علی یونسی، دستیار ویژه رئیس جمهوری اسلامی در امور اقلیت‌ها در دومین مصاحبه مفصل خود در هفته گذشته، با تاکید بر خطرناک بودن نگاه امنیتی به مساله اقلیت‌ها در ایران گفته که کردستان از تهران امن تر است.
همزمان با انتشار این مصاحبه، مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان در نامه‌ای سرگشاده به حسن روحانی از او خواسته است به وضعیت زندانیان اهل سنت که در زندان قزلحصار اعتصاب غذا کرده‌اند، رسیدگی کند.
علی یونسی مهرماه در راستای عمل به وعده‌های روحانی در ارتباط با وضعیت اقلیت‌ها در ایران طی حکمی از سوی رئیس جمهوری اسلامی به عنوان دستیار ویژه در امور اقوام و مذاهب منصوب شد.
وزیر اطلاعات دولت خاتمی در دو ماه گذشته در مصاحبه‌های مختلفی به تشریح دیدگاه‌های خود در مورد مسئولیت جدیدش در دولت روحانی پرداخته است.
او روز دوشنبه، ۱۷ آذر ماه هم در مصاحبه با ایسنا خبرگزاری دانشجویان ایران، گفته انتخاب او به این سمت، نشان دهنده اهمیت روحانی به امور اقوام و اقلیت‌های دینی است.
یونسی با اشاره به به اینکه در همه کشورهای دنیا برای تامین حقوق اقلیت‌ها ساز و کاری در نظر گرفته شده گفته است در ایران نیز “تدابیر هوشمندانه‌ای” در این باره وجود دارد.
این مقام دولت روحانی همچنین با بیان اینکه “همه ایرانیان عضو یک ملت هستند وکرد‌ها، آذری‌ها و بلوچ‌ها همگی جزء اصیل‌ترین ایرانیان محسوب می‌شوند” گفته که او “هیچ گونه نگرانی به خاطر وجود این دسته از اقلیت‌ها در کشور” ندارد و تاکید کرده که “در ایران دعوای قومی وجود ندارد و در تاریخ ایران هم وجود نداشته است.”
یونسی در پاسخ به سئوالی در مورد جایگاه اقلیت‌ها در منشور حقوق شهروندی گفته است: “در ایران با تمام تفاوت‌هایی که وجود دارد ولی یکسان بودن روح ملی به قوت خود در همه جا هست و فاصله‌هایی که وجود دارد به روح و وحدت ملی هیچ آسیبی نمی‌رساند و چنین موضوعی در عرصه‌هایی چون انتخابات و سایر عرصه‌ها خود را نشان می‌دهد.”
همزمان با گزارش حسن روحانی از صد روز فعالیت دولت، پایگاه اطلاع رسانی دولت پیش نویس منشور حقوق شهروندی را که از وعده‌های انتخاباتی بود منتشر کرد.
در یکی از سر فصل‌های پیش نویس منشور حقوق شهروندی “احترام به تنوع فرهنگی و مذهبی، زبان و قومی شهروندان” از جمله تکالیف دولت توصیف شده است. در همین بخش تاکید شده که برگزاری و حضور در مراسم مذهبی ادیانی که در قانون اساسی به رسمیت شناخته شده‌اند آزاد است.
تهیه منشور حقوق شهروندی یکی از وعده‌های حسن روحانی بود. انتشار پیش نویس آن با انتقادات زیادی از سوی حقوق دانان به ویژه پیروان جوامع اقلیتی کشور روبرو شده است.
افراطی‌های کم تعداد و پر صدا
علی یونسی در بخش دیگری از مصاحبه خود،وجود نگاه امنیتی به “هر بخشی از ایرانی‌ها” را خطرناک خوانده و گفته است: “معنی نگاه امنیتی این است که بخشی از ملت ایران را خطرناک و بیگانه ببینیم و این نگاه خود بخود سبب می‌شود که در مقابل آنها ساز و کار امنیتی تعریف کنیم و آنها نیز در لاک دفاعی قرار گیرند و جدا شوند.”
حسن روحانی در زمان تبلیغات انتخاباتی با انتشار یک بیانیه ده ماده ای وعده داده بود که دولت او به بهبود وضعیت اقلیت‌ها اهمیت خواهد داد. او همچنین بر ضرورت “تغییر نگاه امنیتی نسبت به اقوام و فرهنگ‌های ایرانی و تبدیل ساختار و روش‌های سیاسی-امنیتی به نظام مدیریت علمی و کارآمد، به‌منظور استفاده بهینه از منابع بکر و سرشار مادی و انسانی این مناطق” تاکید کرده بود.
این در حالیست که یونسی، دستیار ویژه او در امور اقلیت‌ها گفته “نگاه امنیتی در کشور وجود ندارد” اما پذیرفته است که “برخی از افراد و جریان‌های تندرو در کشور دارای نگاه امنیتی هستند.”
یونسی البته این افراد را جمع معدودی خوانده که “ممکن است در نهاد‌ها و ارگان های امنیتی نفوذ کرده باشند”.
او نسبت به حاملان این نگاه امنیتی گفته است: “این افراد کم هستند، ولی صدایشان بلند است.”
این اولین بار نیست که یونسی به افراد به گفته او “افراطی” درون حاکمیت اشاره می‌کند و اینکه آنها به مسائل مربوط به اقلیت‌ها نگاه امنیتی دارند.
پس از پخش گزارش روحانی از صد روز فعالیت دولت، یونسی در مصاحبه با روزنامه ایران با اشاره به وجود چنین نگاهی، گفته بود: “کسانی که نگاه امنیتی دارند و نگران رشد اقلیت‌ها هستند اشتباه بزرگی مرتکب می‌شوند و این نگاه خطرزاست.”
همه کردهای دنیا ایرانی هستند
یونسی در بخش دیگری از گفتگوی خود با ایسنا با بیان اینکه “در حال حاضر واقعا امنیت در کردستان بیشتر از تهران وجود دارد” گفته است: “ولی ممکن است برخی این موضوع را باور نکنند”.
وزیر اطلاعات دولت خاتمی در پاسخ به این پرسش که “آیا تمهیداتی اندیشیده شده است که کردهای ما به سمت کردهای عراق و ترکیه نروند و انسجام در مناطق کرد نشین برقرار باشد”، با تاکید بر عدم نگرانی در این موردگفته است: “حال اگر کردهای ایرانی ما بخواهند برای تجارت و تحصیل به سمت کردستان عراق بروند چه اشکالی دارد؟ ما نباید از این موضوع بترسیم.”
یونسی تشریح کرده که “مرزهای قانونی را به رسمیت می‌شناسیم، اما همه کردهای دنیا را ایرانی میدانیم همانطور که همه تاجیک‌های دنیا را ایرانی میدانیم.”
با اینکه مهاجرت کردهای ایرانی به کردستان عراق از سابقه طولانی تری برخوردار است، اما از سال ۲۰۰۵ به این سمت، موج جدیدی از کردهای ایرانی در جستجوی تحصیل و کار راهی اقلیم کردستان عراق شدند. در این سال‌ها مشکلات زیادی به ویژه برای دانشجویان ایرانی ساکن این منطقه فراهم شده است. به نظر می‌رسد این بخش از اظهارات یونسی اشاره‌ای به انتقاداتی است که در این ارتباط مطرح است.
مساجد اهل سنت؛ بیشتر از مساجد اهل تشیع
دستیار ویژه روحانی در امور اقلیت‌ها همچنین در بخش دیگری از این مصاحبه مفصل به بحث اقلیت‌های مذهبی و به ویژه اهل سنت پرداخته و گفته است: “اهل سنت درایران، بیش از ۱۵ هزار مسجد دارند که این تعداد بیشتر از مساجد شیعیان است.”
او البته نگفته است که جمعیت یک میلیونی اهل سنت تهران همچنان از داشتن یک مسجد اهل سنت در پایتخت محروم هستند.
به گفته یونسی: “اتفاقا دولت درمناطق سنی نشین برای تامین اینگونه نیاز‌ها در حال متحمل شدن هزینه‌های سنگینی است.”
روحانی در بیانیه ده ماده‌ای خود بر ضرورت برخورداری اهل سنت و اقلیت‌های دینی از حقوق یکسان بر اساس قانون تاکید کرده بود.
با این حال و با گذشت بیش از سه ماه از فعالیت دولت به نظر می‌رسد که توجه به این بخش از وعده‌ها نتوانسته است نظر پیروان اقلیت‌های دینی را تامین کند.
مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان دیروز همزمان به انتشار مصاحبه یونسی با ایسنا در نامه‌ای سرگشاده به حسن روحانی از او خواست که “به درخواستهای زندانیان اعتصاب کننده اهل سنت در زندان قزلحصار برای بررسی و بهبود وضعیت آنان و تجدیدنظر در احکام صادره رسیدگی کند.”
او در ادامه نامه خود ضمن ابراز نگرانی از پیامدهای اعتصاب غذای طولانی این زندانیان از روحانی خواسته است تا “به عنوان رئیس جمهور و پاسدار حقوق همه شهروندان ایرانی با مداخله در این موضوع و پیگیری آن از طریق قوه محترم قضائیه زمینه برخورداری این زندانیان از رافت اسلامی و رسیدگی به خواسته‌های آنان برای تجدیدنظر در احکام صادره” را فراهم کند.
از زمان انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور و علی یونسی به دستیاری ویژه در امور اقوام و مذاهب، توجه به موضوع اقلیت‌ها در ایران، دست کم در سطح رسانه‌ها پررنگ‌تر از گذشته شده است.
