خامنه‌ای چگونه وارد خیمه قذافی شد؟

محمدرضا یزدان پناه
محمدرضا یزدان پناه

» روایتی از یک دیدار تاریخی

سایت های خبری متعلق به جناح حاکم در جمهوری اسلامی، بخشی از خاطرات علی اکبر ولایتی وزیر اسبق امور خارجه از سفر به لیبی و دیدار با معمر قذافی، دیکتاتور برکنار شده این کشور را منتشر کرده اند.

آیت الله ابوالقاسم خزعلی از روحانیون طرفدار رهبر جمهوری اسلامی نیز در اظهارات جداگانه ای، مسائلی را درباره سفر سال 1363 آیت الله علی خامنه ای به لیبی و دیدار با دیکتاتور این کشور عنوان کرده است.

خزعلی در این خصوص گفته است که آیت الله خامنه ای در این سفر به قهقرا [از پشت] وارد خیمه قذافی شد تا در مقابل او سر خم نکند.

او که با کتاب “آب، آیینه، آفتاب” گفت و گو می کرد، افزوده که به دلیل “کوتاهی ارتفاع ورودی” این خیمه، هر شخصی که قصد وارد شدن به آن را داشت باید خم می شد و “ناخواسته در برابر قذافی سر خم می کرد.”

به گفته عضو مجلس خبرگان رهبری، آیت الله خامنه ای به دلیل آنکه نمی خواست در برابر عکس قذافی و خود او “سر خم کند”، به قهقرا و از پشت وارد این خیمه شد.

طرفداران رهبر جمهوری اسلامی می گویند  این حرکت او نشان داد که “ایشان در راستای حفظ اقتدار ملی و شان اسلام حاضر نیستند که حتی اندکی مسامحه نمایند.”

معمر قذافی که اکنون محل اختفای او نامشخص است، پیشتر در یک خیمه بزرگ سکونت داشت و از میهمانان خود نیز در همان خیمه پذیرایی می کرد. او این خیمه را حتی در مسافرت های خارجی نیز با خود می برد تا جایی که در جریان یکی از سفرهای اخیرش به ایالات متحده آن را در یکی از پارک های تفریحی مرکز نیویورک برپا کرده بود که شکایت بسیاری از شهروندان آمریکایی را به دنبال داشت.

 

سابقه همکاری

آیت الله خامنه ای در 17 شهریور 1363 و در حالی که همگان از او با عنوان حجت الاسلام نام می بردند، در مقام ریاست جمهوری اسلامی به لیبی سفر کرد. او در جریان آن سفر با معمر قذافی که در آن هنگام از هم پیمانان جمهوری اسلامی بود دیدار کرد.

لیبی به رهبری سرهنگ قذافی از معدود کشورهای عربی بود که در جریان جنگ هشت ساله ایران و عراق با فروش سلاح به جمهوری اسلامی، خشم اعراب و حکومت صدام حسین را برانگیخت.

عکس هایی از آن ملاقات میان آیت الله خامنه ای و معمر قذافی در اینترنت وجود دارد که در ماه های گذشته و بخصوص پس از سقوط حکومت قذافی به شکل وسیعی منتشر شده است.

کسانی که اینعکس ها را منتشر کرده اند کوشیده اند با انتشار گسترده این عکس، هم پیمانی سابق این دو با یکدیگر را به نمایش بگذارند و نسبت به سرنوشت مشترک احتمالی آنها هشدار بدهند.

حکومت کودتایی و 42 ساله معمر قذافی بر لیبی، ماه گذشته و به دنبال جنگ داخلی شش ماهه میان ارتش وفادار به او و مخالفان مسلح که از پشتیبانی نیروهای نظامی سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) برخوردار شده بودند، سقوط کرد.

این در حالی است که حکومت تحت رهبری آیت الله خامنه ای علی رغم مواجه شدن با آنچه ناظران سیاسی “بزرگترین جنبش اعتراضی تاریخ جمهوری اسلامی” در دو سال گذشته می نامند، کماکان پا بر جا باقی مانده است.

به دنبال اعلام پیروزی محمود احمدی نژاد در دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، آیت الله خامنه ای دستور سرکوب اعتراضات میلیون ها معترض به نتایج این انتخابات را صادر کرد. جنبشی که پس از برگزاری انتخابات در روز 22 خرداد 1388 آغاز و به جنبش سبز مشهور شد.

 

روایت ولایتی و دفتر رهبری

علی اکبر ولایتی، وزیر امور خارجه اسبق جمهوری اسلامی نیز در خاطرات خود از خیمه مشهور قذافی نام برده است: “قذافی محلی برای اقامت داشت ولی در عین حال با خارجی ها در داخل یک چادر ملاقات می کرد یعنی کاخ محل اقامتش یک زمین و باغی وسیع بود و در حیاط باغ و در چادر با مهمانان ملاقات می کرد و جلوی چادر هم یک شتر را بسته بود یا در اجلاس یوگسلاوی ظاهرا شتر و اسب را با هواپیمای غول پیکر آورده بود و انتظار داشت با شتر و اسب وارد اجلاس شود.”

مشاور کنونی رهبر جمهوری اسلامی در امور بین الملل که در زمان تصدی مسئولیت وزارت خارجه چندین بار با رهبر برکنار شده لیبی ملاقات کرده بود، افزوده است: “مشی قذافی به سمتی رفت که کم کم تبدیل به انسان خود رایی شد امکانات زیاد به لحاظ وجود نفت و وسعت همه زمینه ای را برای اعمال قدرت بر اساس سلایق شخصی فراهم کرد.”

سایت خبری “سیاست نامه” که از سایت های متعلق به جناح حاکم در جمهوری اسلامی است، با انعکاس این خاطرات ولایتی، گزارش داده که او این اظهارات را در “گفت و گویی که چندی قبل انجام شده” بیان کرده اما توضیحی درباره منبع این مصاحبه نداده است.

سایت اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه ای نیز درباره سفر او در مقام رئیس جمهور وقت ایران به لیبی نوشته است: “در تاریخ 17 شهریور 1363 آیت‌الله خامنه‌ای، رئیس‌جمهور وقت به لیبی سفر نمودند. نخستین دور مذاکرات آیت‌الله خامنه‌ای و قذافی، رهبر لیبی همان روز آغاز شد و طرفین به مدت 3 ساعت با یکدیگر پیرامون مسائل مختلف گفتگو کردند. در این دیدار دکتر ولایتی طرح خود مبنی بر خروج اسرائیل از مجامع بین‌المللی از جمله سازمان ملل را مطرح کرد که قذافی آمادگی خود را در این زمینه اعلام نمود. دکتر ولایتی، هدف اصلی از سفر رئیس‌جمهوری کشورمان به لیبی را هماهنگی میان ایران و سوریه و لیبی در مقابله با رژیم اشغالگر قدس دانست.”

به نوشته این سایت، ولایتی در بخش دیگری از سخنان خود به “استقبال بسیار گرم” مردم لیبی از خامنه ای اشاره کرده و گفته است: “این استقبال نشانه‌ی آن است که دولت جماهیر لیبی به رابطه با برادران ایرانی خود اهمیت می‌دهد. در مراسم استقبال، سرهنگ قذافی، سرگرد عبدالسلام جلود، دبیر کل کمیته‌های مردمی لیبی و مقامات بلندپایه‌ی این کشور حضور داشتند.”

آیت‌الله خامنه‌ای در پایان سفر 24 ساعته خود به لیبی در یک مصاحبه تلویزیونی با تمجید از معمر قذافی به عنوان مبارزی علیه امپریالیسم و صهیونیسم گفت: “محور مذاکرات، مقابله با رژیم صهیونیستی و حل قضیه فلسطین بود.”

او در پایان توسط قذافی بدرقه شد و لیبی را به مقصد الجزایر ترک نمود. همزمان با ترک لیبی، جنگنده‌های این کشور، هواپیمای حامل آیت الله خامنه ای را تا خروج از فضای لیبی همراهی کردند.