان ها که در دوران احمدی نژاد به شغل های پردرآمد و پر نفوذ گماشته شدند و اینک در تحولات دولت تازه، برکنار شده و یا موقعیت خود را در خطر می بینند.
گروه های خودسر که پیشینه آن ها به اولین سال های عمر جمهوری اسلامی می رسد بیشترین فعالیت خود را در دوران وزارت محمد خاتمی با حمله به سینما ها و کتابفروشی ها و مراکز فرهنگی تجربه کردند. دوم خرداد سال ۱۳۷۱ با استعفای خاتمی از وزارت ارشاد و انتخاب علی لاریجانی که به عنوان فرد نزدیک به سپاه پاسداران و گروه های محافظه کار از وی یاد می شد به جای او، عملیات علیه مراکز فرهنگی متوقف شد. یک سال بعد لاریجانی به ریاست سازمان صدا و سیما رسید و مصطفی میرسلیم از هیات موتلفه اسلامی به وزارت ارشاد رفت و فعالیت خودسرها به کمترین اندازه خود رسید.
حسین الله کرم که از وی به عنوان فرد کلیدی انصار حزب الله یاد می شد، بعد از دوران ریاست جمهوری خاتمی از فعالیت های خیابانی کناره گرفت و حتی اعلام داشت که دیگر نسبتی با انصار حزب الله ندارد. او که ارتباط تنگاتنگی با احمدی نژاد و نزدیکان وی داشت، در سال ۸۶ به عنوان وابسته نظامی ایران به بالکان رفت که گفته می شد ماموریتی از جانب ثمره هاشمی بود برای داشتن مصونیت سیاسی و حضور در اروپا. بعد از آن کمتر خبرساز بود و حتی گفته می شد با تغییراتی در زندگی خانوادگی اش در قبرس رحل اقامت افکنده و در یک موسسه اموزش ایرانی هم به عنوان استاد مشغول به کار شده است. در دو سال پایانی ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد که تمامی حامیان قبلی وی با آشکار شدن زاویه نظریات دولت با رهبر جمهوری اسلامی به عنوان منقد دولت اظهار نظرهایی می کردند، الله کرم غایب بود تا انتخابات ریاست جمهور ۹۲.
همزمان با گرم شدن فضای انتخابات حسین الله کرم در تهران پیدا شد و با اعلام حمایت رسمی از سعید جلیلی رسما بازگشت خود را به صحنه سیاسی اعلام داشت. تظاهرات محدود علیه حسن روحانی در جریان بازگشت از نیویورک و حضور اعضای ستاد انتخابات سعید جلیلی در جمع کسانی که به اتومبیل وی حمله کردند چند روزنامه اصلاح طلب تهران را بدان کشاند که از بازگشت کفن پوش ها خبر بدهند کفن پوش هایی که در هشت سال گذشته به گفته سعید حجاریان “کفن‌ها را داده‌اند خشکشویی”.
در این زمان خبرنگاران رسانه های مستقل راهی آرشیو ها شدند تا مصاحبه حسین الله کرم را پیدا کنند که با قطعی شدن برنده انتخابات ۹۲ در مصاحبه با خبرگزاری فارس، همفکرش، هشدار داده بود که با بازگشت به سیاست های دوران خاتمی و هاشمی، مردم آن بردباری را که در دوران احمدی نژاد داشتند نخواهند داشت و ”دراین صورت باید منتظر باشد مردمی که در دوران احمدی‌نژاد بردبار بودند، دست به تظاهرات بزنند.”
حمید رضا ترقی که عنوان معاون بین المللی حزب موتلفه اسلامی را به او می دهند به نوشته ابتکار درباره حمله معدودی افراد به اتومبیل حسن روحانی گفته “این اقدامات خودسرانه ممکن است باعث ارسال پیام‌هایی به خارج از کشور مبنی بر وجود تفرقه و چند صدایی در ایران شود که این امر نمی‌تواند ما را در صحنه مذاکرات بین‌المللی کمک کند؛ بلکه در جهت خلاف منافع ملی خواهد بود.”
حمید رضا ترقی گفته اگر نقدی بر سخنان و مواضع مسئولین وجود دارد این نقد باید در یک فضای انتقادی، علمی و کارشناسی و به دور از برخوردهای فیزیکی مطرح شود و مسئولین هم پاسخ انتقادات را بدهند. این نوع گروههای افراطی و دارای رفتارهای خلاف شئون سیاسی جامعه نه تنها کمکی به نقد صحیح، منصفانه و منطقی عملکرد مسئولان نمی‌کنند؛ بلکه فضای نقد مطلوب و صحیح در جامعه را نیز از بین می‌برند.
این عضو موتلفه اسلامی در دوران اصلاحات از جمله کسانی که هماهنگ با گروه های انصار حزب الله فعالیت می کرد و چند باری خبرساز شد از جمله زمانی که اعلام داشت مورد حمله مسلحانه قرار گرفته و کوشید تا همزمان با ترور و آزار چهره های مشهور اصلاحات توسط تندروها مدعی شود که جناح راست نه تنها با آنان همسویی ندارد بلکه خود قربانی است. این ادعا کوتاه مدتی بعد از یادها رفت وی خود نیز آن را تعقیب نکرد.
ترقی در این دور تازه کوشید تا چهره تازه از خود و حزب متبوعش نشان دهد گرچه تحلیل های سیاسی و نظر گروه های ناظر حاکی از آن است که محافظه کاران سنتی بعد از تجربه سخت دولت احمدی نژاد در سیاست های خود تجدید نظر کرده ترجیح می دهند با جناح های تندرو شناسایی نشوند.
حریفشان نشدیم
هاشمی رفسنجانی رییس جمهور سابق و رییس پیشین مجلس و فرمانده جنگ در سال های جنگ با عراق، به گفته بیوگرافی نویسش بالاترین مقام جمهوری اسلامی است که از سال های دور موضوع مخالفت گروه های خودسر بوده است. هیچ یک از مقامات بنیان گذار جمهوری اسلامی مانند هاشمی توسط تندروها طرد و نفی نشده است. در این رهگذر خانواده هاشمی هم مصون نمانده و در اوج تبلیغات احمدی نژاد علیه هاشمی و خانواده اش سعید تاجیک که یکی از اعضای انصار حزب الله بود و در دوران احمدی نژاد مانند دیگر اعضای این گروه پاداش گرفت و به عنوان مسوول حراست پالایشگاه تهران از بودجه و امکانات و حتی نیروهای مسلح برخوردار شد در حمله ای به فایزه دختر کوچک رییس مجمع تشخیص مصحلت نظام به بدترین زبان و شکل وی را مورد آزار قرار داد. وی بعدا در مصاحبه هایی از عمل خود دفاع کرد و گفت آماده هر نوع عقوبت هست.
یکی از دلایل برخورد خودسرها با هاشمی صراحت وی در محکوم کردن حرکات این گروه هاست.
دو ماه قبل وی در پاسخ به پرسشی در مورد فضای جامعه، به‌خصوص در آستانه انتخابات آینده ریاست‌جمهوری، نقدهای دلسوزانه، منصفانه و منطقی وفاداران انقلاب و نظام اسلامی را لازمه پویایی و پیشرفت کشور دانست و گفت: “کسانی که اظهارنظر، فعالیت و نقدهای منصفانه را مشکلی برای جامعه می‌دانند، خود و تفکراتشان مشکل‌زا و زحمت‌آفرین است؛ چراکه تاریخ نشان داده است انتقادهای سازنده، به‌ویژه توسط افراد نخبه، آگاه و تحصیلکرده، برای کمک به حل مشکلات و برون‌رفت از آنها مفید است.”
هاشمی‌رفسنجانی، در پاسخ به سوالی پیرامون شکل‌گیری و قدرت‌یافتن گروههای خودسر، گفت: “از ابتدای انقلاب همواره گروههای خودسر که بعضا خلاف قانون و نظر مسئولان برخی از اقدامات را انجام می‌دادند، وجود داشتند، منتها تا مقطعی این خودسری‌ها که برخی حسن‌نیت و برخی سوءنیت داشتند، بدون سازماندهی شکل می‌گرفت، اما در مقاطعی خودسری‌های سازمان‌یافته به درون جامعه تزریق می‌شد و این شکل دوم است که همواره مشکل‌ساز و خطرناک بوده و می‌بایست به صورت رسمی محکوم شود و مورد حمایت قرار نگیرد که حتی در مواردی مورد انتقاد رهبری معظم انقلاب قرار گرفت.”
گفتنی است که احمدی نژاد با گماردن حزب اللهی هایی که تحت نام های مختلف فعالیت داشتند در پست های نان و آبدار دوره اول ریاست جمهوری خود را در اوج گذراند و چنان که توانست هم هاشمی را به حاشیه راند و هم با خطاب قرار دادن سید حسن خمینی نشان داد که حتی ستون اصلی را هم رعایت نمی کند اما خرداد ۸۸ ماه عسل وی پایان یافت.
و از آن پس خود نیز سوژه نوحه خوان ها و سخن های تند “لات ها” شد که می گفتند آمده اند تا رگ گردن برای ولایت بدهند.
نقطه عطف بازگشت کفن پوشان و نوحه خوانان از احمدی نژاد و دولت وی زمانی بود که رهبر جمهوری اسلامی در یک حرکت برنامه ریزی شده یک هفته در قم بود و در تمام آن مدت با مردمی که از اطراف کشور آمده و ساماندهی شده بودند گفتگو کرد و به دیدار علما رفت و چند سخنرانی کرد و بنا به نوشته یک سایت اینترنتی نشان داد که در صورت لزوم چندین برابر رییس دولت که گونی های اسکناس با خود می برد هوادار جمع خواهد کرد.
یکی از تحلیل های آشنایان به سیاست و رفتار علما در آن زمان همین بود که به این ترتیب ولی فقیه بند خود را از احمدی نژاد عوامی و مردم فریب گست و نشان داد که از این زمان روند دیگری آغاز خواهد شد، گرچه مدتی طول کشید تا گروه هایی مانند هواداران مصباح یزدی دریافتند که احمدی نژاد دیگر مورد تایید نیست. بعد از آخرین حادثه ای که خودسرها ساختند - حمله به علی لاریجانی رییس مجلس در قم - دیگر شکی برای ناظران نماند که گروه احمدی نژاد نخواهند توانست مدت زیادی روی صجنه سیاسی بمانند.
علی یونسی سال گذشته در گفت‌وگویی که با روزنامه بهار داشت در ارتباط با حضور نیروهای خودسر در دولت اصلاحات و عدم برخورد با این جریان‌ها گفت: “این‌ها یک جریان هستند نه چند شخص. سیاست وزارت اطلاعات در آن زمان محدود‌سازی گروههای فشار و خودسر بود و تا حدود بسیاری هم موفق شد، ولی قوه‌قضاییه غالبا در مقام برخورد با گروههای افراطی منفعلانه و ضعیف عمل کرده است. زمانی‌که من وزیر شدم اعلام کردم با نیروهای خودسر برخورد می‌کنم. تقریبا به جز دو تا شهر همه جا تعطیل شد. این‌ها یک ویژگی‌های شخصی دارند که خیلی گستاخ هستند و احساس امنیت هم می‌کنند. این تشری که مدتی پیش مقام معظم رهبری به این‌ها زد تا مدتی به کما می‌روند ولی به شکل دیگر حتما شروع خواهند کرد.”
البته او تصریح می‌کند که زورشان به این گروه‌ها نرسید: “برای این‌که یک گروهی خودش را وابسته کرد به روحانیت که ما حریف آن نبودیم. ما حریف کسانی که لباس مقدس روحانیت را پوشیده بودند، نشدیم. یک‌بار خود من هم رفته بودم به جامعه مدرسین می‌خواستم گزارشی بدهم. عده‌ای آنجا جمع شده بودند که کارشان همین است که یک زمان‌هایی بیایند بنشینند آنجا و شعار دهند. مزاحم من هم می‌شدند و من صلاح نمی‌دانستم خیلی با روحانیت در این جهت درگیر شوم ولی به طرق دیگری محدودشان کردیم.”
ریحانه طباطبایی در انتهای گزارشش درباره گروه های خود سر و احتمال بازگشت آن ها نوشته “حالا زمان آن رسیده است که برای حضور این نیروهای خودسر در جامعه سیاسی ایران پایانی نوشته شود. اگر دولت اصلاحات آن‌گونه که لازم بود نتوانست با لباس‌شخصی‌ها برخورد کند و دولت اصولگرای احمدی‌نژاد عزمی نداشت، ظاهرا مجلس اصولگرا می‌خواهد بساط لباس‌شخصی‌ها را برچیند.”
اما به نظر می رسد جمع کردن گروهی که سی و پنج سال است داخل جفت و بافت حکومت اسلامی شده اند، کار چندان آسانی نیست. به ویژه که این گروه ها در عین داشتن مصونیت قانونی امکاناتی در اختیار دارند که حتی وقتی
محافظه کاران و خودسرها
از جمله مشهورترین محافظه کاران که به انتقاد از حرکت تندروها در فرودگاه پرداخت احمد توکلی نماینده متنفذ مجلس بود که با انتقاد از اهانت عده ای به رئیس جمهوری در فرودگاه مهرآباد هنگام ورود به تهران گفت: توهین به مسئولان کشور جرم محسوب می‌شود. هرگونه نقد و برگزاری تجمع، فقط با رعایت قانون، آزاد است.
یک جامعه شناس چندی قبل نوشته بود باور این چرخش در جناحی که سی و پنج سال است پشت هر حرکت تندروانه حضور داشته نیاز به زمان است.
به گفته دکتر داوری “غذابی که با دولت احمدی نژاد به جناح راست داده شد تقاص تندروی ها و بی رحمی های آنان علیه چهره های خدوم اصلاح طلب بود.”
اما حسین کنعانی مقدم دبیرکل حزب سبز ایران در گفت وگو با فرارو گفت: “همیشه در جوامعی که رو به رشد و توسعه سیاسی هستند افراط و تفریط دیده می‌شود. البته ریشه‌های افراط‌گری‌هایی که در سال‌های گذشته شکل گرفت و مانع از پیشرفت در جامعه ما شد زده شده است و شاید اقدامی که در استقبال از آقای روحانی صورت گرفت آخرین فریاد افراط گری بود.”
کنعانی مقدم در پاسخ به این سوال که آیا از نظر جنابعالی پرتاب کفش و تخم مرغ نوعی اعتراض مدنی محسوب می‌شود؟، گفت: “اینگونه اقدامات نوعی آنارشیسم سیاسی است.” وی ادامه داد: “کسانی که با پرتاب کفش و تخم مرغ اقدام به اظهارنظر می‌کنند الفبای سیاست را بلد نیستند و نمی‌توانند با قواعد سیاسی حرف خود را بزنند و گمان می‌کنند مردم ایران هنوز دنباله رو روش‌های آنها هستند. به نظر من این افراد پیام حماسه سیاسی را درک نکردند.”
از یک شب زندان نترسید
آن چه در روزنامه ها بازگشت کفن پوشان خوانده می شود همان است که علی محمدزاده چهره تازه گروه های تندرو و خودسر که خود را دانشجو - طلبه انقلابی می خواند گفته.در این روزها که خبر دیدار مقامات ایرانی و آمریکایی قوت گرفته بود این کمیته که شامل تشکل‌های دانشجویی طلاب و مردم است، برای رصد دقیق مسائل تشکیل شد. این تشکل برای گرفتن پاسخ‌هایی از قبیل این که آیا مذاکرات انجام شده منافع ملت ایران لحاظ شده است؟ به وجود آمد و در اولین اقدام خود تجمع مسالمت آمیزی با شعارهای متین در فرودگاه مهرآباد را سازماندهی کرد.
وی با بیان این که برای حل مسائل کشور نباید به خارج توسل جست، ابراز عقیده کرد:راه حل بسیاری از مسائل و مشکلات اقتصادی کشور مذاکره نیست و آن طور که رهبری گفته اند راه حل تقویت ساختار درونی نظام است پس ما باید از ظرفیت‌های داخلی خود استفاده کنیم.محمدزاده همچون پیشنیان خود با چهره ای بیگناه افزوده: پرسش من این است که آیا مطرح کردن سؤالات دانشجویان دغدغه‌مند افراط گری محسوب می‌شود و آیا برگزاری تجمع مسالمت آمیز افراط‌گری است.
در ادامه سخنگوی کمیته صیانت از منافع ایران، در ادامه با اشاره به این که هیچ توهینی به مسئولان کشور پذیرفته شده نیست، خاطر نشان کرد: مهمترین پرسش معترضان این بود که با چه تحلیلی رئیس جمهور با اوباما مذاکره تلفنی داشته و این مذاکره چه دستاوردی برای کشور داشته است. ما از دولت می‌خواهیم که فایل صوتی این گفت و گو را در اختیار مردم قرار دهد.
یک نماینده مجلس گفته از قدیم تاکتیک گروه های خودسر این بود که بعد از انجام اعمال تند از آن اعلام برایت می کردند و حتی با محکوم کردن این حرکت، از انتقادها مصون می مانند. چنان که از اعترافات چند تن از گروه های ریزش کرده انصار حزب الله برمی آید الله کرم از جمله از افراد خود می خواست که در هر حال انتصاب خود را تکذیب کنند و مطمین باشند که دوستان به کمکشان خواهند آمد. از یک شب زندان هم نترسند.
