الی لیک
به نظر می رسد زمان مناسب برای ائتلاف بزرگ علیه داعش باید زمانی شکل می گرفت که داعش مواضعش را در سوریه ترک کرده بود. اما تا کنون آمریکا نه با ایران و نه ارتش سوریه در این مورد حرفی نزده است.
جنگنده های آمریکایی مواضع داعش در عراق را هدف گرفته اند. تانک های ایران در بخش های شمالی عراق دیده شده اند. اما این دو ارتش خارجی که با داعش می جنگند با یکدیگر حرف نمی زنند.
آمریکا و مقامات عراقی به دیلی بیست گفته اند که تا کنون کانال مستقیم برای همکاری برای فعالیت در داخل عراق وجود ندارد. در عوض پیام ها از طریق مقامات ارشد عراق که سال ها نقش مخاطب را داشته اند، بین ایران و آمریکا رد و بدل می شود.
یکی از این مقامات رسمی می گوید: “کانال ما با آنچه سال ها پیش وجود داشت، تغییری نکرده است. فعالیت های زیادی صورت می گیرد اما کانال جدیدی ایجاد نشده است.”
هفته گذشته، برخی از تحلیلگران سیاسی درآمریکا بطور علنی گفت تهدید داعش نیاز به ائتلاف بزرگ بین ایران، سوریه، روسیه و آمریکا دارد که همه در برابر این گروه تروریستی که یک ارتش و به قول خودشان یک خلیفه دارد، بجنگند.
اما تا کنون هیچ اتفاقی نیافتاده است. روز دوشنبه، ولید المعلم، وزیر امورخارجه سوریه گفت که فعالیت آمریکا در داخل خاک سوریه علیه داعش، “اقدامی تجاوزکارانه ” محسوب می شود. برخلاف این هشدار، وال استریت ژورنال گزارش داد که پنتاگون خود را برای فرستادن هواپیما های جاسوسی به حریم هوایی سوریه است.
درحالی که روسیه هواپیماهای مورد نیاز عراق برای مبارزه با داعش را تامین کرده، تنش ها میان کاخ سفید و کرملین همچنان ادامه دارد. دولت اوباما رژیم پوتین را به ارسال سلاح به اوکراین متهم می کند اما روس ها این کمک ها را بشردوستانه می نامند.
این درحالی است که رهبران ایران پیغام داده اند که حاضر به همکاری بر سر حمله به داعش هستند. هفته گذشته، جواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران در رسانه های ایران اعلام کرد که درصورتی که آمریکا همه تحریم ها علیه ایران را بردارد، ایران تمایل دارد که در ائتلاف بین المللی علیه داعش شرکت کند. وزیر امورخارجه ایران بعدا اعلام کرد که این گزارش درست نیست و گفته های وی درست ترجمه نشده است.
یکی از مقام های عراقی که همکاری نزدیکی با ارتش ایالات متحده دارد به دیلی بیست گفته که سیاست مداران عراقی به ویژه کردها و شیعیان ناسیونالیست در حال انتقال پیام میان ایالات متحده و ایران هستند. اما در حال حاضر کانال ارتباطی اصلی برای مذاکره ایران و آمریکا، مذاکرات هسته ای در وین اتریش است.
همچنین یکی از مقامات آمریکایی می گوید بعد از آنکه شهر موصل در ماه ژوئن توسط داعش سقوط کرد، دیپلمات ها موضوع عراق را در حاشیه ی مذاکرات هسته ای مطرح کردند. اما مقامات به این مسئله هم اشاره می کنند که این تنها برای مطلع کردن ایران از اقدامات آمریکا بوده و هیچ مذاکره ای درباره این که چه اقداماتی باید برای مبارزه داعش صورت بگیرد، انجام نشده است.
ایران و ایالات متحده پیش از این هم همکاری های فنی در عراق با یکدیگر داشته اند اما این بار چنین نیست.
به داخل عراق بازمی گردیم، ایران با استفاده از مشاورانش و با فرستادن هواپیماهای بدون سرنشین و پاسخ به درخواست های نوری مالکی به عراق کمک کرد. اما این کمک مربوط به ماه ژوئن بود. ماه گذشته نوری مالکی استعفا داد.هفته ی گذشته نیز گزارشی منتشر شد که براساس آن ایران تانک هایش را برای مبارزه با داعش به شمال عراق فرستاده است.
در جریان جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ و اشغال عراق در سال ۲۰۰۳، مقامات ایران و آمریکا بر سر رسیدن به پروتکلی درباره سقوط احتمالی خلبانی آمریکایی در خاک ایران به رایزنی پرداختند.
درسال ۲۰۰۷، رایان کروکر یک کانال ارتباطی با ایران باز کرد. اما جیمز جفری سفیر سابق ایالات متحده در عراق در فاصله سال های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۲ اعتقاد دارد که ایران و امریکا در این خصوص دستاوردی نداشتند هرچند این راه همچنان باز است.
جفری علاوه بر این می گوید که مقامات ارتش ایالات متحده بارها کانال های ارتباطی با ایران را به وجود آورده و درباره مسائل فنی در خلیج فارس با هم مذاکره داشته اند اما آن گونه که میان ایالات متحده با روسیه و چین پروتکل رسمی برای این گونه روابط وجود دارد، این پروتکل در روابط آمریکا و ایران صدق نمی کند.
گشایش هرگونه روابط ایران چه علنی چه غیر علنی خطرات سیاسی خودش را دارد. او می گوید: “یکی از خطرات این است که مردم گمان می کنند که ما با ایران همکاری می کنیم. ما درحال حاضر مشکلات وخیمی در مورد عرب های سنی و اسرائیلی ها داریم و باید در این مورد محتاط باشیم. ایران در آن سوی گفتگو در مورد سوریه قرار دارد و ما باید مراقب سنی ها باشیم که اسد را بر سر قدرت نمی خواهند و باید کاری کنیم که برای مقابله با داعش در کنار ما قرار بگیرند.”
درحالیکه ایران هنوز هیچ اقدامی درباره ائتلاف با آمریکا نکرده است، این انتظار وجود دارد که چنین ائتلافی با یکی از متحدان آمریکا نظیر عربستان صورت بگیرد. روز سه شنبه، معاون وزارت امورخارجه ایران برای گفتگو در سطح بالا با مقامات عربستان به این کشور می رود.
دیلی بیست، 26 اوت
