اوباما چگونه می تواند ایران را رام کند؟

نویسنده

obama754.jpg

سلیگ هریسون

فرض کنید باراک اوباما پاییز امسال بعنوان رئیس جمهور آمریکا انتخاب شود و وعدۀ خود را برای مذاکره با ایران بدون پیش ‏شرط عملی کند. واکنش تهران چه خواهد بود؟ مصاحبه های اخیری که با سه مقام متنفذ ایرانی داشته ام، حاکی از آن است که ‏تهران پیش شرط های خود را خواهد داشت. به گفتۀ این مقامات، قبل از اینکه ایران به پای میز مذاکره بیاید، آمریکا ابتدا باید ‏‏”سیاست های خصمانۀ” خود را در قبال ایران کنار بگذارد. مهم ترین اقدام آمریکا همان است که اوباما وعده داده است: تعیین ‏یک جدول زمانبندی برای عقب نشینی کامل نظامیان آمریکایی از عراق. اما اقدامات دیگر مانند پایان دادن به تحریم های ‏اقتصادی با وعده های مبارزاتی اوباما تناقض دارند و حتی در واشنگتن جنجال بیشتری ایجاد خواهند کرد. علاء الدین بروجردی ‏رئیس کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی مجلس و متحد نزدیک احمدی نژاد به من گفت: “قبل از اینکه (اوباما) در کاخ سفید ‏به قدرت برسد، علامت هایی دربارۀ مذاکره به ما داده شده است. آنها از طریق سفرای دوست پیام داده اند که مایل به مذاکره با ‏ما هستند.” بروجردی تأکید کرد،”اما توپ در زمین (واشنگتن) است. این آمریکا بود که با ما قطع رابطه کرد و نحوۀ از ‏سرگیری روابط باید این موضوع را نشان دهد.“‏

بروجردی گفت، برای ایجاد “یک تغییر واقعی در فضا”، اوباما باید تلاش های جاری سازمان سیا را برای سرنگونی ‏جمهوری اسلامی متوقف کند، دارائی های بلوکه شدۀ ایران را در بانک های آمریکا از زمان بحران گروگانگیری ‏‏1979 آزاد کند، به تحریم های بانکی پایان دهد و فروش هواپیمای غیرنظامی را از سربگیرد. لیست اقداماتی که ‏آمریکا باید اتخاذ کند، طولانی است، اما بروجردی خاطر نشان کرد که هر یک از این اقدامات در کنار جدول زمانبندی ‏عراق برای شروع گفتگو کفایت خواهند کرد. ‏

علیرضا شیخ عطار معاون وزیر خارجۀ ایران نیز بر اهمیت طرح عقب نشینی نظامیان آمریکایی از عراق تأکید کرد. ‏او گفت،”اینکه این طرح سه ماه یا هشت ماه یا بیشتر طول بکشد، مسأله مهم این است که آمریکا قصد واقعی خود را ‏برای خروج تدریجی از عراق نشان دهد.” شیخ عطار در پاسخ به این سؤال که آیا هیچ یک از نظامیان آمریکایی می ‏توانند در عراق بمانند، گفت،”بله، بعضی از آنها می توانند بمانند تا به آموزش نیروهای عراقی کمک کنند.” او در عین ‏حال بر هرگونه اقدام آمریکا برای تبدیل عراق به “سکویی برای ضربه زدن به امنیت ایران و دیگر همسایه ها” خط ‏بطلان کشید.‏

شیخ عطار بر این واقعیت تأکید کرد که آمریکا در حال حاضر کنترل حریم هوایی عراق را در اختیار دارد، امری که ‏باعث “نگرانی” نوری المالکی نخست وزیر عراق شده است. او گفت، “عراقی ها باید یک نیروی هوایی واقعی داشته ‏باشند. چرا آنها را از داشتن هواپیما به غیر از هواپیمای مسافربری منع می کنند؟ آنها فقیر نیستند. آنها می توانند ‏هواپیمای جنگنده بخرند و برای امنیت داخلی و خارجی، هواپیماهای خودشان را داشته باشند.” من سؤال کردم، آیا این ‏اقدام یک تهدید امنیتی برای ایران نخواهد بود؟ شیخ عطار پاسخ داد،”در صورتی که عراق یک دولت مستقل و ‏دموکرات داشته باشد، خیر. چون که اکثریت مطلق عراق طرفدار ایران هستند.“‏

از حسین شریعتمداری سردبیر روزنامۀ کیهان دربارۀ اوباما سؤال کردم، با محافظه کاری پاسخ داد، “جانشینی هر کس ‏بجای بوش یک پیشرفت خواهد بود. نادیده نمی گیرم که اوباما واقعا ً خواهان یک رویکرد جدید در قبال ایران است. اما ‏باید ببینیم که آیا او صادق است یا اینکه تحت نفوذ همان نیروهای صهیونیستی است که از پشت پرده بوش را هدایت ‏کرده اند. حتی اگر اوباما بخواهد مذاکره کند، باید ببینیم آیا ما می خواهیم با او مذاکره کنیم؟” پاسخی که از گفتگوهای ما ‏برمی آید، این است که ایران قطعا ً خواهان مصالحۀ موقت با آمریکاست.‏

اگر اوباما به وعدۀ خود در خصوص عقب نشینی نظامیان آمریکایی از عراق ظرف 16 ماه پایبند باشد و در عین حال ‏بمب افکن های آمریکا را از پایگاههای هوایی عراق دور کند، قطعا ً در موضع چانه زنی بزرگ قرار خواهد داشت. ‏در عوض، اوباما می تواند تقاضا کند که ایران مانع از حملات پی در پی شبه نظامیان شیعۀ عراق به نیروهای ‏آمریکایی در حین خروج آنها از این کشور شود و در عین حال به ریشه کن کردن القاعده در عراق – هدف مشترک ‏تهران و واشنگتن – کمک کند.‏

اوباما به منظور شروع گفتگوی گسترده در خصوص موضوع هسته ای ایران باید یک گام اساسی را که ایران بدنبال ‏آن است، بردارد: به حمایت سازمان سیا و نیروهای ویژه از شورشیانی که بدنبال سرنگونی جمهوری اسلامی هستند، ‏به ویژه جدایی طلبان کرد و سازمان مجاهدین خلق، پایان دهد. اما نیازی نیست این اقدام علنی گردد. بنابراین، بهای ‏سیاسی چندانی در داخل برای اوباما نخواهد داشت.‏

بروجردی در همین راستا خاطر نشان کرد، اگر واشنگتن حق ایران را برای ادامۀ غنی سازی اورانیوم در جهت ‏مقاصد صلح آمیز بپذیرد، بقیۀ مسأله هسته ای “قابل مذاکره” خواهد بود. او گفت،”ما درک می کنیم و قبول داریم که ‏خط قرمز ساخت سلاح اتمی خواهد بود.“‏

پایان دادن به سیاست تغییر رژیم دولت بوش در قبال ایران احتمالا ً کلید برگزاری مذاکرات سازندۀ هسته ای و بهایی ‏قابل قبول برای پرداخت خواهد بود. اما آیا اوباما در برابر نیروهای سنگر گرفتۀ پنتاگون، سیا و سرویس های متحد ‏اطلاعاتی که هم اکنون در فعالیت های پنهانی بر ضد ایران مشارکت دارند، ایستادگی خواهد کرد؟ این اقدام آسان ‏نخواهد بود؛ رئیس جمهور بعدی آمریکا علاوه بر تهران با دشمنان سرسخت در واشنگتن مواجه خواهد بود. ‏

منبع: مجلۀ نیوزویک، 26 ژوئیه