البرز محمودی
در حالی که منابع عرب از تشدید فعالیت های ضد ایرانی دولت لیبی خبر می دهند، مسوولان سیاست خارجی ایران این موضوع را همچنان تکذیب می کنند. در همین ارتباط محمد علی حسینی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در جدیدترین اظهار نظر خود، هرگونه تشدید فعالیت لیبی بر علیه ایران را تکذیب کرده است. این درحالی است که لیبی از جمله کشورهای حاضر در شورای امنیت سازمان ملل است که علیرغم “ادعای مقامات ایران” در مورد داشتن “روابط حسنه” با این کشور، مانند سایر کشورها به تصویب قطعنامه علیه ایران رای مثبت داد.
سایت تابناک در این مورد به نقل از روزنامه لبنانی “الاخبار” نوشته است: “مدتی است لیبیایی‌ها در نشست‌های داخلی کشورهای عربی، مواضع بسیار تند و منفی علیه جمهوری اسلامی ایران در پیش گرفته‌اند.”
به گفته این منابع موثق، “عبدالرحمن شلقم”، وزیر امور خارجه لیبی در جریان نشست غیر علنی و سری وزیران خارجه اتحادیه عرب، هنگام سخنرانی علیه ایران و سیاست‌های منطقه‌ای تهران در عراق و لبنان، به اندازه‌ای خشمگین شد که ”سعود الفیصل”، همتای سعودی وی، مجبور شد نزد وی برود و او را اندکی آرام کند.
این گزارش در شرایطی منتشر می شود که پیش از این نیز برخی رسانه‌ها گزارش داده بودند شلقم که کشور متبوعش از سال گذشته به آمریکا و به طور کلی غرب “بسیار نزدیک شده”، ماه پیش در دیدار با همتای آمریکایی خود در واشنگتن، ”درباره مواضع ایران نیز رایزنی‌هایی کرده”بود.
به گفته این منابع، موضع لیبی، ناشی از وقت‌کشی ایران و ناتوانی این کشور از تأثیرگذاری بر همپیمانان لبنانی خود برای پایان دادن به پرونده امام موسی صدر، رهبر ایرانی شیعیان لبنان است که در سال 1357 در جریان سفر به لیبی ربوده شد.
این منابع افزوده اند: هرچند لیبی برای بستن پرونده امام موسی صدر، وعده‌هایی از سوی ایران دریافت کرده، اما تهران به این وعده‌ها پایبند نبوده و هنوز به آنها عمل نکرده که البته این مسأله، لیبیایی‌ها را ناامید کرده است.
معامله ای که جوش نخورد
چند روز پس از تصویب قطعنامه علیه ایران، سایت برنا نیوز گزارش داد که “لیبی پیش از صدور قطعنامه سوم شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران، به طور محرمانه به مقامات کشور پیشنهاد داده بود که در صورت کمک برای بستن پرونده امام موسی صدر، به این قطعنامه شورای امنیت رأی منفی خواهد داد، اما مقامات کشور این پیشنهاد را نپذیرفتند.“
این موضوع موجب شده تا لیبی در شورای امنیت بر علیه ایران رای دهد. با این حال روز یکشنبه حسینی سخنگوی وزارت امور خارجه این موضوع را رد کرد. در جلسه سخنگوی وزارت امور خارجه، خبرنگاری به اخبار مطرح شده مبنی بر اینکه لیبی درباره رای مثبت به قطعنامه 1803 اعلام کرده که اگر ایران پرونده امام موسی صدر را ببندد لیبی به قطعنامه رای منفی و در غیر این صورت رای مثبت می‌دهد، اشاره کرد و صحت این اخبار را سؤال کرد که حسینی تاکید کرد: ”چنین پیامی رد و بدل نشده است. “
وی همچنین با بیان اینکه پرونده امام موسی صدر در جریان است، افزود: ”کمیته‌ای که در این زمینه تشکیل شده روند پیگیری‌ها را انجام می‌دهد. “
سخنگوی وزارت خارجه درباره رای مثبت لیبی به قطعنامه با ذکر این نکته که “رای لیبی برای ما غیرمنتظره و غیرمتوقع بود”، اظهار داشت: “با توجه به مواضعی که سفیر لیبی در شورای امنیت و سازمان ملل مطرح می‌کرد، این موضع غیرمنتظره بود اما ارتباطی به پرونده امام موسی صدر ندارد.“
در همین حال برخی سایت های خبری ایرانی، این رفتار لیبی علیه ایران را مسبوق به سابقه می دانند و اشاره به اقدامات این کشور برعلیه ایران در سال 83 دارند.
در بهار سال 1383 لیبی در نامه ای به رئیس وقت شورای امنیت سازمان ملل از او خواست برای به جریان افتادن شکایت سابق لیبی و سه کشور عربی دیگر علیه جمهوری اسلامی ایران برای الحاق جزایر سه‌گانه ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک به امارات عربی اقدام کند.
همچنین برنا نیوز در مورداقدامات لیبی بر علیه ایران نوشته است: “از جمله اقدامات لیبی می توان به ارائه اطلاعات حساس هسته‌ای ایران و ارسال نقشه الگوهای ساخت سانتریفیوژهای غنی‌سازی اورانیوم به آمریکا که به تصویب قطعنامه‌ای علیه ایران انجامید، کمک به تجزیه‌طلبان خوزستان و حمایت مالی و نظامی از آنان، چاپ نقشه‌هایی با نام جعلی خلیج عـربـی به جای خلیج فارس در داخل لیبی، حمایت از جدایی‌طلبان کُرد و گروهک تروریستی پژاک برای تشکیل کشور مستقل کُردستان و تجزیه ایران، و توهین آشکار رهبر لیبی مبنی بر اینکه “انقلاب ایران به زباله‌دان تاریخ خواهد پیوست” اشاره کرد.
از سوی دیگر منابع عربی اعلام کردند: “«احمد قذاف‌الدم»، پسر عموی معمر قذافی، حدود دو ماه پیش، از سوریه خواسته که در پرونده امام موسی صدر دخالت کند، اما «بشار اسد»، رئیس‌جمهوری سوریه تأکید کرده که این پرونده نیازمند همکاری سه‌جانبه دمشق، تهران و طرابلس و نیز تأیید طرف‌های مرتبط لبنانی است.“
دادگستری لبنان در سال‌های اخیر، با تشکیل پرونده‌ای علیه معمر قذافی، رهبر لیبی، وی را به ربودن امام موسی صدر متهم و علاوه بر وی، نوزده تن از مقامات لیبیایی را که در این کار دست داشته‌اند، برای محاکمه احضار و از آنجا که این افراد تا کنون از حضور در دادگاه خودداری کرده‌اند، دادگستری لبنان آنان را غیابی محاکمه کرده است.
پیش از این نیز 182 تن از نمایندگان هفتمین دوره مجلس شورای اسلامی، با صدور بیانیه‌ای علیه دولت لیبی، ربودن امام موسی صدر را “جنایت علیه بشریت و اقدام علیه امنیت ملی ایران” خوانده و با محکوم کردن این کار، خواستار محاکمه آمران و عاملان آن و آزادسازی این روحانی ایرانی شده بودند.