بار دیگر بحرانی در خاورمیانه شکل می گیرد؛ این بار تنش میان جمهوری اسلامی ایران و امارات متحده عربی. محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور ایران به اقدامی بیسابقه دست زده و از جزیره ابوموسی، یکی از سه جزیر مورد مناقشه میان ایران و امارات بازدید کرده است. این اقدام منجر به محکوم کردن آن “با شدید ترین لحن” از سوی امارات متحده و فراخواندن سفیر این کشور از ایران شده است. در همین زمان امارات مسابقه فوتبالی که قرار بود میان تیم های دو کشور برگزار شود را لغو کرد.
امارات متحده عربی می گوید ایران سه جزیره ابوموسی و تمب کوچک و تمب بزرگ را در نوامبر 1971 در خلاء نسبی که بین خروج نیروهای بریتانیا از این جزایر و اعلام فدراسیونی به نام امارات متحده عربی، ایجاد شد اشغال کرده است. آرشیوهای امارات متحده نشان دهنده این جزایر قبل از اشغال آنهاست که در آنها پرچم شیخ نشین شارجه، که جزئی از امارات متحده عربی است در احتزاز بوده است.
از زمانی که ایران جزایر سه گانه را اشغال کرده است، تلاش کرده است، به شیوه دولت اسرائیل، به “ایجاد شواهدی بر روی زمین” اقدام کند. ایران در سال 1992 از ورود 100 شهروند امارات به جزیره ابوموسی جلوگیری کرد. از آن زمان ایران به اجرای پروژه های زیرساختی، نظیر فرودگاه، مرکز نمک زدایی و دادگاه اقدام کرده است. پس از دوران اصلاحات محمد خاتمی از 1996 تا 2004، محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور جنجالی ایران از مطرح کردن مساله جزایر سه گانه برای جلب حمایت تندروهای داخل ایران استفاده کرد. در سال 2008، تقریبا بعد از یک دهه سکوت در باره این مساله، ایران ساخت پروژه های جدید و توسعه فعالیت های سکونتی را اعلام کرد.
امارات طی سال ها از ایران خواسته است مساله جزایر سه گانه را از طریق مذاکره مستقیم یا از طریق دادگاه لاهه حل و فصل کند. ایران مرتبا تکرار کرده است که “بر اساس شواهد تاریخی و مدارک مستند تردیدی در تعلق این جزایر به ایران وجود ندارد” و افزوده است که دادگاه لاهه “حق قضاوت در امور جزایر را ندارد.” در سال 2001 بحرین و قطر هم برای حال اختلافات خود در مورد جزایر مورد مناقشه به دادگاه لاهه مراجعه کرده و مساله را حل و فصل کردند.
احمدی نژاد نشان داد که بعد از هفت سال در پست ریاست جمهوری هنوز از نظر سیاسی تازه کار است. در حالیکه امارات متحده عربی سعی کرده است که آثار تحریم های اقتصادی غرب علیه ایران را کاهش دهد و تحریم های غیر از سازمان ملل را در مورد همسایه شمالی خود اعمال نکند، ولی ایران کمترین حسن نیتی در روابط خود با این کشور نشان نداده است.
بطور کلی سیاست دولت های مختلف ایران همواره منحرف کردن افکار عمومی داخلی به سمت مسائلی بوده است که هیچ ارتباطی با خواسته های مشروع شهروندان این کشور نداشته است. از مداخله در امور کشورهای منطقه گرفته تا حمایت از رژیم سرکوبگر سوریه ، ایران نشان داده است که منابع مالی با ارزش خود را بیشتر صرف ماجراجویی های منطقه ای کرده است تا صرف نیاز های روزافزون جمعیت رو به افزایش خود.
تنش زایی منطقه ای یکی از سیاست های رایج ایران برای سرپوش گذاشتند بر شکست های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در دهه های گذشته بوده است. به عنوان نمونه بر اساس آمار بانک جهانی اقتصاد های ایران و امارت متحده تقریبا اندازه برابری دارند در حالیکه ایران بیش ازده برابر امارات جمعیت دارد و از تنوع منابع به مراتب غنی تری برخوردار است. ایران همچنین با چالش های داخلی و مساله قومیت های عرب، بلوچ و کرد هم روبروست. به گفته فاینانشیال تایمز آمار رسمی ایران نشان می دهد که بیکار شهری در ایران 12.5 درصد رشد داشته و به 29.1 درصد برای جمعیت زیر 25 سال رسیده است.
دلایل دیگری هم برای عدم تمایل ایران در گفتگوهای دو جانبه برای حل این معضل 41 ساله وجود دارد. مساله جزایر به یکی از “نمادهای مقاومت در برابر فشار خارجی” و مبارزه با توطئه خارجی بدل شده است که دولت ایران و رسانه های ایران آن را برای جمعیت خود بکار می گیرند. این جزایر همچنین از نظر استراتژیک در موقعیت مثلثی در تنگه هرمز واقع شده اند و در صورت تمایل ایران به بستن تنگه هرمز در اثر حمله اسرائیل به این کشور، می تواند مورد استفاده قرار گیرد. در اینجا همچنین احتمال وجود ذخایر نفت و گاز نیز وجود دارد که می تواند انگیزه ای برای سپاه پاسداران ایران باشد.
راه حلی که امارات پیشنهاد کرده است پذیرش داوری بین المللی در مورد جزایر مورد ادعای آن است؛ راه حلی که می تواند به نفع مردم ایران و امارات و مردم خلیج باشد. برای حفظ صلح در منطقه، جامعه جهانی باید ایران را مجبور کند پیشنهاد امارات متحده عربی را بپذیرد.
منبع: هافینگتون پست – 20 آوریل
