وبلاگ ها و آستانه تحمل دولت ایران

نویسنده

weblogha.jpg

نیل مک فارکوار ‏

کافی است سری به وبلاگ های ایرانی بزنید تا شاهد همه جور انتقادات محکم و غافلگیرکننده علیه دولت ‏جمهوری اسلامی، هم از سوی اصلاح طلبان رقیب و هم محافظه کاران حامی آن باشید. ‏

یک وبلاگ نویس محافظه کار از فشار تورم بر طبقه متوسط جامعه نوشته، و می گوید این وضع دختران را ‏مجبور به تن فروشی می کند تا کمک حال خانواده شان باشند. برخی دیگر هم که خود را طرفداران محمود ‏احمدی نژاد معرفی می کنند، دولت را به خاطر وضع نابسامان اقتصادی و چیزی که آنها بازداشت های ‏خودسرانه می نامند، محکوم می کنند. گروه دیگر هم از نادرست بودن آمارهای دولت سخن می گویند. ‏

اینکه کدام وبلاگ فیلتر خواهد شد نیز قابل پیش بینی نیست. حتی بعضی از عنوان های مذهبی هم بسته شده ‏اند. دولت وب سایتی را مسدود کرده که وبلاگ نویس آن، به ترویج رسوم شیعه در ازدواج موقت پرداخته ‏است، چیزی که از نظر قانونی به عنوان راه حلی برای خلاصی جوانان از فشارهای جنسی بدون زیر پا ‏گذاشتن قوانین در نظر گرفته شده است. ‏

در مجموع، مطالعه ای که توسط مرکز اینترنت و جامعه برکمن در دانشکده حقوق هاروارد صورت گرفته، ‏نشان می دهد که وبلاگ های ایرانی، بازتابی از کیفیت نامعقول، بی ثبات و اغلب رعب انگیز زندگی در ‏جمهوری اسلامی است. قوانین مربوط به چیزهای مجاز، با عدم صراحت درمیزان سخت گیری ها گره ‏خورده است، به همین دلیل مردم در حال محک زدن محدودیت ها هستند. ‏

نظیر زنانی که روسری هایشان را متر می کنند تا بفمهندند چقدر از موهایشان را می توانند نشان دهند، یا ‏مردمی که ممنوعیت شرب الکل را با نوشیدن در خانه به استهزاء می گیرند؛ به نظر می رسد وبلاگ نویس ‏ها هم در حال محک زدن می باشند که ببینند تا کجا می توان پیش رفت. مثل بقیه قانون شکن ها در ایران، ‏برخی هم بهای آن را می پردازند. ‏

به گفته ناظران حقوق بشر، 21 وبلاگ نویس یا افرادی که در وب سایت های خبری اینترنت و منتقد دولت ‏مشغول به کار بودند، در سال 2004 دستگیر شده و برخی از آنها تحت شکنجه قرار گرفته اند. از آن زمان به ‏بعد، بازداشت های موقت به دوره های حبس در زندان ختم شده است. ‏

مطالعه هاروارد توسط مرکز برکمن در سال گذشته و به پشتیبانی مالی وزارت خارجه آمریکا و به عنوان ‏بخشی از طرحی بزرگتر و طولانی مدت تر، برای بررسی اثر ابزار ارتباطی جدید بر دموکراسی و برقراری ‏دمکراسی در چندین کشور به اجرا درآمده است. این تحقیق در روز یکشنبه به انتشار اطلاعاتی از اینکه چه ‏نوع وبلاگ هایی در ایران به روز می شود پرداخت. ‏

نتیجه کلی تحقیقات این بود که “علیرغم تعقیب و آزارهای دوره ای”، بسیاری از ایرانیان می توانند از وبلاگ ‏برای بیان “نقطه نظرات انتقادی خود به ایدئولوژی حاکم بر جمهوری اسلامی” استفاده کنند.‏

برای مثال، این مطالعه دریافت که کمتر از یک چهارم وبلاگهایی که برای ایجاد تغییر تلاش می کنند، شامل ‏آنهایی که توسط افراد خارج از کشور نوشته می شوند، مسدود شده اند. ضمناً، محافظه کاران طیف های ‏مختلف، حضور فعالی در مناظره با رییس جمهور دارند. ‏

آقای کلی- مدیر پروژه برکمن- که این مطالعه را به همراه بروس اتلینگ منتشر کرده است، می گوید: “ما ‏نمی دانیم آیا دولت آنقدر که ما فکر کرده ایم، تلاشی نمی کند یا اینکه قادر نیست که وبلاگ ها را مسدود کند. ‏آنها ممکن است اجازه بدهند تا حد خاصی شفافیت آنلاین برقرار باشد زیرا ظاهراً باعث صحه گذاشتن بر ‏مشروعیت و حقانیت سیستم خواهد شد.“‏

به نظر می رسد دولت ایران وب سایت هایی که باید مسدودکند را دست چین می کند، اما تحقیق کنندگان خاطر ‏نشان کرده اند که سیاست فیلترینگ و تکنیک های به کار رفته در آن ناشناخته باقی مانده است. ‏

آقای کلی بدون اشاره به اتهاماتی که ایرانیان در تبعید به دولت وارد می کنند مبنی بر این که به وبلاگ نویس ‏ها پول پرداخته اند و آنها را سازمان دهی می کند تا به حمایت از جناح خود بپردازند، گفت” احساس ما این ‏است که دولت ایران وبلاگ ها را در مجموع چیز بدی نمی داند. کاری که آنها می کنند این است که صداهای ‏جوان مذهبی تر را تشویق می کنند تا هر چه بیشتر، میخ محافظه کاران را در فضای اینترنت بکوبند.“‏

وبلاگ هایی که مسدود شده اند به موضوعات متنوعی از شعر عاشقانه گرفته تا رمزگشایی کامپیوتری ‏پرداخته بودند. وبلاگ یک زن ایرانی که درباره لذت کارکردن در یک محیط آرام و تفکیک نشده با مردان و ‏نیز وبلاگی که در آن اشعار با کلمات بی پروا نوشته بود، بسته شده بودند. ‏

مهرانگیز کار، یک ایرانی ناراضی در بوستون، که به مسائل ایران آگاه است گفت در درازمدت این وبلاگ ‏ها میزان معینی از تغییرات را به دنبال خواهند آورد. ‏

خانم کار گفت وبلاگ نویس ها اجازه ندارند خود سیستم اسلامی را به چالش بکشند، اما آنها نسبت به ‏نویسندگان روزنامه ها و سایر وسایل ارتباط جمعی، دست بازتری دارند.‏

او گفت: “وبلاگ ها بسیار موثر هستند. آنها گفتگو خلق می کنند. نه فقط درباره انتخابات و دموکراسی، بلکه ‏درباره سینما، تئاتر، هنر و ادبیات. این حوزه ها برای دگرگونی جامعه بسیار مهم هستند.“‏

منبع: نیویرک تایمز – 6 آوریل ‏