تقریبا پس از یک هفته، تهران لفاظی را تغییر داده و به بحران تازه عراق و سوریه نزدیک شده است. کنایه ها و اشارات گزنده در بیانیههای ایران اکنون جای خود را به انتقاد علنی از عربستان سعودی داده است که از نیروهای دولت اسلامی عراق و شام (داعش) حمایت میکند..
دو عضو کمیسیون سیاستهای خارجی و امنیت مجلس ایران، ریاض را مورد تاخت و تاز قرار دادند و گفتند: “عربستان سعودی حامی معنوی، مادی و ایدئولوژیک داعش است و پادشاه سعودی به رئیس سابق اطلاعات این کشور [شاهزاده بندر] ماموریت داده تا از داعش حمایت کند.”
معمولا بسیار نادر است که ایرانی ها از ملک عبدالله پادشاه عربستان در بیانیههای خود نام ببرند. محمدصالح جوکار یک نماینده دیگر مجلس هم به ریاض هشدار داد که به یک خانه شیشهای سنگ میاندازد. “عربستان بهتر است به جای دخالت در امور داخلی عراق و اجرای برنامههای آمریکا به امور داخلی خود بپردازد.”
رهبر ایران آیتالله خامنهای نیز همان نظر را که امام خمینی پایه گذار آن بود و در سالهای اول انقلاب عربستان را سگ خانگی آمریکا و همدست پنهانی اسرائیل خوانده بود، تکرار کرد. آیتالله خامنهای روز شنبه گفت بین «اسلام آمریکایی» و اسلام واقعی فرق است. “اسلام آمریکایی به رغم ظاهر و نام اسلامی، همدست استبدادگرایی و صهیونیسم است و کاملا در خدمت اهداف صهیونیسم و آمریکا است.”
در همین حال، حمایت علنی اسرائیل از استقلال کردستان عراق و سفر جان کری به اربیل در هفته گذشته، تهران را نسبت به استراتژی بریتانیایی-آمریکایی (با مشارکت اسرائیل) برای تشکیل یک کشور با دلارهای نفتی در مرز غربی خود گوش به زنگ کرده است.
ایران با دقت حضور اطلاعاتی اسرائیل در اربیل را تحت نظر دارد. تهران در یک بیانیه نادر ظهور کردستان مستقل را به چالش کشیده است. امیر عبداللهیان، معاون عربی-آفریقایی وزارت خارجه ایران، به رهبری کردستان نصیحت کرد که ادامه این تحرکات عاقلانه نیست. یک نماینده مجلس هم مسعود بارزانی رهبر کردستان عراق را مورد انتقاد قرار داد.
بارزانی به سازمان اطلاعات اسرائیل نزدیک است. تشدید فعالیتهای اطلاعاتی اسرائیل در منطقه کردستان و اقدام نتانیاهو برای دامن زدن به اختلافات درعراق میتواند احتمال افزایش حمایت ایران از حماس را توضیح دهد.
پس از اینکه خالد مشعل تصمیم گرفت دمشق را ترک کند و در دوحه اقامت گزیند و با کشورهای موافق سرنگونی اسد همراه شود، روابط ایران و حماس در سالهای اخیر به تیرگی گرایید. بدون شک مشعل امروز مرد عاقلتری است و این در نامه درخواست کمک او از حسن روحانی آشکار است.
پیش از این، تهران اقدام مهم دیگری نیز در زمینه دیپلماتیک انجام داده است. عبداللهیان آخر هفته به مسکو رفت تا با همتای خود در مورد تحولات عراق و سوریه و خصوصا نیاز به مقابله با استراتژی آمریکا مشاوره کند.
هماهنگی در سطح بالا بین ایران و روسیه در گفتگوهای مسکو کاملا مشهود است. ایران از اقدام روسیه برای فرستادن مشاوران نظامی به بغداد استقبال کرده است. هدف دو کشور این است که آمریکا نتواند سیاستهایش را به دولت عراق دیکته کند.
مسکو به رغم اینکه واشنگتن تلاش میکند نوری المالکی را با نخستوزیر جدیدی جایگزین کند، به درخواست کمک از جانب المالکی پاسخ مثبت داد. رسانههای غربی مالکی را یک مهره سوخته میدانند، اما مسکو و تهران مسائل را طور دیگری میبینند.
تهران نتیجه گرفته که داعش نتیجه تلاش پنهانی آمریکا و عربستان سعودی است و قطر از آن بیرون نگه داشته شده. گروهی که ۲۶ ژوئن در پاریس با جان کری در مورد عراق و سوریه دیدار کردند شامل عربستان، امارات و اردن بود و غیبت قطر کاملا به چشم میآمد.
به همین منظور روحانی روز شنبه درباره عراق و چالش داعش با امیر قطر تلفنی صحبت کرد. روحانی پیشنهاد کرد که ایران و قطر برای مبارزه با تروریسم در عراق دست به دست هم بدهند. از طرف دیگر روز دوشنبه اسحاق جهانگیری معاون رئیسجمهور ایران در مکالمه تلفنی با وائل الحلقی، نخستوزیر سوریه حمایت خود از بشار اسد را مورد تاکید قرار داد.
این اقدامات نشان از آن دارد که ایران برای نابودی داعش مصمم است. ایران اجازه نمیدهد پیروزیهای بدست آمده در سوریه با شکست از داعش در عراق از بین برود. همچنین اجازه نمیدهد قدرت شیعه در عراق از طریق بالکانیزه کردن پنهانی کشور از بین برود. خلاصه کلام اینکه ایران آماده نیست به خاطر مذاکرات هستهای منافع حیاتی خود را در سوریه و عراق به خطر بیندازد.
منبع: ایندین پانچلاینhttp://www.cnbc.com/id/101800154http://www.jpost.com/Iranian-Threat/News/Israel-should-ensure-West-keeps-eyes-open-on-Iran-360973%E2%80%8Bhttp://www.theguardian.com/world/iran-blog/2014/jun/27/iran-isis-military-interventionhttp://www.haaretz.com/news/middle-east/.premium-1.601824http://www.theguardian.com/world/2014/jun/29/iraq-isis-new-alliances-old-enemies-advancehttp://www.bostonglobe.com/opinion/2014/06/27/shouldn-let-iraq-bargaining-chip-with-iran/jgktOqxTh6pMXjGB2pidrN/story.htmlhttp://www.theguardian.com/education/2014/jun/26/iran-students-kaplan-uk-stem-course-block-us-sanctionshttp://www.nytimes.com/2014/06/25/world/middleeast/top-scientist-from-iran-hinders-talks-with-absence.html?_r=0http://www.chicagotribune.com/business/sns-rt-us-hsbc-iran-20140624,0,5438319.storyhttp://www.theguardian.com/football/2014/jun/21/lionel-messi-argentina-iran-world-cuphttp://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/iran/10916088/Are-we-opening-the-door-to-a-tyrant-worse-than-Saddam.htmlhttp://www.foxnews.com/world/2014/06/22/iraqi-insurgents-capture-fourth-town-since-friday/http://www.washingtonpost.com/world/middle_east/irans-role-in-iraq-is-unlikely-to-include-combat/2014/06/20/85795050-305d-4ff3-a821-bdf5269c60bf_story.html?tid=hpModule_04941f10-8a79-11e2-98d9-3012c1cd8d1ehttp://online.wsj.com/articles/iran-could-outsource-its-nuclear-weapons-program-to-north-korea-1403303442?tesla=y&mg=reno64-wsj&url=http://online.wsj.com/article/SB10001424052702304489104579636271915574660.html&fpid=2,7,121,122,201,401,641,1009http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-27883162http://www.washingtonpost.com/opinions/the-united-states-should-not-cooperate-with-iran-on-iraq/2014/06/17/f3144b9c-f63e-11e3-a3a5-42be35962a52_story.htmlhttp://www.nytimes.com/2014/06/16/world/middleeast/iran-eases-constraints-on-academic-contacts-with-west.html?_r=0http://www.newyorker.com/online/blogs/newsdesk/2014/06/iran-and-the-us-the-enemy-of-my-enemy.htmlhttp://www.thenational.ae/world/middle-east/iranians-still-waiting-for-rouhani-to-deliver-on-promiseshttp://www.theguardian.com/world/2014/jun/13/us-iran-fight-jihadis-iraqhttp://www.lobelog.com/us-iran-bilateral-talks-on-the-edge-of-a-nuclear-deal/http://www.ft.com/cms/s/0/7384e728-ec08-11e3-ab1b-00144feabdc0.html#axzz348Kc0U5hhttp://www.theguardian.com/world/2014/jun/07/us-iran-direct-nuclear-talks-genevahttp://www.nytimes.com/2014/06/08/world/middleeast/iran-tehran-offers-incentives-to-middle-class-families-to-have-more-children-as-population-declines.html?_r=0 - 1 ژوئیه 2014