بی‌بی‌سی اخیرا در مقاله ای تاثیرات فزاینده تحریم‌های اروپا علیه اقتصاد ایران را نشان داده است.
اتحادیه اروپا با استفاده از قدرت نرم خود برای هدف قرار دادن کلیت اقتصاد ایران، اکنون تصمیم گرفته است اقداماتی انجام دهد تا از تغییر سیاست ایران و توقف برنامه هسته‌ای این کشور اطمینان یابد.
ممنوعیت تجارت با ایران موجب شده تا واحد پولی این کشور به شدت سقوط کند و 80 درصد از ارزش خود را از دست بدهد. اقتصاد ایران رو به زوال است، که شاهدی است بر تاثیرات تحریم‌ها. با این حال آیا کسی می‌تواند بگوید تحریم‌ها موجب تغییر سیاست خواهد شد؟ آیا می‌شود گفت تحریم‌های اروپا سازنده نیست؟
دکتر پوش، متخصص امور ایران در یک موسسه آلمانی می‌گوید، تحریم‌ها به جای اینکه ایران را ضعیف کند تقویت می‌کند. هر چه بیشتر تحریم اعمال شود ایران در برابر اروپا رادیکال‌تر می‌شود.
تام سائر، محقق بنیاد تحقیقاتی در موسسه سیاست بین‌المللی و اروپایی می‌گوید: “دیپلماسی شاخه اقتصادی اتحادیه اروپا تا امروز موفقیتی در پی نداشته و روشن شده که یک کشور مورد تهدید، به خود مطمئن‌تر شده و متقاعد کردنش دشوارتر خواهد بود.”
پس از سقوط شاه در سال 1979 روابط ایران و اروپا در حالتی به نام صلح سرد به سر می‌برد که ده سال طول کشید. ایران برای اروپا مهم بود چون نفت آن را تامین میکرد و از طرف دیگر اروپا دوستی آمریکا را هم نمی‌توانست از دست بدهد.
روابط ایران و اروپا از سال 1992 ، پس از مرگ آیت‌الله خمینی، بهبود پیدا کرد و اروپا خواستار بهتر شدن شرایط حقوق بشر و نیز عدم حمایت از تروریسم شد. بر خلاف آمریکا، اروپا شیوه دیپلماسی را، که بر پایه گفتگو و مذاکره بود، در پیش گرفت.
سیاست اقتصادی اتحادیه اروپا در قبال ایران از سال 1992 تا 2000 مبتنی بر نگهداشتن ارتباط به منظور تاثیرگذاری بر رژیم بود. به این ترتیب شاخه اقتصادی اتحادیه اروپا با تحریم‌ها یا هرگونه انزوای ایران مخالفت میکرد. این سیاست باعث تنش با آمریکا می شد.
دکتر پوش می‌گوید، از سال 2003 موضوع هسته‌ای بر روابط دوجانبه تاثیر گذاشت و به تدریج روابط دو طرف را تغییر داد.
به گفته حسن روحانی مذاکره‌کننده هسته‌ای وقت ایران، مذاکره با اروپا برای ایران به اندازه کافی سودمند نبود. در درون ایران، اصلاح‌طلبان شاهد تغییر سیاست بودند و فهمیدند اروپا بیشتر به امنیت خودش فکر می کند تا ایجاد تغییر مثبت.
اتحادیه اروپا با قطع دیپلماسی گفتگو، خود را در اردوگاه آمریکا قرار داد و از موضع پیشین اش به عنوان یک میانجی منطقی و صادق فاصله گرفت.
همراهی نزدیک‌تر اروپا و آمریکا ایران را متقاعد کرد که اروپا هم در مذاکرات حسن نیت ندارد و به دنبال راه چاره نیست، بلکه می‌خواهد ایران را به زانو در آورد.
اتحادیه اروپا از ایران می‌خواهد بدون بحث برنامه هسته‌ای خود را کنار بگذارد، در حالیکه سلاح‌های هسته‌ای موجود در فرانسه و انگلیس را نادیده می‌گیرد. استانداردهای دوگانه شاخه اقتصادی اتحادیه اروپا به مذاق ایران خوش نمی‌آید و سیاست‌های آن را به شکست می‌رساند. مثال قابل ذکر در این میان آن است که هند با کمک آمریکا به سلاح هسته‌ای دست یافته است.
به نظر می‌رسد هیچ‌کدام از طرفین در اعتمادسازی متقابل موفق نبوده‌اند. تلاش‌های اروپایی برای چیرگی بر ایران از سال 2003 تنها منجر به دور شدن طرفین از یکدیگر شده است.
اروپا در قبال مردم ایران چقدر بشردوستانه رفتار کرده است؟ به جای اینکه به دنبال تغییر تدریجی از پایین به بالا باشد، در جنایت علیه بشریت شرکت کرده است.
اروپا دیر یا زود باید به خاطر شرکت در زیرپا گذاشتن حقوق بشر علیه مردم ایران پاسخگو باشد.
تحریم‌ها نه تنها باعث تعطیل شدن مشاغل و مرگ بیماران شده، بلکه مهمترین عامل تغییر در ایران یعنی طبقه متوسط را نیز از بین برده است.
منبع: مدیا کوپ - 9 ژوئیه 2013
