جولیان برگر
یوکیا آمانو، رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی، که بزودی توافقنامه ای با ایران امضا خواهد کرد. آمانو، در بازگشت از تهران به مقر این سازمان در وین درباره سفرش صحبت کرد. وی گفتگو هایش با ایران را “پیشرفتی مهم” توصیف کرد و گفت که سعید جلیلی سرپرست تیم گفتگو کننده مصمم بود که به توافق برسد اما مشخص است که این توافق هنوز به نتیجه نهایی نرسیده است.
آمانو گفت: “با آقای جلیلی تصمیم گرفته شد که طبق یک برنامه ریزی ساختاری به یک توافق برسیم. و این توافقنامه بزودی امضا خواهد شد.” آقای آمانو زمان دقیقی را تعیین نکرد. آمانو روز یکشنبه به امید رسیدن به یک توافق و زمانبندی مشخص بازرسان آژانس در مورد برنامه های اتمی ایران که گمان می رود برای تولید اتمی است، به ایران رفته بود.
تحقیقات چهار سال بود که متوقف شده بود اما ایران اخیرا نشان داد که مایل است مجور بازدید از سایت ها و گفتگو با دانشمندان اتمی اش را تا زمانی که این تحیقات سازنده باشد، را به آژانس بدهد.
ایران بطور خاص می خواهد که بازرسی ها طی یک برنامه ریزی و زمانبدی مشخص صورت بگیرد. آمانو نیز به دنبال این بود که با ایران به توافق برسد اما مشخص نیست تا کجا پیش رفته است.
ناکارتس که آمانو را تا تهران همراهی کرده بود، اولین خواسته اش دیدار از سایت پارچین در جنوب غربی تهران بود. آژانس می گوید که شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه بعد از سال 2000 دانشمندان ایرانی در این سایت دست به آزمایش اتمی مورد نیاز برای ساخت کلاهک اتمی زده باشند.
ایران انجام این آزمایش و هر نوع فعالیت برای ساخت سلاح اتمی را تکذیب کرده است. ایران گفته است بازدید از پارچین بستگی به رسیدن به توافق با ساختار سازنده دارد.
اگر این توافقنامه امضا شود و ایران مجبور به همکاری با آژانس بشود، به این نتیجه می رسیم که سرسختی آمانو در برابر ایران در مقایسه با محمد البرادعی، رئیس سابق آژانس،منجر به امضای این توافقنامه شده است.
آمانو اسناد جمع آوری شده بازرسان را درمورد اینکه بر روی ساخت سلاح اتمی کار می کند منتشر کرد و بشدت از اینکه ایران برای همکاری در مورد پرونده هسته ای اش وقت کشی می کند، انتقاد کرد.
هنوز مشخص نیست دیدار روز یکشنبه چه تاثیری بر دیدار ایران و شش قدرت بزرگ جهان دربغداد خواهد داشت. این مذاکرات برای متوقف کردن غنِی سازی اورانیوم توسط ایران است و سازمان ملل نیز خواستار این امر شده است.
مقامات غربی گفته اند که توافق ایران و آژانس می تواند فضای نشست بغداد را مثبت کند یا برعکس چشم انداز این گفتگو ها را خراب کند زیرا ممکن است ایران در نشست بر تنها توافقی که صورت گرفته است، اصرار بکند.
شش کشور مذاکره کننده، آمریکا، انگلستان، فرانسه، روسیه، چین و آلمان، می خواهند که ایران غنی سازی اورانیوم با غلظت 20 درصد را متوقف کند. زیرا اورانیوم با غلظت بالا در ساخت سلاح اتمی نیز بکار گرفته می شود. همچنین غرب می خواهد سایت اتمی فوردو با کار خود پایان بدهد.
در مقابل سوخت اتمی مورد نیاز رآکتور بوشهر در اختیار این کشور قرار می گیرد.
یک دیپلمات اروپایی گفت: “اگر حضور آمانو در ایران موفقیت آمیز باشد، نتیجه آن در نشست بغداد مشخص خواهد شد. اگر ایران نشان بدهد که آماده پاسخ دادن به نگرانی های بین المللی در مورد برنامه های اتمی اش است، این دیدار مثبت تلقی خواهد شد. اما اعتماد سازی در کنار غنی سازی اورانیوم 20 درصد فایده ای ندارد.اگر قرار باشد این دیدار ها ثمربخش باشد، ایران نیز باید قدمی بردارد”.
رابرت وود، نماینده آمریکا در آژانس، در بیانیه ای از ایران خواست تا با بازرسان آژانس همکاری بیشتری داشته باشد.رابرت وود می گوید: “ما از ایران خواسته ایم از این فرصت برای حل کردن نگرانی کشورهای غربی درمورد برنامه های اتمی اش، استفاده کند. همکاری کامل و شفاف با آژانس اولین قدم منطقی است”.
گاردین، 22 مه
