آلسدیر پالمر
مجلس ایران ماه گذشته پیش نویس لایحه ای را به تصویب رساند که به “قانون جزای اسلامی” معروف است.
196 رأی موافق به این پیش نویس و وجود تنها چند رأی مخالف، اکثریت قابل توجهی محسوب می شود. درنظر گرفتن مجازات اعدام برای تغییر علنی دین، برخلاف اساسی ترین حقوق بشر محسوب می شود.
حق آزادی دین در بیانیه جهانی حقوق بشر، در معاهده بین المللی حقوق شهروندی و سیاسی، و نیز معاهده حقوق بشر اروپائی به رسمیت شناخته شده است. حتی در اصل 23 قانون اساسی ایران هم نوشته شده هیچکس را نباید تنها به دلیل باورهایش مورد آزار و اذیت قرار داد.
با اینحال عده کمی از سیاسیون و روحانیون در ایران، بین محکومیت به مرگ به خاطر تغییر دین و قانون اساس خودشان تناقضی مشاهده می کنند. در ایران هیچ اعتراض علنی به این قانون نشده است. دیوید میلیباند، وزیر خارجه انگلستان، به عنوان یکی از معدود افراد اهل سیاست در تمام کشورهای غربی سر به اعتراض برداشت و با خوانده شدن ارتداد به عنوان یک جرم قابل مجازات با اعدام به مخالفت پرداخت.
خبری از اعتراض اتحادیه اروپا نیست.سازمان ملل هم که مشخصاً هیچ کاری نکرده است.
این نشانه ای از بی اهمیتی به راه افتاده تفتیش دینی درنتیجه رأی مجلس است که عمده حجم اخبار رسانه ها را هم به خود اختصاص داده است. اما برای یک زن که مشغول زندگی در لندن است، اقدام مجلس ایران نمی تواند به سادگی نادیده گرفته شود.
راشین سودمند، یک زن 29 ساله مسیحی است. پدرش حسین سودمند آخرین اعدام شده به جرم ارتداد در ایران است. ”جرم” وی دست برداشتن از دینش بود. او در سال 1960 و هنگامی که فقط 13 سال داشت، از اسلام به مسیحیت گروید.
اما سی سال بعد، مقامات ایران به خاطر همین تصمیم، او را اعدام کردند. امروز، بردار راشین- رامین- نیز در زندان مقدس ترین شهر ایران یعنی مشهد زندانی است. او در 21 اوت بازداشت شد. رامین مسیحی است اما هنوز اتهامی علیه وی اعلام نشده است. راشین از این می ترسد که همانطور که پدرش آخرین فرد اعدام شده به جرم ارتداد در ایران بود، بردارش نیز اولین نفری باشد که تحت قوانین جدید در ایران اعدام می شود.
جای تعجب نیست که راشین به طور مأیوسانه ای نگران است. او می گوید: “من شدیداً نگران او هستم. هرچند برادرم هرگز مرتد نبوده و پدرم ما را مانند مسیحی ها بزرگ کرده، اما فکر نمی کنم او در امان باشد. آنها اینطور فکر می کنند که اگر تو ایرانی هستی، پس باید مسلمان باشی.“
وضعیت بردارش، یادآوری از سرنوشت پدرش است. راشین 14 ساله بود که پدرش را بازداشت کردند. او به یاد می آورد: “او را یک ماه در زندان نگه داشتند. سپس، پلیس دینی او را بدون هیچ توضیح و یا عذرخواهی آزاد کرد. ما خیلی خوشحال شدیم. فکر کردیم سختی هایش تمام شده است”. اما پلیس شش ماه بعد دوباره آمد و پدرش را با خود برد. این بار او را در مقابل یک انتخاب قرار دادند: او می تواند از مسیحیت و کلیسائی که در آن کشیش بود دست بردارد- و یا اینکه کشته خواهد شد.
راشین با غرور به خاطر می آورد: “البته پدرم نپذیرفت از عقیده اش دست بردارد. او نمی توانست از خدایش دست بکشد. اعتقاد او به مسیح، زندگی اش بود. این عمیق ترین ایمانش بود.“
دو هفته بعد از آن بود که حسین سودمند را به پای چوبه دار بردند و اعدام کردند. زندگی برای راشین، سایر بچه ها و مادرش به شدت مشکل شد.
بعضی از مسلمان ها به شدت نسبت به افراد معتقد به سایر ادیان- و نه فقط کسانی که به نظرشان مرتد هستند- رفتار خصومت آمیزی دارند. آیت الله خمینی گفته است “غیر مسلمانان نجس هستند.” و تأکید کرده مسلمان ها اگر لباس غیر مسلمان را بشویند، غذا با غیرمسلمان بخورند و یا حتی وسایل غیر مسلمان ها را استفاده کند، سبب ضایع شدن طهارت آنها می شود.
خانواده راشین تحت حمایت مالی و سایر کمک ها از سوی کلیسایی در تهران قرار گرفت. این کمک وقتی اهمیت بیشتری پیدا کرد که مادر راشین رفته رفته دید چشمانش را از دست داد. سرانجام راشین توانست ایران را ترک کند. اکنون او در لندن زندگی می کند و با یک ایرانی مسیحی دیگر که موفق به دریافت پناهندگی از آلمان شده، ازدواج کرده است.
سال ها طول کشید تا راشین متوجه شود چطور به همین سادگی پدرش را به خاطر مسیحی شدن اعدام کرده اند. در سال 1990 هیچ قانونی در مجلس برای لازم الاجرا کردن مجازات اعدام برای مرتدان وجود نداشت.
پس مبنای قانونی برای اعدام حسین سودمند چه بوده است؟ آلکسا پاپادوریس از مجمع جهانی مسیحیان- یک نهاد حقوق بشر که به طور ویژه آزادی ادیان را دنبال می کند- گفت: “بعد از انقلاب 1979، حاکمان ایران می خواستند ایران را به یک کشور اسلامی تبدیل کنند و قوانین سکولار شاه را کنار بگذارند.“
”به همین دلیل روحانیون برای مواردی که در قانون، مجازات کیفری برای آن محسوب نشده و یا رفتار خاصی که به عنوان جرم تعریف نشده، الزاماتی را برای قضات درنظر گرفتند که طی آن می بایست به قوانین جزائی سنتی اسلامی مراجعه نمایند.“
به زبان دیگر، از قانون شریعت استفاده کنند. خانم پاپادوریس می گوید: “این موضوع خود به خود، مشکلاتی را پدید آورد. زیرا حقوق اسلامی در قالب قوانین مرزبندی شده نیستند. بلکه مجموعه ای از قواعد هستند که در طی نسل ها از سوی روحانیون و اندیشمندان تعریف شده است. این قواعد بر حسب نوع مکتب و یا محدوده تاریخی، دچار گوناگونی و گاهی تناقض با یکدیگر هستند.“
درباره حسین سودمند هیچ روند استینافی طی نشد. با این اوصاف، ظرف 18 سال پس از اعدام وی، هنوز هیچ اعدام قانونی دیگری برای مرتدان به اجرا درنیامده است، هرچند گزارشات متنوعی از ناپدید شدن و حتی قتل آن ها در دست است.
خانم پاپادوریس می گوید: “همزمان با افزایش تعداد افرادی که از اسلام برمی گردند، ارتداد نیز به نگرانی جدی برای دولت ایران تبدیل شده است.“
منبع: ساندی تلگراف- 13 اکتبر