دیه گو گالان
پخش فیلم های جعفر پناهی در ایران ممنوع است و اکنون حکومت جمهوری اسلامی در منزل او به شیوه ای رفتار می کند که گویی با دشمن و رقیب خود مواجه شده. احتمالاً خبر دستگیری پناهی در خارج از کشور بیشتر طنین انداز خواهد بود تا داخل کشور.
جعفر پناهی، ۵۰ ساله، فیلمسازی است که در فیلم هایش به طور بی وقفه سرکوب های حکومت را به چالش می کشد و آنها را محکوم می کند. فیلم هایش به ظاهر آرام اند ولی درونمایه این فیلم ها بسیار پرتحرک و پویاست: داستان هایی که زندگی بچه های معمولی را نقل می کنند: “بادکنک سفید”، “آینه”، “آفساید” که به خوبی نشان می دهد زنان در جامعه اسلامی از جایگاه مناسبی برخوردار نیستند، “دایره” که بیشترین جایزه را به خود اختصاص داده. فیلم های او به جشنواره های جهانی بسیاری راه یافته: کن، برلین، ونیز، والادولید، توکیو…
او در شهر سن سباستین در زمان دریافت جایزه برای فیلم “دایره” به عنوان بهترین فیلم سال گفت: “من از کشوری می آیم که هنر و فرهنگی یش از ۲۵۰۰ سال دارد؛ کشوری که همواره بدون موفقیت سعی بر درهم شکستن آن شده.” و در ادامه می افزاید: “ولی اگر موفق به انجام این کار نشده اند، به دلیل وجود هنرمندان و روزنامه نگارانی بوده که در سراسر جهان از ما حمایت می کنند.”
پناهی انسانی مهربان و خوش مشرب است و در میان ابروهایش چروکی دیده می شود که به دلیل خنده همیشگی اوست. من او را زمانی که در فستیوالی در برزیل به عنوان داور شرکت کرده بود شناختم و در آنجا متوجه شدم که با ملاحظه و خویشتن داری از کشورش سخن می گوید. وضعیت کنونی ایران قلب او را به درد می آورد و در فیلم هایش، همانند فیلم های عباس کیارستمی یا خانواده مخملباف، ما را نیز با این درد آشنا می سازد. اکثر این فیلم ها روی زندگی بچه ها متمرکز شده اند تا بلکه بدین طریق از قیچی سانسور دور بمانند، ولی همیشه این طور نبوده.
اکنون که او به دلیل عقاید سیاسی اش در بازداشت بسر می برد، وقت آن رسیده تا اعتراضات خانواده جهانی سینما را متوجه حکومت جمهوری اسلامی سازیم. این درحالی است که حکومت تهران از سفر او به برلین برای شرکت در یک همایش هنری ممانعت بعمل آورده. بی شک اعتراضات ما نباید شامل مرور زمان شود، علی رغم اینکه ممکن است مورد بی توجهی حکومت تهران قرار گیرد. ولی این حکومت باید از طرف اسپانیا و دیگر نقاط جهان مطلع شود که سینمای پناهی مورد توجه قرار گرفته و موانعی که در این زمینه برای هنرمندان این کشور به وجود آمده [که تعدادشان کم نیست] هیچ تأثیری در ناشناس ماندن این آثار نداشته است.
فیلم های پناهی از ایران فعلی می گویند و به لطف این فیلم هاست که اکنون چیزهایی در مورد شیوه زندگی مردم ایران و وضعیت زنان این کشور می دانیم. پناهی باید هرچه سریعتر آزاد شود تا با ساخت فیلم های بیشتر، ما را از واقعیت های بیشتری آگاه سازد.
منبع: ال پائیس، ۵ مارس
