هنوز یکسال از وقتی که مشاور فرمانده کل سپاه اعلام کرد “آقای هاشمی مرحله به مرحله از دور مسئولیت‌هایی که داشته خارج میشود” نگذشته، قطعات پازل حذف علی اکبر هاشمی رفسنجانی از پست هایی که تاکنون داشته یکی یکی تکمیل می شود. پس از کناره گیری او از ریاست مجلس خبرگان، هم اکنون نشانه هایی از انتظار برای حذف او از ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز هویدا شده است.
در همین راستا روز گذشته خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا طی مقاله ای با اعلام زودهنگام پایان دوره 5 ساله مجمع تشخیص نظام این پرسش را مطرح کرد که آیا هاشمی رفسنجانی در ریاست مجمع ابقا خواهد شد؟
این خبرگزاری در این مقاله که لحن انتقادی نسبت به عملکرد هاشمی رفسنجانی داشت نوشت: “مجمع تشخیص مصلحت نظام با نگاهی فراجناحی تشکیل شد، اما شاید به دلیل شخص هاشمی رفسنجانی و بعضا ترکیب اعضای حاضر در آن از سوی جریا‌ن‌های سیاسی مختلف در مقاطع متفاوت به دخالت در تعیین سرنوشت تحولات سیاسی داخلی متهم شده است. “
ایسنا همچنین هاشمی رفسنجانی را پدرخوانده حزب کارگزاران سازندگی دانسته و افزوده که “کاندیداتوری وی در انتخابات ریاست جمهوری نهم از وی رقیبی برای بسیاری از جناح‌های سیاسی خصوصا جناح حاکم ساخته است، هرچند هاشمی که خود را از استوانه‌های نظام و دارای سوابقی به اندازه عمر انقلاب می‌داندو همواره تاکید می‌کند که فراجناحی بوده و هست.”
تهیه کننده این مقاله در ادامه نوشته: “دوره پنجم مجمع تشخیص مصلحت نظام در حالی به پایان می‌رسد که اکبر هاشمی رفسنجانی از ریاست مجلس خبرگان نیز کنار رفته است ومحمدرضا توسلی، صبح شنبه 27 بهمن 1386 در جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام در حال قرائت نطق پیش از دستور، دچار عارضه قلبی شد و پس از انتقال به بیمارستان درگذشت و میرحسین موسوی عضو دیگر مجمع تشخیص مصلحت در جریان پیامدهای انتخابات دهم ریاست جمهوری 1388 عملا از دایره نظام خارج شده است.”
این خبرگزاری در پایان با در نظر گرفتن احتمال کنارگذاشته شدن هاشمی رفسنجانی از این پست نوشته: “احتمال تعیین رییس جدید برای مجمع تشخیص مصلحت نظام، اضافه شدن حداقل سه عضو جدید به این نهاد نظارتی از جمله محمدرضا رحیمی معاون اول رییس جمهور به سیاق ادوار قبلی که معاون اول رییس جمهور در مجمع تشخیص مصلحت نظام عضویت داشتند، مهمترین اتفاقاتی است که ممکن است در کمتر از یک‌ماه دیگر با پایان یافتن دوره پنجم مجمع تشخیص مصلحت نظام صورت پذیرد.”
ایسنا اما در محاسبات خود از زمان پایان کار دوره پنجم مجمع تشخیص مصلحت نظام، دچار اشتباه عمدی شده و در ابتدا و انتهای مقاله زمان پایان کار این دوره را بهمن ماه اعلام کرده و نوشته: “به هر حال دوره فعلی مجمع تشخیص مصلحت نظام ـ که از 1385 آغاز شده بود ـ بهمن ماه امسال بعد از پنج سال پایان می‌یابد و طبق قانون اساسی، رهبرمعظم انقلاب اعضاء و رییس جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام را منصوب خواهند کرد.”
این درحالی است که زمان پایان کار و تعیین اعضای جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام در هر دو دوره پیش (پنجم و چهارم) اسفندماه بوده است. در 8 اسفند 1385 آیت الله خامنه ای طی حکمی اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام را منصوب کرده بود. او در دوره پیش از این نیز در 26 اسفندماه 1380 اعضای دوره چهارم این مجمع را معرفی کرده بود.
مجمع تشخیص مصلحت نظام پس از بروز اختلافات میان رییس نهادهای حکومتی به دستور آیت الله خمینی در سال 1366 تشکیل شد و ریاست آن را تا سال 1368 علی خامنه ای رییس جمهور وقت کشور برعهده داشت. اما در جریان بازنگری قانون اساسی در سال 68 پس از به رهبری رسیدن آیت الله خامنه ای، بصورت رسمی به عنوان یکی از نهادهای جمهوری اسلامی در آمده و فعالیت اش در قانون اساسی تعریف شده و تاکنون به فعالیتش ادامه داده است.
این مجمع از جمله وظیفه “حل اختلاف میان مجلس و شورای نگهبان”، “مشاوره به رهبری”، “نظارت بر حسن اجرای سیاست های کلی نظام”، “انتخاب یکی از فقهای شورای نگهبان برای عضویت در شورای موقت رهبری” و”پیشنهاد چگونگی اتخاذ تصمیم شورای موقت رهبری” را برعهده دارد.
در 3 مردادماه سال جاری اما آیت الله خامنه ای طی حکمی “آیت الله محمود هاشمی شاهرودی” را به ریاست “هیات عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه گانه” منصوب کرد و به این ترتیب هیاتی را تشکیل داد که بسیاری معتقدند قسمتی از وظایف مجمع تشخیص مصلحت نظام را برعهده گرفته است؛ با این حال برخی دیگر این موضوع را رد می کنند.
تهدید انتخاباتی ؟
همزمان با انتشار این مقاله وبسایت مشرق نیوز وابسته به نهادهای امنیتی نظامی طی گزارش مفصلی با اشاره به “مسدود کردن” وبسایت رسمی هاشمی رفسنجانی از سوی دستگاه قضایی و کمیته تعیین مصادیق جرایم رایانه ای و محکومیت فرزند او فائزه هاشمی به 6 ماه حبس و 5 سال محرومیت از فعالیت های سیاسی مدعی شد که رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام پروژه ای مرتبط با انتخابات مجلس در برنامه خود دارد.
این وبسایت نوشت: “رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام اما در روزهای مانده به انتخابات مجلس نهم فکرهای دیگری در سر دارد که به زودی آنها را عملیاتی خواهد کرد. افکاری که با عدم شرکت در انتخابات « و نه تحریم» کلید خورده و باید دید در روزهای آینده آیت الله چه مرحله از پروژه خود را اجرا خواهد کرد.”
مشرق نیوز در این گزارش با اشاره به “روند نزدیک شدن اصلاح طلبان و سید محمد خاتمی به هاشمی” و طرح این پرسش که “بازیگردان اصلی کیست؟ “نوشته که “شاید رمزگشایی از آنها در نگاه اول این تفسیر را داشته باشد که هاشمی رفسنجانی به اردوگاه اصلاحات رفته است” ولی با توجه به وقایع دهه 70 و حمله اصلاحات به هاشمی، شاید بتوان گفت که “اصلاحات به اردوگاه هاشمی آمده است.”
این سایت اینترنتی اما در پایان گزارش خود که بخش اصلی و جان کلام آن است نوشته: “اینچنین روند حمایت های هاشمی از اصلاح طلبان را طی دو سال گذشته به راحتی می توان دید و هیچ کس نمی تواند با شواهد موجود منکر آن شود که هاشمی این روزها نه تنها جای خاتمی را که مدعی رهبری اصلاحات بوده، گرفته است بلکه رهبری جریانی را به عهده دارد که می خواهد در انتخابات مجلس راه دیگری را پی بگیرد. راهی که بیت الغزل آن » نه تحریم و نه شرکت» در انتخابات خواهد بود”.
کارشناسان این احتمال را مطرح کرده اند که انتشار این گزارش در مشرق نیوز وابسته به نهادهای امنیتی نظامی به موازات مقاله غیرمعمول خبرگزاری ایسنا پس از ایجاد محدودیت های تازه برای هاشمی رفسنجانی در جهت “ترغیب ” و یا “هشدار” به وی برای دعوت طرفدارانش به شرکت در انتخابات مجلس باشد.
هاشمی رفسنجانی درهفته های اخیر با نزدیک تر شدن به زمان انتخابات مجلس شورای اسلامی همچنان از تندروی ها در حذف احزاب اصلاح طلب انتقاد و نسبت به “تک جناحی شدن” انتخابات هشدار داده و از برخی تندروی های جناح حاکم انتقاد کرده و موضعی نسبت به شرکت مردم در انتخابات نگرفته است.
حذف مرحله ای هاشمی
آیت الله خمینی رهبر و بنیان گذار جمهوری اسلامی پس از ماجرای ترور در سال 1358 گفت: “بدخواهان باید بدانند هاشمی زنده‌است چون نهضت زنده است” و پس از محول کردن فرماندهی جنگ به او هم بارها تعابیری این چنین درباره اش بکار برد. طرفداران آیت الله خمینی نیز از هاشمی به عنوان یاور اصلی رهبرپیشین در شعارهایشان یاد می کردند: درود بر سه یاور خمینی؛ هاشمی و دو سید حسینی(بهشتی و خامنه ای)
آیت الله خامنه ای نیز علاوه بر تمام تعاریف و تعابیری که رهبر پیشین جمهوری اسلامی درباره او بکار برده، حتی در سال 1376 به صراحت اعلام کرد که “هیچ کس برای من مثل آقای هاشمی نمی شود”. اما با این حال در سالهای اخیر، به ویژه در دوسال گذشته روابط رهبرجمهوری اسلامی با کسی که نقش اصلی در انتصاب او به رهبری از سوی مجلس خبرگان داشته تغییر پیدا کرده است تا جایی که برخی انتظار برکناری او از ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را به انتظار نشسته اند.
سکوت آیت الله خامنه ای در جریان انتخابات 1388 پس از اتهام زنی محمود احمدی نژاد به هاشمی در مناظره تلویویونی با میرحسین موسوی موجب شد تا پیش از انتخابات هاشمی رفسنجانی نامه ای بی سلام خطاب به رهبر جمهوری اسلامی بنویسد که هنوز هم مورد انتقاد شدید نزدیکان و منصوبان آیت الله خامنه ای است.
او در آن نامه ضمن انتقاد از سکوت آیت الله خامنه ای در برابر اتهامات احمدی نژاد تاکید کرده بود که “اکنون که امام راحل (ره) آن پیر فرزانه و حلّال مشکلات و ملجاء همه و یار صبور و دیرینه هر دوی ما آیت‌الله شهید مظلوم دکتر بهشتی و بسیاری از همسنگران قدیم که یا به فیض عظمای شهادت رسیدند و یا به دیار باقی شتافتند؛ در بین ما حضور ندارند، شما مانده‌اید و من و معدودی از یاران و همفکران قدیم. از جناب‌عالی با توجه به مقام و مسئولیت و شخصیت‌تان انتظار است برای حل این مشکل و برای رفع فتنه‌های خطرناک و خاموش کردن آتشی که هم اکنون دودش در فضا قابل مشاهده است، هرگونه که صلاح می‌دانید اقدام مؤثری بنمایید و مانع شعله‌ورتر شدن این آتش در جریان انتخابات و پس از آن شوید.”
پس از انتخابات ریاست جمهوری 88 نیز آیت الله خامنه ای طی سخنرانی اش ضمن تبریک زودهنگام به محمود احمدی نژاد و اشاره به اختلاف سلیقه با هاشمی رفسنجانی اعلام کرد که “مواضع اش به آقای رییس جمهور” نزدیکتر است.
این درحالی بود که هاشمی رفسنجانی در نماز جمعه تیرماه سال گذشته در پی آغاز اعتراضات گسترده مردمی به نتیجه دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و در تنها نماز جمعه پس از انتخابات 88 که صدها هزار نفر از معترضان و رهبران جنبش سبز از جمله میرحسین موسوی، مهدی کروبی و محمد خاتمی نیز در آن حضور داشتند، ضمن تاکید بر تشریفاتی نبودن “جمهوری اسلامی” و “نقش مردم در حفظ حکومت” با انتقاد از شورای نگهبان به دلیل تایید شتابزده صحت انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری، برای خروج کشور از بحران خواستار “پایبندی به قانون اساسی و حرکت در چارچوب های قانونی”، “ازبین رفتن تردیدها در باره انتخابات”، “آزادی زندانیان” و “جلب رضایت مردم و دلجویی از آسیب دیدگان” از سوی مسئولان حکومت شده بود.
هاشمی در ادامه همچنان به انتقاداتش ادامه داد و حتی در مقابل کشتار معترضان توسط سپاه و بسیج واکنش نشان داد و اعلام کرد که “درست نبود سپاه و بسیج مقابل مردم قرار بگیرند”.
هاشمی رفسنجانی همچنان بهمن ماه سال گذشته نیز بر انتقاداتش تاکید و اعلام کرد که پیگیر مواضع پیشین خود که در نمازجمعه تیر 88 مطرح کرده بود، است.
پس از این تاکید رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام بر مواضعش، هرچند تا پیش از آن هم فشارهای سیاسی بر هاشمی رفسنجانی وارد می شد، اما ادبیات منصوبان آیت الله خامنه ای نسبت به او تغییر کرد و در اولین گام جانشین نماینده آیت الله خامنه ای در سپاه پاسداران او را به دست داشتن در “رهبری اعتراضات” متهم کرد و او را “ستون خیمه فتنه” خواند.
مجتبی ذوالنور، جانشین نمایندگی آیت الله خامنه ای در سپاه پاسداران در جلسه ای با عنوان “بصیرت” در شهر قم گفت: “در فتنه سال گذشته فتنه گران اساس نظام، مقدسات و ولایت فقیه را هدف قرار دادند و متاسفانه آقای هاشمی هم به ستون طرفداران این خیمه تبدیل شده است”.
پس از راهپیمایی گسترده معترضان در 25 بهمن ماه اما فشارها بر هاشمی رفسنجانی برای تغییر مواضع اش افزایش بیشتری یافت. شعار “مرگ برهاشمی” برای نخستین بار در همین زمان طی گزارشی از تلویزیون جمهوری اسلامی پخش شد و برخی منابع خبری اعلام کردند که افراد لباس شخصی در مقابل منزل او نیز برعلیه اش شعار داده و به خانواده هاشمی دشنام داده اند.
در نخستین روز اسفندماه محمدحسین صفارهرندی مشاور فرمانده کل سپاه طی همایشی با عنوان “گفتمان پیشرفت اسلامی” در شیراز و درمیان جمعی که از سوی خبرگزاری ها “جامعه اسلامی دانشجویان” معرفی شد به صراحت اعلام کرد که “آقای هاشمی مرحله به مرحله از دور مسئولیت‌های که داشته خارج میشود و در انتخابات هیات رییسه مجلس خبرگان هم شاهد خواهیم بود که هاشمی حذف خواهد شد و این همان چیزی است که اطرافیان هاشمی از آن ترس دارند و میخواهند نگذارند این اتفاق رخ بدهد.”
پس از این اظهارات و اتفاقات، هاشمی رفسنجانی در نطق ابتدایی نخستین جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام در 7 اسفندماه، راهپیمایی 25 بهمن ماه راکه به دعوت رهبران جنبش سبز در تهران و شهرستان های کشور برگزار شد، “نمونه روشن” از افراد یا گروههایی دانسته بود که “از اول پیروزی انقلاب با اصل انقلاب، جمهوری اسلامی، قانون اساسی و اصل ولایت فقیه زاویه داشتند.”
اما این پله عقبگرد هاشمی مانع انجام پروژه حذف او نشد و در انتخابات مجلس خبرگان با ورود محمدرضا مهدوی کنی، او عملا از ریاست مجلس خبرگان کنار گذاشته شد.
در سال جاری نیز اخباری منتشر شد مبنی بر اینکه به دستور مقامات ارشد کشور تصاویر و مطالب مرتبط با هاشمی رفسنجانی از کتب درسی حذف شده است. این موضوع دوباره طی هفته های اخیر در یک برنامه تلویزیونی با حضور غلامعلی حدادعادل پدر عروس آیت الله خامنه ای نیز مطرح شد و او به طور تلویحی آن را تایید کرد اما درعین حال گفت: “این طور نیست که حذف شده باشد اگر از جایی برداشته شده در جایی دیگر گذاشته خواهد شد.”
علی سعیدی نماینده رهبر جمهوری اسلامی در سپاه پاسداران نیز در فروردین ماه امسال پس از ارسال پیام تسلیت هاشمی رفسنجانی به میرحسین موسوی به مناسبت فوت پدرش در حالی که یک ماه از بازداشتش توسط نهادهای حکومتی می گذشت گفت: “این مساله بسیار نگران کننده است؛ برغم اینکه رهبر معظم انقلاب برای جدایی آقای هاشمی از آن جریان خیلی مایه گذاشتند اما باز شاهدیم آقای هاشمی در پیامی که به راس فتنه یعنی آقای موسوی دادند، تعابیر خدمت‌گزار و غیره را بکار بردند؛ بنابراین روشن نیست آقای هاشمی چه اندیشه و مسیری را دنبال می‌کنند.”
او همچنین اخیرا تلویحا هاشمی رفسنجانی را مورد خطاب قرار داده واعلام کرده که “فتنه‌گران را می‌توان معرفی کرد ولی موسسان فتنه را نمی‌توان. برخی می‌گویند چرا موسوی و کروبی را محاکمه نمی‌کنند، دلیلش این است که آنها حریم و یک عده هوادار دارند که من نمی‌توانم اسم هواداران آنها را ببرم.”
وی همچنین با اشاره به اینکه “فتنه سال 88 متعلق به آن سال نبود” افزود: “غیر از موسوی و کروبی عناصر و بنیانگذاران اصلی و عوامل پشت پرده فتنه را یا نمی‌توان شناخت و یا به راحتی نمی‌توان معرفی کرد، چون حریم دارند و این فتنه را عجیب و سخت می‌کنند.”
