امید معماریان
شیرین عبادی، رییس کانون مدافعان حقوق بشر وبرنده جایزه صلح نوبل با انتقاد صریح از لایحه حمایت ازخانواده که اخیرا درمجلس مطرح شده، در مصاحبه با روز تاکید کرد که تصویب چنین لوایحی با تنش های فراوان اجتماعی همراه خواهد بود ودرشرایط حساس کنونی به نفع کشور نیست.
شیرین عبادی درتوضیح برخی ازویژگی های این لایحه گفت: “بر اساس این لایحه، مردان برای ازدواج دوم وسوم احتیاج به اجازه همسر اول ندارند و این باعث تنش بسیار درجامعه شده است.” به اعتقاد وی طرح این موضوع درجامعه ایرانی “نهایت بی سلیقگی ووقت ناشناسی” است: “به جای اینکه درشرایط حساس مملکتی سعی کنند با حل مشکلات مردم، وفاق ملی رابیشتر کنند با تصویب لوایحی که جنجال برانگیز است اختلافات را بیشتر کرده اند.”
وی درپاسخ به این پرسش که آیا درمسیرنگارش لایحه ازنظر سازمان های کارشناسی حوزه زنان استفاده شده است یانه گفت: “فکر می کنم از نظر سازمان های کارشناسی زنان استفاده نشده باشد، چون اگر می شد شاهد چنین لایحه ای نبودیم؛ خصوصا که لایحه جدید، ازدواج دوم را به این موکول کرده که مرد دردادگاه ثابت کند تمکن مالی برای اداره دو یا چند خانواده را داردمی تواند عدالت را اجرا کند. حال آنکه تا زمانی که مرد همسر دوم نگرفته، چگونه می تواند به دادگاه ثابت کند که در آینده قادر به اجرای عدالت است؛ یعنی تا همین جا مساله اجرای عدالت کاملا به فراموشی سپرده شده و تنها امتیازی خواهد بود برای مردانی که ثروت دارند و می تواند هوس رانی های خود را قانونی کنند.”
عبادی معتقد است هم اکنون درجامعه هیچ اولویتی برای طرح چنین لایحه ای وجود ندارد: “با توجه به همه مسائلی که برای زنان وجود دارد، طرح این موضوع هیچ اولویتی نداشته و درشرایطی که کشور با هزاران مشکل اقتصادی وسیاسی دست به گریبان است، این لایحه تنها نشانگر نهایت زن ستیزی است. در واقع مجلس به جای اینکه به حل مسائل بپردازد به پاک کردن صورت مسائل اقدام می کند که به نظر من واکنشی غیر معقول است.”
او درپاسخ به این سئوال که مهمترین مسائلی که هم اکنون زنان برای دستیابی به آن تلاش می کنند شامل چه مواردی می شود گفت: “مهمترین مسائلی که زنان درعرصه خانواده دارند مساله طلاق یک جانبه مرد است واینکه امکان طلاق برای زنان بسیار دشوار ویا برخی موارد غیرممکن است، مساله ریاست خانواده است که طبق قانون مدنی بر عهده مردان گذاشته شده است. مساله حضانت فرزندان است ودهها مساله دیگر که زنان دراعتراض به آن به کمپین یک میلیون امضا پیوسته اند. “
خانم عبادی گفت که مسلما تصویب چنین لوایحی با تنش های فراوان اجتماعی همراه خواهد بود که درشرایط حساس سیاسی کشور به نفع کشور نخواهد بودو زنان اگاه ایرانی اجازه نخواهند داد که چند گام به عقب بردارند.
رییس کانون مدافعان حقوق بشر درباره نقش زنان نماینده مجلس در لایحه یاد شده گفت زنان نماینده هم نقش فعالی در تصویب لایحه داشته اند. وی سپس در شرح نسبت قانون وفرهنگ افزود: “درحقیقت نسبت قانون وفرهنگ جامعه این است که قانون همواره باید یک پله ازفرهنگ جامعه بالاتر باشد تابتواند فرهنگ را با خودش بالا بکشد و ارتقا ببخشد. دوم آنکه چند همسری درفرهنگ کنونی ایران جزو اموری است که پسندیده نیست. نمایندگان محترمی که چنین چیزی را می خواهند قانونی کنند، فکر کنند که اگر دخترشان به خانه شان بیاید وبگوید شوهرشان همسر دوم گرفته، چه احساسی خواهند داشت؟ من توجه مسئولان قضایی ومجلس را به این مساله جلب می کنم که وضعیتی را که خودتان برای دختر واعضای خانوده خود دوست ندارید برای مردم نخواهید.”
وی ابراز امیدواری کرد که اساسا نوبت به طرح این لایحه تا پایان عمر مجلس هفتم که پایان امسال است نرسد. به گفته عبادی ریشه رفتن به سوی تصویب لوایحی که با عرف جامعه نیز سازگاری ندارد به فرهنگ پدرسالارجامعه برمی گردد: “این مساله را بایستی با توجه به دیدگاه فرهنگ پدرسالار نسبت به زنان بررسی کرد. کسانی که چنین فرهنگی دارند زن را مانند شیئی متعلق به پدر وهمسر می دانند وبر همین مبنا مبادرت به قانون نویسی می کنندتا زمانی که چنین تفکری بین دولت مردان ایرانی است ما شاهد بهبود وضعیت زنان نخواهیم بود.”
شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل درسال 2003 در خصوص ویژگی های نمایندگانی که چنین طرح ها ولوایحی را دردستور کارقرارمی دهند که دائما مردم باید نگران بازگشت به گذشته باشند وبی ثمر شدن تلاش هایی که با زحمات فراوان به دست آمده گفت: “نمایندگان مجلس باید دردرجه اول منتخب مردم باشند که باتوجه به قانون نظارت استصوابی من می توانم به صورت قاطع بگویم بسیاری ازنمایندگانی که کرسی های مجلس رااشغال کرده اند، منتخبان واقعی مردم نیستند. چرا که مردم نتوانسته اند به دلیل نظارت استصوابی نمایندگان واقعی خود را انتخاب کنند. نکته دیگر آنکه نمایندگانی که انتخاب می شوند باید نسبت به مسائل جامعه آگاه باشند که این موضوع هم درمورد برخی ازنمایندگان مجلس صادق نیست. لوایح قبل ازاینکه به مجلس برسد باید توسط کارشناسان خبره بررسی شود. به هیچ وجه این موضوع خصوصا درمورد قوانین مربوط به زنان رعایت نمی شود.”